Dom handlowy Saturn nie trafi do rejestru zabytków. Konserwator: obiekt utracił pierwotne wartości

Dom Handlowy „Saturn” w Koszalinie, zbudowany w 1965 roku według projektu warszawskich architektów Jerzego Michała Bogusławskiego i Mariana Adama Bajdo, to jeden z najważniejszych przykładów powojennego modernizmu w regionie. Budynek odegrał kluczową rolę w procesie odbudowy miasta po II wojnie światowej, stając się pierwszym nowoczesnym domem handlowym w Koszalinie i miejscem o dużym znaczeniu społecznym. Architektonicznie „Saturn” wyróżnia się nowatorskim dachem w technologii strunobetonowej, dużymi przeszkleniami i funkcjonalnym układem wnętrz – cechami typowymi dla modernistycznego stylu lat 60. Mimo braku formalnej ochrony konserwatorskiej, obiekt posiada wysoką wartość historyczną, społeczną i artystyczną. Z inicjatywy Artura Kozłowskiego oraz redakcji ekoszalin.pl rozpoczęła się społeczna akcja na rzecz wpisania budynku do rejestru zabytków. Celem jest ochrona „Saturna” przed degradacją i przekształceniami, a także zachowanie jego oryginalnego charakteru.

Koszalin, ulica Zwycięstwa 44. Tutaj od 1965 roku stoi Dom Handlowy „Saturn” – jeden z najważniejszych symboli powojennej odbudowy miasta i znakomity przykład modernistycznej architektury lat 60. To właśnie ten budynek, dzięki inicjatywie Artura Kozłowskiego, może wkrótce zostać objęty formalną ochroną konserwatorską. Nasz Czytelnik, Artur Kozłowski zaproponował, by Saturn objęty został ochrona konserwatorską. Powojenny kontekst – miasto, które się odbudowuje Po II wojnie światowej Koszalin, jak wiele innych polskich miast, przechodził intensywną odbudowę. Lata 60. XX wieku to okres dynamicznych inwestycji w infrastrukturę miejską. Jednym z ich najbardziej widocznych efektów był Dom Handlowy „Saturn” – pierwszy nowoczesny obiekt handlowy w mieście, powstały na zniszczonym terenie przy głównej arterii komunikacyjnej.   Modernizm w najlepszym wydaniu „Saturn” został zaprojektowany przez warszawskich architektów – Jerzego Michała Bogusławskiego i Mariana Adama Bajdo. Budynek łączył funkcjonalność z nowoczesną formą – prostą, ale wyrazistą. Jego znakiem rozpoznawczym jest asymetryczny dach o kształcie hiperboloidalnym, wykonany w technologii strunobetonowej – jedno z najbardziej nowatorskich rozwiązań konstrukcyjnych w tamtym czasie.   Bryła budynku wkomponowana została w historyczne centrum Koszalina, tworząc dialog między tradycją a nowoczesnością. Przeszklona elewacja, otwarte przestrzenie handlowe, czytelny układ funkcjonalny – wszystko to sprawiało, że „Saturn” był nie tylko praktyczny, ale i wizualnie atrakcyjny.   Miejsce codzienności i wspólnoty Przez dekady „Saturn” pełnił nie tylko funkcję handlową. Był także miejscem spotkań, wydarzeń kulturalnych i częścią tożsamości mieszkańców. Stał się symbolem aspiracji pokolenia powojennego, przestrzenią, w której nowoczesność stawała się codziennością.   Dlaczego warto chronić „Saturna”? Artur Kozłowski – pasjonat architektury – zwrócił uwagę na konieczność objęcia budynku ochroną konserwatorską. Jak sam podkreśla, „Saturn” to unikalny przykład powojennego modernizmu, który – mimo swojej wartości – nie figuruje w rejestrze zabytków. Budynek jest zagrożony zarówno przez naturalną degradację materiałów, jak i potencjalne przekształcenia komercyjne. Zachowanie jego oryginalnego charakteru to obowiązek wobec dziedzictwa kulturowego i przyszłych pokoleń.   Co dalej? Procedura ochrony zabytków Zgodnie z obowiązującym prawem, wniosek o wpis do rejestru zabytków może złożyć m.in.: - osoba fizyczna, - organizacja pozarządowa, - właściciel lub użytkownik wieczysty, - organ administracji. Wniosek powinien zawierać opis budynku, uzasadnienie historyczne i architektoniczne oraz dokumentację fotograficzną. W Koszalinie dokumenty należy kierować do Wojewódzkiego Urządu Ochrony Zabytków w Szczecinie – Delegatura w Koszalinie.  Dom Handlowy „Saturn” to nie tylko świadectwo historii, ale też architektoniczne dzieło o znaczeniu lokalnym i symbolicznym. Inicjatywa Artura Kozłowskiego to krok w stronę docenienia i zabezpieczenia tego unikalnego dziedzictwa. Warto, by Koszalin – miasto z ambicjami – nie tylko patrzył w przyszłość, ale i dbał o swoje modernistyczne korzenie.    Wspólna sprawa – działajmy razem Z inicjatywy Artura Kozłowskiego oraz redakcji ekoszalin.pl rozpoczyna się społeczna akcja na rzecz wpisania Domu Handlowego „Saturn” do rejestru zabytków. Celem jest nie tylko ochrona architektonicznego dziedzictwa Koszalina, ale również zaangażowanie lokalnej społeczności w działania na rzecz wspólnego dobra. Portal ekoszalin.pl zachęca wszystkich mieszkańców, pasjonatów architektury i miłośników historii Koszalina do włączenia się w ten proces. Jeśli masz w domowym archiwum zdjęcia, pamiątki lub wspomnienia związane z „Saturnem” – podziel się nimi z nami! Czekamy na Wasze opowieści, fotografie sprzed lat, rodzinne historie zakupowe i anegdoty, które razem tworzą żywą historię tego miejsca. Wasz głos ma znaczenie. Wasza pamięć może pomóc zachować „Saturn” dla przyszłych pokoleń. Zgłoszenia i materiały można przesyłać na adres redakcji ekoszalin.pl  lub umieścić w komentarzu pod artykułem.  Razem możemy sprawić, że ten wyjątkowy budynek zostanie formalnie uznany za zabytek i zachowany w swojej oryginalnej formie dla przyszłych pokoleń.