Grypa w natarciu

Obecnie w Europie panuje epidemia grypy. Co drugi test wykonywany przez pacjentów w kontekście zakażenia wirusem grypy jest pozytywny. Rośnie liczba osób hospitalizowanych i zgonów, a taka sytuacja to duże obciążenie dla systemu zdrowia. Eksperci Ogólnopolskiego Programu Zwalczania Chorób Infekcyjnych rekomendują jakie są najlepsze sposoby profilaktyki chorób zakaźnych. Podkreślają, że nie jest jeszcze za późno, aby się zaszczepić przeciw grypie i przeciwdziałać rozwojowi epidemii w Polsce. Zmienność wirusa grypy na drodze przypadkowych mutacji i reasortacji sprawia, że konieczne jest regularne aktualizowanie składu antygenowego szczepionek, aby uzyskać ochronę wobec szczepów wirusa krążących w populacji. WHO wydaje zalecenia (dla półkuli północnej zwykle w lutym) dotyczące składu antygenowego szczepionek w kolejnym sezonie na podstawie systemu monitorowania wariantów wirusa krążących na świecie. Taka analiza obejmuje zbieranie próbek wirusa, krążących na świecie, analizę właściwości wirusów, ocenę skuteczności aktualnych szczepionek. Producenci szczepionek uwzględniają zalecane zmiany w procesie wytwarzania szczepionek przygotowywanych na kolejny sezon. Francja walczy z ostrą epidemią. Od początku roku odnotowano tam gwałtowny wzrost liczby przypadków grypy. Wskaźnik dodatnich wyników testów w systemie sentinel osiągnął 52,1%. Sytuacja epidemiologiczna jest wyjątkowo trudna, co potwierdza bardzo wysoka aktywność szpitalna i dramatyczny wzrost liczby zgonów. Wskaźnik śmiertelności wyniósł 7,3% w drugim tygodniu stycznia, co jest wzrostem aż o 1,3% w porównaniu z tygodniem poprzednim. Z kolei w Niemczech ok 60% przeprowadzanych testów ma wynik pozytywny. Niepokojące wzrosty zachorowań zauważalne są również w krajach takich jak Włochy, Hiszpania oraz Wielka Brytania.   W pierwszym tygodniu tego roku średnio 5,5 tys. pacjentów dziennie przebywało w brytyjskim szpitalu z grypą, w tym 256 na oddziale intensywnej terapii. To 3,5 razy więcej niż w tym samym tygodniu ubiegłego roku (1,5 tys. w tygodniu rozpoczynającym się 7 stycznia 2024 r.). Lekarze w Wielkiej Brytanii odczuwają istotne obciążenie, jak informują, obecnie niektóre dni w pracy są podobne do dni podczas szczytowego okresu pandemii.   „Przyjęcia do szpitali z powodu grypy są obecnie na podobnym poziomie, jak te obserwowane podczas szczytu epidemii w sezonie 2022/23, co wywarło znaczną presję na systemie opieki zdrowotnej i nadwyrężyło działalność szpitali w kilku krajach. Osoby w 65+ są najbardziej narażone na poważne skutki, co podkreśla ciągła potrzeba stosowania ukierunkowanych środków zapobiegawczych tj. szczepienia” – informuje prof. dr hab. n. med. Adam Antczak, przewodniczący Rady Naukowej Ogólnopolskiego Programu Zwalczania Chorób Infekcyjnych.   Wzrosty zachorowalności to duże obciążenie systemu zdrowia. We Francji z powodu wzrostu liczby zakażeń grypą 87 szpitali uruchomiło tzw. biały plan, który zakłada mobilizację większej liczby lekarzy. Epidemia grypy sezonowej uległa na początku stycznia znacznej intensyfikacji. Prowadzi to do wyjątkowo wysokiego poziomu hospitalizacji z powodu grypy, wyższego niż w poprzednich latach. Wzrost liczby zakażeń objął w tym sezonie więcej młodych osób niż w poprzednich okresach epidemiologicznych.   