11 Mitów o Akcji WISŁA

Chociaż głównym elementem obchodów będzie koncert zespołu z Filharmonii w Iwanofrankiwsku „Quattro Corde”, to podczas koncertu będzie można również obejrzeć ciekawie zapowiadającą się wystawę towarzyszącą pod tytułem 11 Mitów o Akcji WISŁA.

Na tę okoliczność została także wydana specjalna publikacja historyczna pod redakcją prof. Roman Drozda, b. rektora Akademii Pomorskiej w Słupsku oraz Piotra Tymy, prezesa zarządu głównego Związku Ukraińców w Polsce pt.11 mitów o Akcji WISŁA.

Akcja WISŁA to nic innego jak akcja pacyfikacyjna o charakterze wojskowym przeprowadzona w latach 1947–1950. Polegała ona na masowym wysiedleniu ludności cywilnej z terenów Polski południowo-wschodniej (obszary na wschód od Rzeszowa i Lublina), głównie na tzw. Ziemie Odzyskane, która objęła Ukraińców i mieszane rodziny polsko-ukraińskie.

Przesiedlenia objęły ok. 140 tysięcy osób (86 tys. z województwa rzeszowskiego, 45 tys. z województwa lubelskiego i 10 tys. z województwa krakowskiego). O świcie wojsko otaczało wieś, aby nie dopuścić do ucieczki ludności do lasu. Gromadzono wszystkich mieszkańców w jednym miejscu i ogłaszano podjęcie akcji wysiedleńczej i jej warunki, czyli „Przepisy porządkowe”: mi.n.: wyraża się zgodę na zabranie tylko żywego inwentarza, podstawowego sprzętu rolniczego, oraz do 25 kg na osobę niezbędnej odzieży, naczyń kuchennych, i zapasu żywności na drogę.

Instrukcja przewidywała 2 godziny na spakowanie się i opuszczenie domów. W tym czasie niemożliwością było spakowanie dorobku swego życia, ograniczeniem były też przepisy, nakazujące zmieszczenie całego dobytku maksymalnie na 2 wozach konnych. Nie pozwalało to na załadowanie większych narzędzi, mebli, zapasów ziemniaków i zboża. Z konieczności zostawiano też część zwierząt hodowlanych.... 

Z tamtych terenów deportowano do tzw. punktów rozdzielczych które znajdowały się w Olsztynie, Szczecinku, Poznaniu i Wrocławiu. Do Szczecinka i dalej na Pomorze trafiło ok.60 tysięcy mieszkańców. Dzisiaj na Pomorzu mieszka już trzecie i czwarte pokolenie wydzielonych. 

Ostatnie wyjazdy związane z Akcją miały miejsce od stycznia do kwietnia 1950, kiedy to wysiedlono 32 rodziny (mieszkające w pasie przygranicznym) z powiatu nowotarskiego. 

Przez dziesiątki lat Polski Ludowej przesiedleni Ukraińcy nie mogli powracać, ani nawet przyjeżdżać na tereny, z których ich wysiedlono. 

Natomiast zespół Quatrro Corde wystąpi już dzisiaj 13 października o godz.18.00 w sali koncertowej w siedzibie Związku Ukraińców w Trzebiatowie przy ul. Śluzowej 21 oraz 15 października (niedziela) o godz.12.00 w Sali koncertowej Włacekiego Centrum Kultury w Wałczu przy placu Zesłańców Sybiru 3. Wstęp na oba koncerty jest bezpłatny!