KGHM wybuduje pierwsze w Polsce małe reaktory nuklearne (SMR)

W najnowszym, listopadowym numerze prestiżowego czasopisma atw – International Journal for Nuclear Power (Vol. 70, 2025) ukazał się artykuł pt. „Nuclear Energy for Poland’s Transformation: Conclusions from the Senate Debate on Climate, Energy Security and Nuclear Energy”. Jednym ze współautorów publikacji jest Senator Stanisław Gawłowski, od lat aktywnie zaangażowany w kwestie polityki klimatycznej, bezpieczeństwa energetycznego i nowoczesnych technologii jądrowych. Artykuł stanowi podsumowanie debaty senackiej z października 2024 roku dotyczącej roli energetyki jądrowej w transformacji energetycznej Polski, ze szczególnym uwzględnieniem potencjału dużych elektrowni jądrowych i małych reaktorów modułowych (SMR). Publikacja ma charakter analityczny i została opracowana wspólnie przez Kornelię Kwapisz (Orlen Synthos Green Energy), Senatora Stanisława Gawłowskiego oraz prof. Wacława Gudowskiego (KTH Royal Institute of Technology). Nuclear Energy for Poland’s Transformation – najważniejsze wnioski artykułu Nuclear energy jako fundament polskiej transformacji energetycznej Debata „Atom – Nuclear energy, climate, energy security” ukazała jednoznaczny konsensus: energia jądrowa jest niezbędna dla modernizacji systemu energetycznego Polski, zwiększenia bezpieczeństwa energetycznego oraz redukcji emisji. W obliczu niestabilności geopolitycznej i rosnących wymagań klimatycznych atom staje się kluczowym elementem przyszłego miksu energetycznego. 1. Energia jądrowa jako filar bezpieczeństwa energetycznego Paneliści podkreślili, że duże reaktory oraz SMR-y to stabilne źródła mocy, które uzupełniają niestabilne OZE. duże reaktory zapewniają podstawowe, stabilne zasilanie ("base load"), SMR-y wzmacniają elastyczność systemu i wspierają rozwój regionalny, tylko połączenie atomu i OZE daje gwarancję bezpieczeństwa i spełnienia celów klimatycznych. Bez atomu zastąpienie węgla innymi źródłami byłoby kosztowne i ryzykowne, prowadząc do zwiększenia importu energii i gazu. 2. Duże i małe reaktory – konkurencja czy synergia? W debacie podkreślono, że SMR-y i duże elektrownie jądrowe nie konkurują ze sobą, lecz wzajemnie się uzupełniają. duże jednostki – skala, stabilność, przewidywalność, SMR – szybkość budowy, niższe koszty wejścia, rozwój lokalny, wspólnie tworzą nowoczesny, odporny system energetyczny. Szczególną uwagę zwrócono na reaktor BWRX-300, który może być szybko wdrożony w Polsce. 3. Stabilne regulacje – warunek konieczny Eksperci ostrzegali, że bez: przewidywalnych regulacji, transparentnych procedur licencyjnych, jasnego podziału kompetencji, mechanizmów finansowania i gwarancji państwowych, nie będzie możliwe bezpieczne i terminowe wdrożenie energetyki jądrowej. Polska musi dostosować przepisy do standardów UE, aby zapewnić inwestorom pewność i stabilność. 4. Kapitał ludzki – pilna potrzeba inwestycji w kadry Nuclear energy wymaga tysięcy specjalistów: fizycy reaktorowi, inżynierowie, specjaliści od bezpieczeństwa, kadry techniczne. Bez natychmiastowych inwestycji w edukację i szkolenia Polska może zmierzyć się z niedoborem specjalistów, który spowolni inwestycje. Uczelnie oraz instytuty badawcze muszą pilnie zwiększyć ofertę kształcenia jądrowego. 5. Społeczne poparcie dla energetyki jądrowej – rośnie, ale wymaga pracy Artykuł przywołuje wyniki badań opinii publicznej: 68% Polaków popiera rozwój energii jądrowej, tylko 4% jest przeciw. Choć poparcie jest wysokie, konieczna jest: stała edukacja, transparentna komunikacja, włączanie społeczności w proces inwestycyjny. Energetyka jądrowa musi być postrzegana nie tylko jako „zielona technologia”, ale także jako szansa na rozwój lokalny. 6. Łańcuchy dostaw, lokalny przemysł i polski wkład Debata zwraca uwagę na konieczność budowy polskiego łańcucha dostaw: rozwój lokalnych firm, udział polskich zakładów w produkcji komponentów, unikanie nadmiernej zależności od zagranicznych dostawców. To klucz do budowy silnej, autonomicznej energetyki jądrowej. 7. Wnioski końcowe – 7 kluczowych rekomendacji Artykuł podsumowuje debatę w siedmiu punktach: Atom i OZE uzupełniają się, a nie konkurują. Duże reaktory i SMR-y wzmacniają się wzajemnie. Stabilne regulacje i przewidywalne finansowanie to warunek inwestycji. Silny impuls rozwojowy dla rynku i inwestorów jest konieczny. Edukacja i szkolenie kadr muszą zostać pilnie wzmocnione. Budowa lokalnych łańcuchów dostaw zwiększy korzyści dla gospodarki. Akceptacja społeczna jest kluczowa dla sukcesu całej transformacji. Znaczenie publikacji Artykuł w atw ma charakter międzynarodowy i został opublikowany w jednym z najstarszych europejskich czasopism dotyczących energetyki jądrowej (wydawanym od 69 lat). Obecność polskich ekspertów, w tym Senatora Stanisława Gawłowskiego, potwierdza rosnącą rolę Polski w światowej debacie o transformacji energetycznej. To także ważny głos w dyskusji o rozwoju SMR-ów – technologii, która już wkrótce może zmienić oblicze polskiej energetyki.