Konferencja „Czysta energia – bezpieczna przyszłość”. Nauka, biznes i samorząd o przyszłości energetyki

Rozmowa ze Zbigniewem Nowakiem, prezesem Miejskiej Energetyki Cieplnej w Koszalinie Panie Prezesie, Miasto Koszalin przejęło 100% udziałów w MEC, odkupując je od ENGIE. Co ta decyzja oznacza dla spółki i mieszkańców? Zbigniew Nowak: To była decyzja strategiczna, która zapewnia miastu pełną kontrolę nad przyszłością lokalnego systemu ciepłowniczego. Własność publiczna daje nam większą przejrzystość i możliwość szybszego reagowania na zmieniające się warunki. Najważniejszym wyzwaniem jest jednak odpowiedzialne finansowanie transformacji, aby nie obciążyć nadmiernie mieszkańców. W ciepłownictwie trwa rewolucja – mówi się o pompach ciepła sterowanych sztuczną inteligencją i sieciach 5G. Jak Pan widzi te trendy w kontekście Koszalina? Zbigniew Nowak: To prawda, jesteśmy w momencie przełomowym. Nowe technologie ciepłownicze wykorzystujące algorytmy AI stają się coraz bardziej realną alternatywą – nie tylko dla domów jednorodzinnych, ale też dla systemów miejskich. Dzięki sztucznej inteligencji można optymalizować pracę urządzeń w czasie rzeczywistym, bazując np. na prognozach pogody czy aktualnych giełdowych cenach zakupu energii. Oznacza to realne oszczędności zużycia i kosztów energii. Ważną sprawą jest także przewidywanie stanów awaryjnych poprzez analizę konkretnych parametrów przy produkcji i przesyle ciepła. W ten sposób możemy wykryć ewentualne nieprawidłowości dużo wcześniej i zapobiegać niektórym awariom. To jest rewolucja, którą w Koszalinie nie tylko obserwujemy, ale także wdrażamy. Brzmi to jak science fiction, ale wygląda na to, że to już codzienność. Jak to wpisuje się w strategię MEC? Zbigniew Nowak: Nasza strategia 3D – dekarbonizacja, dywersyfikacja, digitalizacja – jest świadomie dopasowana do tej technologicznej fali. Sieci ciepłownicze nowej generacji  pracujące na niższych temperaturach, nowe wielopaliwowe źródła wytwarzające ciepło, ciepłą wodę i energię elektryczną oraz zarządzanie całym procesem za pomocą programów maszynowych i AI to nasz cel. Z uwagi na zastosowane technologie staniemy się przedsiębiorstwem elektrociepłowniczym z rozproszonymi źródłami w mieście. Dążymy do stworzenia takiego systemu, który będzie wykorzystywał każdą porcję energii co pozwoli na jej optymalne zagospodarowanie i obniży koszty. To nie jest zwykła modernizacja kotłów i rur – to wprowadzenie nowego sposobu myślenia i zarządzania systemem ciepłowniczym w Koszalinie.  W ciepłownictwie mówi się dziś również o magazynach energii, geotermii, czy wodorze. Jak Pan ocenia te trendy? Zbigniew Nowak: Magazyny ciepła są ważną częścią modernizowanego przez nas systemu. Pozwalają gromadzić nadwyżki wyprodukowanej energii i oddawać ją do sieci w innym czasie. Przy jednostkach kogeneracyjnych (wytwarzających ciepło i energię elektryczną) powstaną magazyny dobowe, które pozwolą na elastyczne korzystanie z tych technologii. Planujemy również budowę co najmniej jednego magazynu sezonowego, który umożliwi zatrzymanie energii na 2-3 miesiące. Mamy zaplanowane lokalizacje takiej infrastruktury w mieście, ale ostateczna decyzja zapadnie po szczegółowych badaniach geologicznych. Analizujemy także potencjał niewielkich złóż geotermalnych, które występują na obrzeżach miasta. Duże nadzieje wiążemy też z technologiami wodorowymi.- dynamicznie rozwijającym się sektorem, który w przyszłości może stać się filarem transformacji energetycznej. Wodór, dzięki swojej wszechstronności, może wspierać zarówno produkcję energii, jak i jej magazynowanie.  