Sieć nie wyciągnęła szpitali z długów

Zbyt niskie dochody, problemy finansowe szpitali powiatowych i koszty reformy edukacji – to dziś największe bolączki powiatów – ocenia prezes Związku Powiatów Polskich Andrzej Płonka. Jak podkreśla, planowane przez Ministerstwo Przedsiębiorczości i Technologii przeniesienie części instytucji państwowych ze stolicy do mniejszych miast nie przyczyni się do poprawy sytuacji, jeżeli nie będzie wiązać się z długoterminową strategią rozwoju mniejszych miast i miejscowości, uwzględniającą kwestie finansowania i rozwoju przedsiębiorczości. Warunkiem koniecznym jest też lepsza współpraca z administracją centralną. – Wszyscy mamy dzisiaj te samy problemy, z których najważniejszym są dochody. Niestety, przez liczbę zadań, które są nieustannie dokładane powiatom, dochody są coraz mniejsze, pomimo rozwoju gospodarczego kraju i większych dochodów z PIT. To się jednak kiedyś skończy, zadania zostaną, a środków finansowych nie będzie. Dochody są dzisiaj clou, jeżeli chodzi o naszą działalność – mówi agencji Newseria Biznes Andrzej Płonka, prezes Związku Powiatów Polskich. W Polsce jest 314 powiatów oraz 66 miast na prawach powiatów. Ich największym problemem jest brak pieniędzy na zarządzanie przy jednoczesnym wzroście obciążeń, bo przybywa zadań rządowych, które muszą realizować z własnych budżetów. – Drugą sprawą jest na pewno zdrowie, bo szpitale powiatowe, których mamy w Polsce ponad 230, prowadzimy jako samorząd powiatowy. Te szpitale, które przez lata miały zysk, dzisiaj w zdecydowanej większości się zadłużają. Jedziemy na oparach i boimy się, że te szpitale zaczną upadać – mówi Andrzej Płonka. Jak podkreśla, do tej pory żaden ze szpitali powiatowych nie ogłosił jeszcze upadłości, ale niezbędne jest wypracowanie takiego systemu, który będzie przewidywalny, długoterminowy i zagwarantuje im stabilizację finansową. Zmiany wprowadzane w ostatnim czasie przez resort zdrowia (m.in. dotyczące minimalnych wynagrodzeń w ochronie zdrowia) przyczyniły się do tego, że w wielu szpitalach powiatowych płace stanowią ok. 80–85 proc. ogółu wydatków. Ogólnopolski Związek Pracodawców Szpitali Powiatowych alarmował w marcu, że organy założycielskie – czyli samorządy – nie są w stanie dłużej utrzymywać szpitali powiatowych, znajdujących się w dramatycznie trudnej sytuacji finansowej, a bez zmiany sposobu wyceny procedur medycznych wielu takim placówkom grozi zamknięcie. – Oświata to kolejna istotna rzecz. To obejmuje sprawy związane z nauczycielami, ich podwyżkami, reformą oświaty, podwójnym rocznikiem, który mamy w szkołach. Tutaj niestety trzeba podkręcić współpracę na linii rząd – samorząd, żebyśmy mogli ze sobą więcej rozmawiać. Skoro są reformy i pojawiają się problemy, musimy je przewidzieć, bo wtedy wszystkim nam będzie po prostu łatwiej – mówi Andrzej Płonka. Wprowadzona 1 września 2017 roku reforma oświaty, zakładająca m.in. likwidację gimnazjów i wydłużenie nauki w szkołach podstawowych do ośmiu lat, to jedna z największych i najszybszych zmian w polskim szkolnictwie, której konsekwencje są dużą bolączką dla samorządów. Jak wynika z szacunków NIK, subwencja oświatowa, z której miały być sfinansowane zmiany, wzrosła o 6 proc., natomiast związane z reformą wydatki samorządów na szkoły powiększyły się o 12 proc. NIK wskazała też, że wprowadzając reformę, resort błędnie założył, iż przyniesie ona samorządom oszczędności z tytułu