Bulla, czyli metalowy odlew pieczęci. Nie byle jakiej bo... papieskiej!
Autor ekoszalin za FB/Muzeum w Koszalinie, fot. FB/Muzeum w Koszalinie 13 Stycznia 2016 godz. 5:43
Jest to niewielki krążek wykonany ze stopów metali, z przewagą ołowiu. Zabytek ten jest bullą, czyli metalowym odlewem pieczęci. Mianem bulli określa się pieczęcie papieskie czy cesarskie, które przywieszano do dokumentów pisanych. Same dokumenty także zwano już od XV wieku bullami.
Obiekt znajdujący się obecnie w zbiorach koszalińskiego Muzeum znaleziony został przypadkiem w rejonie Kołobrzegu. Pierwotnie przywieszony był na, obecnie nieokreślonym, dokumencie pisanym wystawionym przez papieża Jana XXII (1316-1334). Na awersie widnieje wizerunek dwóch męskich twarzy, nad którymi znajduje się napis SPASPE (skrót od łacińskiego napisu św. Paweł i św. Piotr), oznaczający jednych z najważniejszych apostołów Kościoła zachodniego, czczonych już od III wieku, a których święto obchodzimy 29 czerwca. Na rewersie z kolei znajduje się imię średniowiecznego papieża IOHANNES XXII.
Obecnie z ziem polskich znanych jest około dziesięciu średniowiecznych bulli, z których każda znajdowała się niegdyś przy najważniejszych dla lokalnych kościołów czy klasztorów dokumentach powstających w papieskiej kancelarii. Już w tym miesiącu zostanie przez nas powołany szeroki zespół ekspertów, którzy poddadzą bullę wnikliwym badaniom tak archeologicznym (analizy składu stopu czy badania mikroskopowe), jak historycznym (próba identyfikacji konkretnego dyplomu wydanego przez Jana XXII).
Jan XXII urodził się jako Jacques d'Euse w Cahors (obecnie południowo-zachodnia Francja) w 1249 roku, papieżem został 5 września 1316, zmarł zaś w Awinionie 4 grudnia 1334 roku. Ukończył szkołę dominikanów w swoim rodzinnym mieście, studiował również teologię na największych ówczesnych uczelniach (m. in. Paryżu). W roku 1300 został biskupem Frjus (Prowansja), a 1312 roku biskupem-kardynałem Porto (obecnie w południowej Portugalii). Jako prawnik miał okazję czynnego uczestnictwa w osławionym procesie templariuszy. W 1316 został, po bardzo długim i długotrwałym konklawe, obrany papieżem. Był drugim z kolei, po Klemensie V, namiestnikiem Piotrowym w czasie tzw. niewoli awiniońskiej. Jan XXII znany był z surowych i prostych obyczajów. Jednak jego silne przywiązanie do prawa kanonicznego i brak zdolności do elastyczności poglądów w dobie szybkich zmian społecznych i religijnych spowodował coraz silniejszą niechęć do Stolicy Apostolskiej tak wśród władców świeckich, jak i przywódców kościelnych.
Najnowsze