Jakie inwestycje w infrastrukturę są obecnie realizowane?  Obecnie przygotowujemy naszą infrastrukturę do tych najważniejszych zmian. Budujemy bezpieczny niezależny model informatyczny, który docelowo będzie wspierał wszystkie procesy technologiczne. Modernizujemy sieć przesyłową, wymieniamy stare odcinki rur, inwestujemy w nowoczesne węzły cieplne. Trwają przygotowania do budowy źródeł opartych na kogeneracji, kotłach gazowych i elektrodowych, biomasie oraz pompach ciepła. Planujemy także rozbudowę sieci w nowych obszarach miasta. Rozważamy wejście w produkcję chłodu z ciepła systemowego.  Co istotne, na platformie e-Zamówienia opublikowaliśmy już ogłoszenie o przetargu na budowę wysokosprawnej jednostki kogeneracyjnej w MEC Koszalin o łącznej mocy elektrycznej i cieplnej powyżej 10 MW. To największe zadanie inwestycyjne w historii MEC. A to dopiero początek zmian. Kolejne inwestycje warte wiele milionów złotych, obejmujące zarówno źródła ciepła, jak i modernizację sieci przesyłowych chcielibyśmy zrealizować w ciągu najbliższych pięciu lat. Pomimo, iż wiele wyzwań przed nami wierzymy, że uda nam się osiągnąć zaplanowane cele.  W styczniu MEC obniżyło taryfy za ciepło. Czy to zwiastun stabilizacji cen? Zbigniew Nowak: Obniżka była możliwa dzięki oszczędnościom operacyjnym i niższym kosztom paliw. Jednak ceny zależą od wielu czynników: sytuacji rynku paliw, kosztów inwestycji i regulacji klimatycznych. Naszym celem jest utrzymanie cen dla naszych odbiorców na możliwie stabilnym, rozsądnym poziomie. Największym wyzwaniem w dekarbonizacji pozostaje ograniczenie spalania węgla. Spalając to paliwo do ceny węgla musimy doliczać koszty emisji, to oznacza że takie paliwo jest dwukrotnie droższe.   MEC angażuje się także w inicjatywy społeczne – od konkursów dla dzieci po ochronę sokołów. Dlaczego to ważne? Zbigniew Nowak: Bo ciepłownictwo to nie tylko technologia. To również edukacja i odpowiedzialność wobec mieszkańców. Chcemy wzmacniać świadomość ekologiczną, budować więzi i pokazywać, że spółka komunalna jest partnerem zarówno technicznym, jak i społecznym. Jak będzie wyglądał system ciepłowniczy Koszalina za 10 lat? Zbigniew Nowak: Będzie bardziej zielony, cyfrowy i rozproszony. Zamiast jednego dominującego źródła będziemy mieli miks: niskoemisyjną gospodarkę energetyczną opartą na OZE, zarządzaną poprzez AI, z magazynami energii i nowoczesnymi sieciami 5G. Dzięki temu zagwarantujemy mieszkańcom bezpieczeństwo i przystępne ceny. Rozmawiał:  Artur Kukliński     

W auli Politechniki Koszalińskiej przy ul. Kwiatkowskiego 6E odbyło się dziś wyjątkowe wydarzenie – Konferencja „Czysta Energia dla Klimatu”, poświęcona aktualnym wyzwaniom i kierunkom transformacji energetycznej w Polsce, ze szczególnym uwzględnieniem roli Pomorza Zachodniego i miasta Koszalina. W konferencji biorą udział przedstawiciele administracji rządowej i samorządowej, środowiska akademickiego, biznesu oraz branży energetycznej. Wśród prelegentów znaleźli się m.in.: dr hab. Danuta Zawadzka, prof. PK – rektor Politechniki Koszalińskiej, dr Stanisław Gawłowski – senator RP, dr Rafał Rosiński – podsekretarz stanu w Ministerstwie Cyfryzacji, Jakub Kowalik – wicemarszałek Województwa Zachodniopomorskiego, Tomasz Sobieraj – prezydent Miasta Koszalina, Hanna Mojsiuk i Andrzej Mielcarek – przedstawiciele Północnej Izby Gospodarczej, a także liczni eksperci i praktycy sektora energii odnawialnej. Wydarzenie podzielono na trzy główne bloki tematyczne, które poruszają kluczowe zagadnienia dla przyszłości polskiej energetyki: gospodarka niskoemisyjna - transformacja energetyczna Miasta Koszalin, spółdzielnie energetyczne - nowy podmiot na polskim rynku energii oraz dofinansowanie dla zielonej energii Uczestnicy poznają kierunki i konkretne działania podejmowane przez Koszalin w zakresie zwiększania udziału odnawialnych źródeł energii, efektywności energetycznej i zrównoważonego rozwoju. Prelegenci przedstawili ideę i potencjał spółdzielni energetycznych, które mogą stać się przyszłością lokalnej produkcji i konsumpcji energii, angażując społeczności w aktywne uczestnictwo w rynku. Dofinansowanie dla zielonej energii Ten blok poświęcono możliwościom pozyskania funduszy europejskich i krajowych na rozwój OZE, modernizację sieci, magazynowanie energii i budowę nowych źródeł przyjaznych środowisku. Zielony kierunek Pomorza Zachodniego Szczególny nacisk położono na transformację energetyczną Pomorza Zachodniego, gdzie odnawialne źródła energii – takie jak wiatr, słońce czy biogaz – odgrywają coraz większą rolę w strukturze lokalnego miksu energetycznego. Koszalin zaprezentowany został jako przykład miasta aktywnie wdrażającego strategię niskoemisyjną. Organizatorem wydarzenia jest Północna Izba Gospodarcza, a w gronie partnerów znajdują się: - Miejska Energetyka Cieplna w Koszalinie, - Polska Spółka Gazownictwa,  - Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Szczecinie, - ESG GROUP, - Politechnika Koszalińska. Organizatorzy podkreślają, że wydarzenie ma charakter nie tylko informacyjny, ale przede wszystkim inspirujący i integrujący środowiska zaangażowane w rozwój zielonej energetyki w Polsce.  

Na Politechnice Koszalińskiej odbyło się posiedzenie wyjazdowe Komisji Nadzwyczajnej ds. Klimatu, poświęcone rozwojowi odnawialnych źródeł energii w Polsce ze szczególnym uwzględnieniem energetyki wiatrowej. W obradach uczestniczył Marszałek Senatu RP prof. Tomasz Grodzki. Posiedzenie zorganizowano w związku z obchodami 100. rocznicy pierwszego posiedzenia Senatu II RP, w ramach których komisje senackie odwiedzają różne regiony Polski, zapoznając się z ich problemami i osiągnięciami. Debatę poprzedziła konferencja prasowa towarzysząca otwarciu wystawy „Senat RP wczoraj i dziś” z udziałem rektor Politechniki Koszalińskiej prof. Danuty Zawadzkiej i wicemarszałek województwa zachodniopomorskiego Anny Bańkowskiej. Jak przypomniał, marszałek Tomasz Grodzki, Senat jako jedyna instytucja w naszym kraju powołał specjalną komisję ds. klimatu. Senatorowie pierwsi dostrzegli, że kwestie klimatyczne i bezpieczeństwo energetyczne są fundamentalne dla naszego rozwoju, także ze względu na potrzebę pozostawienia przyszłym pokoleniom Polski czystej ekologicznie, zapewniającej obywatelom czyste powietrze. Danuta Zawadzka: "Miałam odwagę wjechać na samą górę i zapoznać się z trudną pracą budowniczych i serwisantów farm wiatrowych". Podkreślił, że temu właśnie służy prężnie rozwijająca się na Pomorzu Zachodnim energetyka wiatrowa, mimo nietrafionych decyzji rządowych sprzed kilku lat. Dobrze, że w obecnej sytuacji kryzysu energetycznego, wywołanego m.in. wojną w Ukrainie, w celu zapewnienia naszemu krajowi bezpieczeństwa energetycznego dostrzeżono potrzebę powrotu do odnawialnych źródeł energii. Marszałek Senatu zaapelował do środowisk samorządowych i naukowych Pomorza Zachodniego, aspirującego do pozycji lidera w produkcji energii z wiatru, o zaangażowanie w rozwój energetyki wiatrowej i farm wiatrowych na Bałtyku, który może dać – jak mówił – przysłowiowego „kopniaka w górę” całemu regionowi. „To jest nam potrzebne. Liczę, że to posiedzenie będzie jednym z impulsów poważnego podejścia