dowożenia dzieci. W latach 2017–2018 miało to być 82 mln zł, podczas gdy w rzeczywistości wydatki te wzrosły o ponad 67 mln zł. Co więcej, średni wydatek na jednego ucznia w szkołach prowadzanych przez kontrolowane gminy wzrósł w 2018 roku o ponad 6 proc. w stosunku do 2016 roku. Gminy tłumaczyły to m.in. dwukrotnymi (w styczniu 2017 i kwietniu 2018 roku) podwyżkami płac dla nauczycieli i pozostałych pracowników oświaty. Prezes Związku Powiatów Polskich ocenia, że zapowiedziana przez MPiT deglomeracja, polegająca na przeniesieniu części instytucji państwowych ze stolicy do mniejszych miast, raczej nie poprawi ich sytuacji w dużym stopniu, ponieważ niezbędna jest długoterminowa strategia ich rozwoju, uwzględniająca przedsiębiorczość, miejsca pracy i zapewnienie im finansowania. – Małym miastom do rozwoju potrzebne są przede wszystkim pieniądze i uregulowanie kwestii ustawowych. Budżet państwa jest, jaki jest, i wiele nie da się zmienić, ale skoro mówimy o decentralizacji, na pewno potrzeba też dobrej współpracy na poziomie ogólnowojewódzkim czy nawet międzyregionalnym – mówi Andrzej Płonka. – Istotną rzeczą jest strategia rozwoju, uwzględniająca przedsiębiorczość, miejsca pracy. Nie mam żadnej wątpliwości, jeżeli nie będzie pewnej decyzyjności na dole, to przedsiębiorczość będzie wybiórczo się kształtowała tam, gdzie jest bliżej do centrali, do załatwienia swoich problemów, a więc niekoniecznie w małych miastach. Kwestia deglomeracji jest od samego początku połączona ze sprawą dochodów i współpracy, która jest bezwzględnie jest konieczna.

1 października 2017 roku zacznie funkcjonować system podstawowego szpitalnego zabezpieczenia świadczeń opieki zdrowotnej, tzw. sieć szpitali. Łączna wartość umów zachodniopomorskich szpitali w sieci na okres 4-ego kwartału 2017 roku wynosi 458 mln 800 tys. złotych i jest większa od wartości umów w pierwszym lub drugim kwartale 2017 roku o 35 mln 250 tys. złotych. Umowy podpisali wszyscy dyrektorzy szpitali sieciowych. W województwie zachodniopomorskim do sieci zakwalifikowały się wszystkie szpitale: powiatowe, wojewódzkie, specjalistyczne, kliniczne i resortowe. Razem jest ich 29 (Szpital Wojewódzki w Szczecinie udziela świadczeń przy ul Arkońskiej i w Zdunowie, a Szpital Kliniczny nr 1 - w Szczecinie i Policach - co daje rzeczywistą liczbę 31 placówek). Bezpośrednio do sieci na podstawie kryteriów ustawowych  zakwalifikowało się 28 szpitali. Udzielają one świadczeń w trybie całodobowym, także w przypadkach nagłych, bowiem dysponują izbami przyjęć lub szpitalnymi oddziałami ratunkowymi. 29-ty -onkologiczny szpital Affidea w Koszalinie został dołączony do sieci na wniosek Dyrektora Oddziału NFZ, za zgodą Ministra Zdrowia   Poziomy kwalifikacji do sieci 15 szpitali powiatowych znajduje się na I poziomie zabezpieczenia: w Gryfinie, Białogardzie, Drawsku Pomorskim, Połczynie Zdroju, Nowogardzie, Stargardzie, Choszcznie, Barlinku, Świnoujściu, Pyrzycach, Sławnie, Kamieniu Pomorskim, Goleniowie, Dębnie iSzczecinku; dwa szpitale są na II poziomie: w Kołobrzegu i Gryficach; dwa – na III poziomie: oba szpitale wojewódzkie - w Szczecinie i Koszalinie. W województwie jest jeden szpital pediatryczny - w Szczecinie Zdrojach, jeden pulmonologiczny - Specjalistyczny Zespół Gruźlicy i Chorób Płuc w Koszalinie, dwa  onkologiczne - Zachodniopomorskie Centrum Onkologii w Szczecinie i Affidea Onkoterapia w Koszalinie oraz 6 ogólnopolskich: oba szpitale kliniczne w Szczecinie i 4 resortowe: dwa wojskowe – w Szczecinie i Wałczu oraz dwa MSWiA - w Szczecinie i  Koszalinie.   