Sytuacja w Polsce   Jak informuje Główny Inspektor Sanitarny dr Paweł Grzesiowski tygodniowo w Polsce lekarze rodzinni potwierdzają ok. 50 tys. przypadków zachorowań na grypę. Dla porównania w listopadzie tygodniowo tych przypadków było ok. 10 tys. „Widzimy ten trend 5-krotnego wzrostu zakażeń grypą” – informuje dr. Paweł Grzesiowski,. Należy również zwrócić uwagę, że liczba ta dotyczy przypadków zgłoszonych po wykonaniu testu i potwierdzeniu grypy. W rzeczywistości liczba zakażonych może być o wiele większa.   Profilaktyka chorób zakaźnych   Większość wirusów i bakterii jest przenoszona drogą kropelkową i są bardzo zaraźliwe. Wystarczy zetknięcie z zakażoną osobą, która wydmuchuje nos, kaszle, kicha lub mówi. By ustrzec się przed groźnymi konsekwencjami zachorowania należy zadbać o układ odpornościowy. W przypadku infekcji wirusowych to on jest naszym największym sprzymierzeńcem. Powinniśmy zwrócić uwagę na przestrzeganie zasad higieny osobistej – częste mycie rąk, wietrzenie pomieszczeń, stosowanie chusteczek higienicznych. Te proste czynności pozwalają zapobiec transmisji wirusa pomiędzy chorymi.   Pomimo wskazanych zaleceń najskuteczniejszą metodą zapobiegania zachorowaniu pozostają szczepienia, które można wykonać również w trakcie trwania sezonu infekcyjnego, bez względu na fakt, czy przechodziliśmy wcześniej grypę. „Ich skuteczność u dorosłych sięga 70-89%. Osoby, które należą do grup ryzyka – dzieci, kobiety w ciąży, seniorzy, przewlekle chorzy, muszą pamiętać, że w przypadku gwałtownego pogorszenia samopoczucia należy jak najszybciej udać się do lekarza” – dodaje prof. Antczak.

Od września do grudnia 2019 roku w województwie zachodniopomorskim z objawami grypy i chorób grypopodobnych do lekarzy trafiło 19 862 osób, a hospitalizacji wymagało 13 osób. W województwie wielkopolskim odnotowano już trzy przypadki śmiertelne! Eksperci Ogólnopolskiego Programu Zwalczania Grypy apelują, aby nie lekceważyć żadnych objawów, ponieważ grypa niesie za sobą możliwość wystąpienia groźnych dla życia powikłań pochorobowych i nieleczona może doprowadzić do zgonu. Osoby, które jeszcze nie zachorowały ciągle mogą skorzystać ze szczepień. Dopiero zaczął się grudzień, a już odnotowano ponad 1,2 mln przypadków zachorowań i podejrzeń zachorowań na grypę w Polsce. Hospitalizowanych było prawie 2,8 tys. chorych. Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego w swych meldunkach epidemiologicznych potwierdził już 3 przypadki zgonów z powodu grypy i jej powikłań. Grypa przenoszona jest drogą kropelkową. Wystarczy kichnięcie, by wirus grypy przeniósł się na drugą osobę. 1 kichnięcie to ok. 3 000 kropelek z wirusem pędzącym 167 km/h, dlatego ważna jest higiena osobista. Grypa to nie przeziębienie. Grypa atakuje nagle. Chorobie towarzyszy gorączka, często wyższa niż 39 stopni, bóle mięśni, stawów oraz głowy. Typowym objawem jest suchy męczący kaszel. W przeciwieństwie do przeziębień, podczas grypy rzadko występują objawy takie jak: katar i ból gardła. Zdarza się, że objawy grypy są niezauważalne więc nie należy ich bagatelizować.  „Wiele osób nie umie odróżnić przeziębienia od groźnego dla organizmu wirusa grypy. Pacjenci próbują się leczyć domowymi sposobami bądź lekami dostępnymi w aptekach bez recepty. Bardzo często jest to bezskuteczne i choroba nie ustępuje. Dopiero wtedy pacjent idzie do lekarza, traktując to jako ostateczność. Przedłużająca się choroba może prowadzić do groźnych powikłań pogrypowych, które mogą mieć poważne konsekwencje dla zdrowia, a niekiedy życia. Dlatego zachęcam wszystkich do szczepień przeciw grypie, które są najlepszą metodą na poprawienie odporności, a także uniknięcie powikłań” – powiedział prof. dr hab. Adam Antczak, Przewodniczący Rady Naukowej Ogólnopolskiego Programu Zwalczania Grypy. Szczególnie niebezpieczna grypa jest dla kobiet w ciąży, seniorów i małych dzieci, ale również dla pacjentów z przewlekłymi chorobami np. serca i płuc, a także dla cukrzyków. Te osoby są w grupie podwyższonego ryzyka, lecz zachorować może każdy. Eksperci twierdzą, że najlepszą ochroną przed grypą są szczepienia, które pozwalają uniknąć bardzo ciężkich, poważnych dla zdrowia powikłań po grypie. Do najczęstszych z nich należą: zapalenie płuc, zapalenie oskrzeli, zapalenie mięśnia sercowego oraz niewydolność oddechowa. Mogą wystąpić także powikłania neurologiczne: zapalenie mózgu oraz zapalenie opon mózgowych, których następstwa mogą być nieodwracalne. Większość zdrowych osób choruje na grypę kilka razy w ciągu całego swojego życia. Kiedy się szczepić? Jak najszybciej, bo w praktyce szczyt zachorowań w Polsce przypada na styczeń – marzec. W tym roku od października jest dostępna również szczepionka w postaci sprayu do nosa, która jest przeznaczona dla dzieci. Podobnie jak w ubiegłym roku, osoby powyżej 65 roku życia płacą za szczepionkę jedynie 50%.

Niemal 18 tysięcy osób z Zachodniopomorskiego zachorowało na grypę lub infekcje grypopodobne od początku września do końca listopada. W pierwszym tygodniu grudnia takich osób było ponad dwa tysiące - informuje Wojewódzka Stacja Sanitarno - Epidemiologiczna w Szczecinie. Sezon grypowy zaczyna się z początkiem września i trwa do końca kwietnia, a jego szczyt przypada na okres od stycznia do marca.  Od początku września 2017 r. do końca kwietnia 2018 r. w naszym województwie zarejestrowano 105 100 osób z grypą i zakażeniami grypopodobnymi. W wyniku zakażenia grypą zmarło 7 osób.  

W okresie od 16 do 22 marca br. zarejestrowaliśmy 7375 osób z objawami grypy i zakażeń grypopodobnych z czego 81 osób zostało skierowanych do szpitala. Głównym powodem kierowania do szpitala były objawy ze strony układu oddechowego. Grypę potwierdzono u 64 osób – 19 przypadków grypy typu A, 24 przypadki grypy typu B oraz 3 przypadki grypy typu AH1N1. W tym tygodniu wykazano również 4 zgony spowodowane zakażeniem wirusem grypy typu B. Analogicznie w 2017 roku zarejestrowaliśmy 2074 osób z objawami grypy i grypopodobnymi. Hospitalizowanych było 5 osób. Grypę potwierdzono u 3 osób –grypa typu A. Wystąpił 1 zgon spowodowany wirusem grypy typu A. SEZON GRYPOWY Od początku września 2017r. do 22 marca 2018r. zarejestrowaliśmy 91 231 osób z grypą i zakażeniami grypopodobnymi. W tym okresie potwierdzono grypę badaniem laboratoryjnym łącznie u 801 osób. 4 osoby w wyniku zakażeniem grypy typu B zmarły 4 osoby. W tym roku szczyt zachorowań rozpoczął się z końcem lutego i trwa. W zeszłym sezonie szczyt zachorowań przypadł na luty. Wówczas w tygodniowych sprawozdaniach rejestrowaliśmy średnio po 8500 osób z objawami grypy i zakażeń grypopodobnych. Również w lutym zgłoszone zostały dwa zgony z powodu powikłań pogrypowych, a w całym sezonie grypowym 2016/2017 – 4 zgony.