Nagroda Króla Eryka Pomorskiego

Międzynarodowa Nagroda Króla Eryka Pomorskiego przyznawana jest za zasługi dla budowania pokoju i jedności w Europie. Jej pierwszym laureatem w roku 2023 został prof. Jerzy Buzek, który jako Prezes Rady Ministrów w roku 1999 wprowadził  Polskę do NATO. Powierzenie profesorowi w późniejszym czasie funkcji Przewodniczącego Parlamentu Europejskiego umocniło Polskę w Unii Europejskiej.

Patronem nagrody ustanowiono średniowiecznego króla Danii, Szwecji i Norwegii, zjednoczonych Unią Kalmarską. Król Eryk Pomorski urodził się w Darłowie. W ramach idei jednoczenia politycznego krajów wokół Morza Bałtyckiego snuł dalekosiężne wizje unii z Polską i Litwą za czasów króla Władysława Jagiełły. W murach jego zamku odbywa się coroczna uroczystość.

Nagroda przyznawana jest przez kapitułę powołaną przez Królewskie Miasto Darłowo. Tworzą ją osobistości z Polski i z zagranicy oraz przedstawiciel fundatora. Współorganizatorem uroczystości jest Fundacja Króla Eryka Pomorskiego.

Laureaci:

Romano Prodi

W latach 1996–1998 i 2006–2008 Premier Włoch, od 1999 do 2004 Przewodniczący Komisji Europejskiej. Kapituła ma zaszczyt ogłosić, że w roku 2024 przyznano dwie Międzynarodowe Nagrody Króla Eryka Pomorskiego. Pierwszym laureatem tegorocznej edycji zostaje Romano Prodi. Były Premier Włoch, a w następstwie w latach 1999-2004 Przewodniczący Komisji Europejskiej. Był zaangażowany w pracę rozszerzenia UE i przyczynił się do zjednoczenia Europy Zachodniej i Środkowowschodniej. Romano Prodi przygotował włączenie Polski w struktury Unii Europejskiej.  W okresie pełnienia przez Niego tej funkcji do UE przystąpiło dziesięć nowych państw.

Aleksander Kwaśniewski

W latach 1995-2005 Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej. Drugim Laureatem tegorocznej Międzynarodowej Nagrody Króla Eryka Pomorskiego zostaje Aleksander Kwaśniewski. W latach 1995-2005 Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej. 20 lat temu za Jego kadencji Polska wstąpiła w szeregi Unii Europejskiej. Uczestniczył w kampanii na rzecz akcesji Polski do Unii Europejskiej przed referendum z 8 i 9 czerwca 2003. 23 lipca tego samego roku dokonał ratyfikacji traktatu o przystąpieniu RP do UE. 26 lutego 1999 ratyfikował akcesję Polski do NATO.

Eryk I Pomorski

17 czerwca 2014 r. przypada 627. rocznica koronacji Eryka Pomorskiego na króla trzech państw skandynawskich. Tym samym kraje te połączyły się unią personalną zwaną unią kalmarską.

Unia kalmarska rozpoczęła się 17 czerwca 1397 r. i trwała do 6 czerwca 1523 r. Data zakończenia nie jest łatwa do wyznaczenia. Jest to dzień koronacji Gustawa I Wazy na króla Szwecji i wtedy możemy przyjąć, że sojusz między państwami oficjalnie się zakończył.

Pomysłodawczynią była Małgorzata I, córka duńskiego króla Waldemara IV. Odziedziczyła ona koronę po ojcu w 1375 r. Kobiety jednak nie mogły zasiadać na tronie, dlatego na następce wybrano jej nieletniego syna Olafa. Małgorzata poślubiła norweskiego króla Håkona VI. Ten jednak zmarł w 1380 r. i korona norweska trafiła w ręce Olafa. Niestety młody władca zmarł w wieku zaledwie siedemnastu lat. To pozwoliło Małgorzacie na ogłoszenie się królową Danii oraz Norwegii. Prowadziła rozmowy ze szwedzką arystokracją, dzięki czemu przejęła rządy również w Szwecji. Brakowało jej jednak następcy. Wtedy postanowiła adoptować wnuki swojej siostry Ingeborgi – Katarzynę oraz Eryka. Eryka (Pomorskiego) koronowała w 1389 r. na króla Norwegii. Problemy ze zwolennikami dawnego króla szwedzkiego Albrechta Meklemburskiego, opóźniły połączenie trzech królestw pod jednym władcą. Udało się to dopiero w 1397 r.

Przyjrzyjmy się jednak genealogii Eryka Pomorskiego.

Od strony matki miał pochodzenie duńsko-niemiecko-szwedzkie. Jego matka Maria była córką Ingeborgi duńskiej i Henryka III księcia Meklemburgii. Henryk natomiast miał matkę Szwedkę, co wiązało Eryka z kolejnym rodem. To pochodzenie łączyło go (jak już wspomniano) z Małgorzatą I.

Ojcem Eryka był Warcisław VII (Gryfici) książę słupski. Matką Warcisława była Adelajda, wywodząca się z Brunszwiku, a jej mężem Bogusław V (również był księciem słupskim, ale wcześniej księciem wołogosko-rugijskim).

Eryk został pochowany w Darłowie, dokąd przybył po usunięciu z tronu. Być może panowanie Eryka jako władcy trzech państw nie było najlepsze (jeśli chodzi o samodzielne rządy po 1412 r.; do tego czasu współrządził z Małgorzatą I). Nie był tak świetnym przywódcą, jak oczekiwała tego siostra babki, ale powinniśmy o nim pamiętać, pomimo że nie miał polskiego pochodzenia, bowiem jego panowanie łaczyło się z historią naszego kraju. Przede wszystkim Pomorze leży obecnie w naszych granicach, co już zachęca do poznania dziejów tego terenu, ale również Eryk zawarł sojusz z Koroną Królestwa Polskiego.