Pozostałe, niesieciowe umowy Nie wszystkie zakresy świadczeń realizowane przez szpital sieciowy, objęte zostały ryczałtem. Część świadczeń realizowanych w strukturze takiego szpitala, udzielanych jest na podstawie dotychczasowych umów, tak jak w placówkach, które nie należą do sieci.  Umowy na ambulatoryjną opiekę specjalistyczną oraz leczenie psychiatryczne i terapię uzależnień ważne są do połowy 2018 roku; natomiast na rehabilitację leczniczą, świadczenia pielęgnacyjne i opiekuńcze, opiekę paliatywną i hospicyjną oraz leczenie stomatologiczne - do połowy 2019 roku.   Finasowanie Rozliczanie kosztów świadczeń udzielanych na podstawie umów zawartych w ramach sieci szpitali będzie się, co do zasady, odbywać w formie ryczałtowej. Wysokość ryczałtu na kolejny okres rozliczeniowy będzie zależała od liczby i struktury świadczeń udzielonych i sprawozdanych przez świadczeniodawcę w poprzednich okresach. Ryczałt oznacza, że dany szpital będzie otrzymywać budżet obejmujący znaczną część świadczeń udzielanych w oddziałach szpitalnych, a ponadto świadczenia ambulatoryjnej opieki specjalistycznej realizowane w poradniach przyszpitalnych. Odrębny ryczałt obejmuje szpitalne oddziały ratunkowe, izby przyjęć oraz nocną i świąteczną opiekę zdrowotną. Poza ryczałtem, na dotychczasowych zasadach, finansowane będą: świadczenia zabiegowe w zakresie usunięcia zaćmy, endoprotezoplastyka stawu biodrowego lub kolanowego (pierwotna lub rewizyjna); świadczenia szpitalne związane z porodem i opieką nad noworodkami; brachyterapia; radioterapii, w tym teleradioterapia lub terapia izotopowa; leczenie ostrego zawału serca; przeszczepy; programy lekowe i leki stosowane w chemioterapii Szpitale wchodzące do sieci mają zapewnione umowy na okres od 1 października 2017 roku do 30 czerwca 2021 roku.   Organizacja i zarządzanie Sieć szpitali tonowe rozwiązanie, które powinno usprawnić organizację szpitalnej opieki zdrowotnej i poprawić dostęp pacjentów do leczenia specjalistycznego. Dzięki niemu zmniejszona zostanie liczba oddziałów szpitalnych, łatwiejszy będzie dostęp do porad specjalistów oraz do rehabilitacji, co powinno się przełożyć  na lepszą jakość opieki nad pacjentem. Celem utworzenia sieci jest także poprawa relacji pomiędzy płatnikiem, jakim jest NFZ, a  wykonawcami świadczeń szpitalnych; zagwarantowanie ciągłości i stabilności finansowania jednostkom, które są istotne z punktu widzenia ochrony zdrowia i zabezpieczenia świadczeń, przy równoczesnym pozostawieniu możliwości dostępu do środków publicznych pozostałym jednostkom; uelastycznienie zarządzania szpitalem, optymalizacja struktury kosztów leczenia, a także koordynacja świadczeń szpitalnych i ambulatoryjnych. Dzięki nowemu sposobowi finansowania dyrektor szpitala sam będzie mógł zarządzać kontraktem, dokonywać przesunięć środków finansowych, szybciej rozliczy się z Funduszem. Dzięki ryczałtowi  szpitale zyskają większą elastyczność w zarządzaniu pieniędzmi, co pozwoli szybciej reagować na potrzeby  zdrowotne pacjentów i zapewnić im opiekę: od poradni, przez oddział szpitalny do opieki poszpitalnej, a także do rehabilitacji po wypadku, udarze czy zawale - w ośrodkach dziennych i oddziałach stacjonarnych.    