Trzy lata po rozpocznięciu pełnoskalowej inwazji Rosji na Ukrainę sytuacja na froncie i w polityce międzynarodowej ulega dynamicznym zmianom. Prezydent USA Donald Trump dąży do szybkiego zakończenia wojny, a niedawne rozmowy pokojowe w Arabii Saudyjskiej odbyły się bez udziału przedstawicieli Ukrainy. Ta nowa strategia Stanów Zjednoczonych zaskoczyła Kijów i jego europejskich sojuszników, zmuszając ich do przystosowania się do nowej sytuacji.
Ukraina straciła 11% swojego terytorium od 2022 roku
Po początkowej obronie Kijowa Ukraina odniosła sukcesy militarne, odzyskując część terenów w obwodach charkowskim i chersońskim. Jednak na wschodzie, w okolicach Doniecka i Bachmutu, poniosła znaczne straty.
Według analizy CNN opartej na danych Instytutu Badań nad Wojna (ISW), Ukraina straciła około 11% swojego terytorium od początku pełnoskalowej inwazji. Włączając tereny zajęte przez Rosję i separatystów od 2014 roku, łączna utrata ukraińskiej ziemi wynosi około 18%.
Przypomnijmy, że w 2014 roku Rosja bezprawnie zaanektowała Krym, a prorosyjscy separatyści przejęli kontrolę nad częścią Donbasu. W lutym 2022 roku Władimir Putin planował błyskawiczne przejęcie całej Ukrainy, jednak dzięki wsparciu wojskowemu Zachodu Kijów skutecznie odpiera rosyjską agresję.
Zagrożona główna pomoc militarna dla Ukrainy
Od początku wojny Stany Zjednoczone przekazały Ukrainie około 95 miliardów dolarów w formie pomocy militarnej, humanitarnej i finansowej. Jednak ta pomoc może być zagrożona pod rzadami Trumpa.
Podczas kampanii prezydenckiej w 2024 roku Trump wielokrotnie krytykował przekazywanie środków na wsparcie Ukrainy. Niedawno zasugerował, że USA powinny uzyskać dostęp do ukraińskich surowców mineralnych w zamian za dalszą pomoc, czemu zdecydowanie sprzeciwił się prezydent Wołodymyr Zełenski.
"Powiedziałem im, że chcę ekwiwalentu, na przykład 500 miliardów dolarów w surowcach krytycznych, i zasadniczo się na to zgodzili, więc przynajmniej nie czujemy się głupio. W przeciwnym razie jesteśmy głupcami. Musimy coś dostać w zamian" – powiedział Trump w rozmowie z Fox News.
Ukraina już odczuwa skutki wstrzymania działalności USAID. Zamrożenie funduszy zmusiło ukraińskie organizacje pozarządowe do redukcji personelu, a nawet zawieszenia kluczowych programów, takich jak infolinie wsparcia psychologicznego i projekty wykrywania HIV.
Miliony Ukraińców zostały zmuszone do ucieczki
Wojna doprowadziła do masowego wysiedlenia ludności. Ponad 6,3 miliona ukraińskich uchodźców mieszka obecnie w Europie, w tym 1,2 miliona w Niemczech, prawie 1 milion w Polsce i 390 tysięcy w Czechach, według danych ONZ na koniec 2024 roku.
Ponadto, według szacunków ONZ z czerwca 2024 roku, 1,2 miliona Ukraińców znalazło się na terytorium Federacji Rosyjskiej, często po przymusowych deportacjach.
Ponad 40 tysięcy cywilów zginęło lub zostało rannych
Według Biura Praw Człowieka ONZ w wyniku wojny w Ukrainie ponad 40 tysięcy cywilów zostało zabitych lub rannych, a znaczna część ofiar zginęła na skutek ostrzałów rakietowych i bombardowań.
Wśród zabitych było co najmniej 6 203 dorosłych mężczyzn oraz 669 dzieci.
Ukraina nadal walczy
Mimo ogromnych strat Ukraina kontynuuje walkę o niepodległość i integralność terytorialną. Wsparcie międzynarodowe, choć zagrożone, pozostaje kluczowe dla dalszego oporu wobec rosyjskiej agresji. Kluczowe pytanie brzmi: czy Zachód utrzyma swoje zaangażowanie i czy Ukraina będzie w stanie przystosować się do zmieniaących się warunków na arenie międzynarodowej?