do energetyki wiatrowej” – przekonywał. Przewodniczący Komisji Nadzwyczajnej ds. Klimatu senator Gawłowski podkreślił, że obecny kryzys energetyczny nie jest kryzysem wyłącznie na najbliższą zimę, a politycy muszą to zrozumieć. Przypomniał, że w 2016 r. obecna ekipa rządząca podjęła decyzję hamujące rozwój odnawialnych źródeł energii. W obecnej sytuacji, gdy węgla nie można kupić, a gazu zabraknie, konieczne jest postawienie na energetykę prądową pochodzącą z OZE, przede wszystkim z  wiatru, dlatego rząd musi odblokować budowę farm wiatrowych na morzu. W ocenie senatora energia z wiatru jest najczystsza i najtańsza. „W tej sprawie jest wszystko jasne, a rząd musi to zrobić” – stwierdził przewodniczący Komisji Nadzwyczajnej ds. Klimatu. Otwierając posiedzenie, marszałek Tomasz Grodzki dziękował rektor Politechniki Koszalińskiej za udzielenie gościny senatorom. Wyraził przekonanie, że zarówno rozpoczynająca się konferencja naukowa poświęcona energii wiatrowej, podobnie jak debata senacka, będzie miała charakter otwartej dyskusji. Zaapelował, by debatę potraktować jako kolejny impuls w poszukiwaniu nowych  rozwiązań dla farm wiatrowych. Marszałek Senatu wręczył rektor Politechniki Koszalińskiej prof. Danucie Zawadzkiej i wicemarszałek województwa zachodniopomorskiego Annie Bańkowskiej medale senackie, które, jak mówił, mają wartość przede wszystkim symboliczną i są wyrazem uznania dla działających na rzecz dobra wspólnego. Wiele uwagi uczestnicy spotkania poświęcili protestom społecznym, które towarzyszą inwestycjom w OZE. Xavier Canals, członek Zarządu Uriel Energia mówił, że protesty wynikają głównie z niewiedzy i mitów. Jego zdaniem rzetelna informacja, tłumaczenie, że dana gmina skorzysta na inwestycji, że pieniądze z podatków zostaną przeznaczone na  rozwój infrastruktury, która służy wszystkim mieszkańcom pomaga przekonać ludzi. Zdaniem senatora Kazimierza Kleiny najlepszym sposobem na przekonanie mieszkańców do inwestycji w OZE prowadzonych na ich terenie byłaby możliwość zakupu przez nich  energii po niższych cenach. Także senator Adam Szejnfeld zwrócił uwagę, że ludzi nie rozumieją, że za energię wytwarzaną na ich terenie muszą drogo płacić. Jego zdaniem należałoby w związku z tym różnicować ceny energii. Według senatora Szejnfelda przyszłość energetyki leży w energetyce prosumenckiej, rozproszonej. „Jeśli parlamentarzyści, firmy, naukowcy i obywatele będą postulowali, żądali od władz  nowych rozwiązań, to będzie można osiągnąć zmianę, która jest absolutnie konieczna. Dopiero wtedy będzie można zbudować bezpieczną energetykę i wyeliminować ubóstwo energetyczne i osobiste, które w związku z kryzysem energetycznym wywołanym wojną, może wystąpić za chwilę” – mówił senator Szejnfeld. Marszałek Senatu podsumowując dyskusję podkreślił, że  protesty przeciwko czemuś nowemu to rzecz oczywista i powszechna i żeby bronić się przed  tym potrzebna jest wiedza i zrozumienie, że rolą przywódców nie jest nakłanianie do swojej wizji tylko, przekonanie, pociąganie za swoją wizją. To zobowiązanie moralne naukowców, polityków, samorządowców do przekonania ludzi i jak się ich przekona to nie ma protestów. „To zobowiązanie, żeby przekonać ludzi, żeby zrozumieli, że my jesteśmy dla nich i to ma ludziom służyć „ – powiedział Marszałek Grodzki. Zaproponował, by na posiedzeniach Komisji Nadzwyczajnej więcej uwagi poświęcić elektrowniom wiatrowym morskim i krok po kroku przekonać ludzi, że budowa  biogazowni, fotowoltaika, elektrownie wiatrowe to ich bezpieczna przyszłość cieplna i energetyczna i że wszystkim nam będzie łatwiej.