Rozwiązania zagwarantują odpowiedni poziom, a także ciągłość i stabilność finansowania placówek sieciowych. Zakwalifikowanie szpitala do PSZ jest gwarancją zawarcia ze nim umowy bez konieczności uczestniczenia przez szpital w postępowaniu konkursowym. Świadczenia opieki zdrowotnej nienależące do PSZ będą nadal kontraktowane w oparciu o postępowania konkursowe, a świadczeniodawcy, którzy nie zostaną zakwalifikowani do PSZ, będą mogli brać udział w postępowaniach konkursowych.   Korzyści  dla pacjenta Dla pacjenta najkorzystniejsza jest  koordynacja leczenia, lepsza dostępność do przyszpitalnych poradni. Sieć szpitali to również kompleksowa opieka nad pacjentem, u którego wystąpiły powikłania.  Oczekiwaną zmianą powinno być skrócenie kolejek na SOR-ach i w izbach przyjęć, ponieważ  w większości sieciowych szpitali będą funkcjonować przychodnie nocnej i świątecznej opieki zdrowotnej. W ramach sieci szpitali pacjent powinien otrzymać kompleksowe świadczenia  diagnostyczno-lecznicze, na poziomie ambulatoryjnym i w ramach hospitalizacji, a także rehabilitację w ośrodkach dziennych i w trybie stacjonarnym.   Podmioty szpitalne w województwie zachodniopomorskim, które zakwalifikowały się do sieci - systemu podstawowego zabezpieczenia oraz poziomy zabezpieczenia   1.    Barlinek - Szpital Barlinek Sp. z o.o. 2.    Białogard - Centrum Dializa Szpital Białogard "Centrum Dializa" Sp. z o.o. 3.    Choszczno - SP Zakład Opieki Zdrowotnej w Choszcznie 4.    Dębno - Szpital w Dębnie Sp. z o.o. 5.    Drawsko Pomorskie - Drawskie Centrum Specjalistyczne („Szpitale Polskie" Spółka Akcyjna ) 6.    Goleniów - Szpitalne Centrum Medyczne w Goleniowie Sp. z o.o. 7.    Gryfice - SP Zespół Zakładów Opieki Zdrowotnej w Gryficach 8.    Gryfino - "Szpital Powiatowy w Gryfinie" Sp. z o.o. 9.    Kamień Pomorski - Szpital Św. Jerzego w Kamieniu Pomorskim (EMC Instytut Medyczny SA) 10.  Kołobrzeg - Regionalny Szpital w Kołobrzegu 11.  Koszalin - Affidea Onkoterapia Sp. z o.o. 12.  Koszalin - Szpital Wojewódzki Im. M. Kopernika w Koszalinie 13.  Koszalin - SP Zakład Opieki Zdrowotnej MSWIA w Koszalinie 14.  Koszalin - Specjalistyczny Zespół Gruźlicy i Chorób Płuc, Koszalin 15.  Nowogard - Samodzielny Publiczny Szpital Rejonowy w Nowogardzie 16.  Połczyn-Zdrój - Przyjazny Szpital w Połczynie - Zdroju Sp. z o.o. 17.  Pyrzyce - Szpital Powiatowy w Pyrzycach 18.  Sławno - Szpital Powiatowy w Sławnie 19.  Stargard - SP Wielospecjalistyczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Stargardzie 20.  Szczecin - 109 Szpital Wojskowy Z Przychodnią Samodzielny Publiczny ZOZ 21.  Szczecin - SP Zakład Opieki Zdrowotnej MSWiA w Szczecinie 22.  Szczecin i Police - SP Szpital Kliniczny Nr 1 23.  Szczecin - SP Szpital Kliniczny Nr 2, Pomorzany 24.  Szczecin i Zdunowo - SP Wojewódzki Szpital Zespolony 25.  Szczecin - SP Specjalistyczny Zakład Opieki Zdrowotnej "Zdroje" 26.  Szczecin - Zachodniopomorskie Centrum Onkologii 27.  Szczecinek - Szpital w Szczecinku Sp. z o.o. 28.  Świnoujście - Szpital Miejski Im. Jana Garduły w Świnoujściu Sp. z o.o. 29.  Wałcz - 107 Szpital Wojskowy z Przychodnią SPZOZ w Wałczu   Kwalifikacja szpitali do sieci odbyła się na podstawie kryteriów zawartych w ustawie z dnia 23 marca 2017 r. o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz zgodnie z rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 13 czerwca 2017 r. w sprawie określenia szczegółowych kryteriów kwalifikacji świadczeniodawców do poszczególnych poziomów systemu szpitalnego zabezpieczenia świadczeń opieki zdrowotnej.   