Płomień wolności

Przedstawiciele „Solidarności” i władz miasta złożyli kwiaty na grobie Janka Stawisińskiego, jednego z dziewięciu górników poległych w katowickiej Kopalni „Wujek” podczas pacyfikacji strajku z grudnia 1981 roku. Stawisiński urodził się w Koszalinie. Za namową kolegi wyjechał do Katowic podejmując pracę w „Wujku”. Trzy dni po ogłoszeniu stanu wojennego, górnicy rozpoczęli strajk okupacyjny, protestując przeciwko decyzji władz. Historia wydarzeń w kopalni stała się symbolem tragedii, jaką przeżyli obywatele w opresyjnym systemie politycznym PRL' u lat 80- tych ubiegłego wieku. Janek Stawisiński otrzymał postrzał w głowę, najprawdopodobniej z ręki snajpera ZOMO, który strzelał do protestujących z helikoptera. Ranny najpierw został zawieziony do szpitala w Szopienicach. Potem przewieziono go do szpitala w Ochojcu, gdzie zmarł 25 stycznia 1982 r., nie odzyskując przytomności. Miał 22 lata. Został pochowany w Koszalinie. Po latach rozpraw sądowych i walki o ukaranie osób odpowiedzialnych za wydarzenia w kopalni „Wujek” generał Kiszczak - ówczesny minister spraw wewnętrznych - w 2011 roku został uniewinniony.

Trzydzieści trzy lata temu władze PRL wprowadziły stan wojenny. Polskie społeczeństwo stało się niejako więźniem państwa, które za wszelką cenę postanowiło powstrzymać zmiany polityczne. Stan wojenny w Polsce polegał na wprowadzeniu ograniczenia praw obywatelskich. W nocy z 12 na 13 grudnia 1981 roku na podstawie  niekonstytucyjnego dekretu Rady Państwa.  Rozpoczął się jeden z najmroczniejszych okresów Polski Ludowej. Głównym celem restrykcji było zahamowanie aktywności obywateli dążących do gruntownego przebudowania kraju w wymiarze politycznym, gospodarczym i społecznym. fot. przeglad-tygodnik.pl Przygotowania do wprowadzenia stanu wojennego trwały już od sierpnia 1980 roku. Władza uzasadniała  podjęte kroki groźbą zamachu stanu przez opozycję skupioną w „Solidarności”, załamaniem gospodarczym oraz niebezpieczeństwem interwencji wojsk radzieckich. Organem, który pełnił funkcję administratora stanu wojennego była Wojskowa Rada Ocalenia Narodowego, której przewodził generał Wojciech Jaruzelski. Obywatele utracili podstawowe  prawa. Wprowadzona została godzina milicyjna i zawieszono działalność organizacji społecznych oraz związków zawodowych z czego wiele rozwiązano, m.in.: „Solidarność”, Niezależne Zrzeszenie Studentów, czy Stowarzyszenie Dziennikarzy Polskich. Korespondencja podlegała cenzurze, sądy rozstrzygały sprawy w trybie doraźnym i zakazano zmiany miejsca pobytu. Działaczy fot. dziennik.com wolnościowych i opozycyjnych internowano, ok. 10 tys. osób w tym członków „Solidarności” oraz przedstawicieli władz sprzed 1980 roku.W reakcji na represje, opozycja zaczęła działać w strukturach podziemnych. Powstała Tymczasowa Komisja Koordynacyjna składająca się ze Zbigniewa Bujaka, Bogdana Lisa, Władysława Frasyniuka i Władysława Hardka. Organizowali manifestacje i strajki tłumione przez Zmotoryzowane Oddziały Milicji Obywatelskiej, nierzadko korzystając z ciężkiego sprzętu  bojowego. Dochodziło do ofiar śmiertelnych. fot.tvp.pl Uczestników wystąpień protestacyjnych, działaczy konspiracji, członków „Solidarności” zwalniano z pracy i  nakłaniano do „deklaracji lojalności". Przy współpracy Służby Bezpieczeństwa prowadzono weryfikację pracowników sądów, oświaty, administracji, środków przekazu.Z powodu pogarszającej się sytuacji gospodarczej, spadku produkcji i braku towarów podstawowych oraz kryzysu politycznego, czyli sankcji USA i nacisków państw zachodnich, stan wojenny został zawieszony 31 grudnia 1982 roku, a zniesiony w 1983, 22 lipca. Oficjalnie został uznany za nielegalny przez Sejm Rzeczpospolitej Polskiej w 1992 roku.  Mimo licznych prób rozliczenia tamtego okresu, żaden z ówczesnych przywódców nie został skazany prawomocnym wyrokiem za wprowadzenie wiadomosci.wp.pl stanu wojennego, a wydarzenia z początku lat osiemdziesiątych dzielą społeczeństwo polskie do dzisiaj. Dla upamiętnienia rocznicy tamtych wydarzeń w Koszalinie odbędzie się szereg akcji i uroczystości. 13 grudnia o godz. 11.00 członkowie „Solidarności", władze miasta i mieszkańcy Koszalina złożą wiązanki kwiatów na grobach: Janka Stawisińskiego i Andrzeja Kosiewicza, którzy spoczywają na koszalińskim Cmentarzu Komunalnym. O godzinie 12.00 odprawiona zostanie Msza Św. w intencji Ojczyzny w Kościele pw. Ducha Świętego. Z kolei o 19:30  w całej Polsce odbędzie się akcja Światło Wolności polegająca na tym,  aby w oknie postawić zapaloną świeczkę ku pamięci poległych i represjonowanych w stanie wojennym. Także przed ratuszem na Rynku Staromiejskim będzie można się spotkać podczas miejskich obchodów Światła Wolności. Współorganizatorem uroczystości i spotkań rocznicowych jest: Zarząd Regionu NSZZ "Solidarność", Prezydent Miasta Koszalina, IPN Oddział w Szczecinie, Archiwum Państwowe w Koszalinie i CK 105 (prośba organizatorów, aby przynieść ze sobą znicze, które zostaną zapalone przed pomnikiem Ojca Świętego  Jana Pawła II).