Świadczenia objęte siecią szpitali  z mocy ustawy PROFILE SYSTEMU ZABEZPIECZENIA (oddziały szpitalne), np.: choroby wewnętrzne; diabetologia; dermatologia i wenerologia; anestezjologia i intensywna terapia; anestezjologia i intensywna terapia dla dzieci; położnictwo i ginekologia; chirurgia ogólna; chirurgia plastyczna; izba przyjęć; diabetologia dla dzieci; endokrynologia; endokrynologia dla dzieci; gastroenterologia; hematologia; onkologia i hematologia dziecięca; kardiologia dla dzieci; neurologia; reumatologia; pediatria; chirurgia dziecięca; chirurgia onkologiczna; neurochirurgia; ortopedia i traumatologia narządu ruchu; ortopedia i traumatologia narządu ruchu dla dzieci; otolaryngologia; chirurgia szczękowo – twarzowa; chemioterapia – hospitalizacja; szpitalny oddział ratunkowy   POZOSTAŁE RODZAJE I ZAKRESY ŚWIADCZEŃ: poradnie przyszpitalne odpowiadające profilom/ oddziałom szpitalnym, np.: poradnie: diabetologii, endokrynologii; dermatologii i wenerologii; położnictwa i ginekologii; chirurgii ogólnej; chorób metabolicznych; diabetologii dla dzieci; endokrynologii dla dzieci; gastroenterologii; gastroenterologii dla dzieci; hematologii; hematologii i onkologii dziecięcej; kardiologii; kardiologii dziecięcej; genetyki; neurologii; onkologii; reumatologii; neonatologii; ginekologii dla dziewcząt; chirurgii dziecięcej; neurochirurgii; ortopedii i traumatologii narządu ruchu; ortopedii i traumatologii narządu ruchu dla dzieci; preluksacji; otolaryngologii; chirurgii szczękowo – twarzowej ·       świadczenia ambulatoryjnej opieki specjalistycznej: o   tomografia komputerowa; medycyna nuklearna: badania izotopowe, terapia izotopowa; rezonans magnetyczny; badania endoskopowe przewodu pokarmowego: gastroskopia i kolonoskopia; leczenie cukrzycy z zastosowaniem pompy insulinowej u dzieci i dorosłych ·       diagnostyka i leczenie onkologiczne *            ·       świadczenia endoprotezoplastyki stawu biodrowego lub kolanowego (pierwotnej lub rewizyjnej) ·       świadczenia udzielane przez pielęgniarki i położne (kwoty podwyżek) ·       programy lekowe ** ·       świadczenia gwarantowane z zakresu leków stosowanych w chemioterapii ***

Marszałkowskie lecznice będą odwoływać się od zatwierdzonej regionalnej sieci szpitali. To odpowiedź na opublikowaną przez Ministerstwo Zdrowia i zaprezentowaną przez Zachodniopomorski NFZ listę placówek, które się w niej znalazły. Zdaniem szefów jednostek na zmianach ucierpią pacjenci. Protesty złożą Zdroje, Zachodniopomorskie Centrum Onkologiczne w Szczecinie oraz Szpital Regionalny w Kołobrzegu. Na liście sieci szpitali znalazło się 29 z 37 zakontraktowanych zachodniopomorskich placówek, w tym wszystkie podległe samorządowi województwa. Z opublikowanego wykazu wynika jednak, że nie wszystkie profile, rodzaje i zakresy świadczeń przewidziane do systemu podstawowego szpitalnego zabezpieczenia realizowane dotychczas przez marszałkowskie placówki zostały zawarte w przedstawionym systemie.                                                                                                                                                                                                                           i będą od 1 października br. objęte finansowaniem ryczałtowym.   - Sieć szpitali od początku budziła wiele kontrowersji, a wokół niej toczyły się burzliwe dyskusje. Marszałkowskie szpitale są w pełni przygotowane do świadczenia usług medycznych na najwyższym poziomie, dlatego będą walczyły o zmiany w ogłoszonej liście. Chcą dbać o zdrowie i życie pacjentów, tym bardziej, że trafiają do nich chorzy z całego Pomorza Zachodniego - zaznacza członek Zarządu Województwa Zachodniopomorskiego Anna Mieczkowska.   Sytuacja ta szczególnie dotyczy szpitala w Zdrojach. Placówka  została zakwalifikowana do poziomu szpitali pediatrycznych, ale zabrakło przy tym w wykazie świadczeń „sieci szpitali” oddziału neonatologii, oddziału okulistyki dla dzieci, poradni leczenia zeza dzieci, a także poradni ortopedii i traumatologii narządu ruchu dla dzieci. Wykaz nie uwzględnia także oddziałów szpitalnych dla dorosłych funkcjonujących w lecznicy w Zdrojach od wielu lat, po przejęciu zadań zlikwidowanego Szpitala Miejskiego w Szczecinie. Ponadto nie zakwalifikowano zakresów świadczeń zdrowotnych dla dorosłych aktualnie realizowanych w oddziale chorób wewnętrznych, oddziale urologii, okulistyki, otolaryngologii jednego dnia, poradni okulistyki, leczenia zeza dorosłych, alergologii, endokrynologii, hematologii, otolaryngologii, urologii oraz w zakresie programów lekowych w leczeniu neowaskularnej postaci zwyrodnienia plamki związanej z wiekiem.   Z kolei w Szpitalu Regionalnym w Kołobrzegu do sieci nie weszła poradnia onkologiczna. Zachodniopomorskie  Centrum Onkologii w Szczecinie zakwalifikowano do poziomu szpitali onkologicznych, jednak w wykazie profili „sieci szpitali” nie znalazły się poradnia dermatologii i poradnia ginekologiczna.  Specjalistyczny Zespół Gruźlicy i Chorób Płuc w Koszalinie został wprawdzie przypisany do poziomu szpitali pulmonologicznych, ale niejednoznaczne jest dalsze funkcjonowanie poradni gruźlicy i chorób płuc zlokalizowanych poza obszarem gminy Koszalin, tj. w Białogardzie, Sławnie i Świdwinie, ponieważ prowadząc działalność  poza lokalizacją szpitala w strukturach którego funkcjonują, nie spełniają definicji poradni przyszpitalnej.   Opublikowana przez resort zdrowia i NFZ sieć szpitali nie rozwiązuje najważniejszej kwestii, a mianowicie kwestii finansowania placówek medycznych. Brak jest ostatecznych, oficjalnych oraz szczegółowych informacji o wysokości ryczałtów, które otrzymają szpitale. Taka sytuacja powoduje, że dyrektorzy na niespełna 3 miesiące przed zmianą systemu finansowania, nie wiedzą dokładnie, jakimi funduszami będą dysponować. Ponadto poza systemem podstawowego szpitalnego zabezpieczenia świadczeń opieki zdrowotnej są także świadczenia  odrębnie finansowane w oparciu o umowy zawarte z ZOW NFZ na okres 2-4 przyszłych lat, np. w zakresie poradni medycyny paliatywnej, medycyny sportowej, programu profilaktyki raka piersi, fizjoterapii ambulatoryjnej i poradni rehabilitacji oraz  zespołu sanitarnego „N” noworodkowego. Nadal nie podano szczegółowej ścieżki przedłużenia tych właśnie umów.   Co więcej dotychczas nie określono, w jaki sposób zostanie rozwiązany temat tzw. świadczeń ponadlimitowych. Nie wiadomo czy pojęcie tego typu zniknie z obiegu z uwagi na ryczałtowy sposób finansowania. Dodatkowo placówki oczekują na informacje, w jaki sposób zostanie powiązana wysokość środków z ilością świadczeń, które każda jednostka będzie musiała wykonać. Każde zmniejszenie poziomu finansowania wpłynie bowiem negatywnie na ilość i jakość świadczeń, które szpitale będą w stanie udzielić.