Nagroda Dziennikarska im. Daphne Caruany Galizii 2024 za dochodzenie w sprawie zaginięć nieletnich migrantów bez opieki

Ceremonia wręczenia nagrody odbyła się w sali prasowej im. Daphne Caruany Galizii w Parlamencie Europejskim w Strasburgu. Wzięli w niej udział przewodnicząca Parlamentu Europejskiego Roberta Metsola, wiceprzewodnicząca odpowiedzialna za nagrodę Pina Picierno oraz przedstawiciele niezależnego ogólnoeuropejskiego jury.

Jak powiedziała Roberta Metsola: „Dziennikarze, którzy służą prawdzie i nie dają się zastraszyć, przejmują spuściznę Daphne Caruany Galizii. Walczą oni o sprawiedliwość mimo gróźb, które mają ich skłonić, aby porzucili swoje ważne zadanie. Wolność prasy nie podlega dyskusji. Od zabójstwa Daphne minęło już siedem lat, a my nadal czcimy jej pamięć. Nagroda jej imienia przypomina nam, że Parlament Europejski od lat angażuje się w ochronę tych podstawowych wartości.

Prace konkursowe zgłosiły setki dziennikarzy z 27 państw Unii. Wnioski można było składać od 3 maja do 31 lipca 2024 roku. Na krótkiej liście, znalazło się 13 prac (z 318), spośród których jury wybrało zwycięzcę.

O nagrodzonym projekcie

Osoby zaangażowane w projekt „Lost in Europe” ujawniły szokujący fakt – od 2021 roku codziennie bez śladu ginęło prawie 47 dzieci, które przybyły do Europy.

Dziennikarze dotarli do danych z 31 krajów europejskich, w tym Austrii, Niemiec i Włoch. Wynika z nich, że zaginęły dziesiątki tysięcy nieletnich migrantów.

W toku wielomiesięcznego dochodzenia okazało się, że liczba zaginionych dzieci może być jeszcze wyższa. W sprawozdawczości są bowiem znaczące luki, jako że niektóre państwa prowadzą niespójną dokumentację i nie gromadzą danych na temat takich zaginięć.

Dochodzenie jest kontynuacją badania „Lost in Europe” z 2021 roku. Ujawniło ono, że w latach 2018–2020 zaginęło ponad 18 tys. dzieci, które dotarły do Europy.

Sekretarz generalna organizacji Missing Children Europe Aagje Ieven stwierdziła, że to prawdopodobnie tylko wierzchołek góry lodowej. W Europie w alarmującym tempie rośnie bowiem liczba zaginięć nieletnich migrantów. Wiele z nich pada ofiarą handlu ludźmi i współczesnego niewolnictwa.

Partnerami wydawniczymi dochodzenia były: De Standaard, (Belgia), Small Stream Media (Holandia), RBB (Niemcy), Knack (Belgia), ANSA (Włochy), Damani (Włochy), CNN (Wielka Brytania / Stany Zjednoczone), VRT (Belgia), Εfimerida ton Syntakton (Grecja), The Journal (Irlandia), Tagesschau (Niemcy), NRC (Holandia).

O nagrodzie

Prezydium Parlamentu Europejskiego ustanowiło Nagrodę Dziennikarską im. Daphne Caruany Galicji w grudniu 2019 roku. Nagroda jest hołdem dla piszącej o korupcji maltańskiej dziennikarski śledczej i blogerki, która zginęła w zamachu bombowym w 2017 roku.

Co roku w rocznicę śmierci dziennikarki Parlament przyznaje nagrodę za wybitne dziennikarstwo, które propaguje podstawowe zasady i wartości Unii Europejskiej, takie jak godność ludzka, wolność, demokracja, równość, praworządność i prawa człowieka, oraz ich broni.

Zawodowi dziennikarze i zespoły dziennikarskie dowolnej narodowości mogą zgłaszać do nagrody prace, które opublikowały lub wyemitowały media z siedzibą w jednym z 27 państw członkowskich Unii Europejskiej. Nagroda wspiera zawodowe dziennikarstwo oraz podkreśla jego rolę w ochronie wolności, równości i możliwości.

Niezależne jury Nagrody składa się z przedstawicieli prasy i społeczeństwa obywatelskiego 27 państw członkowskich, a także przedstawiciela Międzynarodowej Federacji Dziennikarzy.

Nagroda i kwota 20 tysięcy euro, którą otrzymuje laureat, są wyrazem poparcia Parlamentu Europejskiego dla dziennikarstwa śledczego i wolnej prasy.

Poprzedni laureaci

2021 – „Projekt Pegasus” koordynowany przez konsorcjum dziennikarskie Forbidden Stories

2022 – Film dokumentalny pt. „Republika Środkowoafrykańska: wpływy Rosji” w reżyserii Clémenta Di Romy i Carol Valade (ARTE / France24 / Le Monde)

2023 – Wspólne śledztwo w sprawie zatonięcia statku z migrantami w okolicach miasta Pylos (Solomon, we współpracy z Forensis, StrgF/ARD i The Guardian)

Kim była Daphne Caruana Galizia?

Daphne Caruana Galizia była maltańską dziennikarką, blogerką i działaczką antykorupcyjną. Szeroko opisywała problem korupcji, prania pieniędzy, przestępczości zorganizowanej, sprzedaży obywatelstwa i powiązań członków rządu maltańskiego z aferą wokół dokumentów panamskich. Po serii prześladowań i gróźb 16 października 2017 roku zginęła w wybuchu bomby podłożonej w samochodzie. Oburzenie w związku z postępowaniem władz w śledztwie dotyczącym jej zabójstwa ostatecznie doprowadziło do ustąpienia premiera Josepha Muscata. Europosłowie skrytykowali uchybienia w śledztwie. W grudniu 2019 roku zaapelowali do Komisji Europejskiej, by podjęła stosowne działania.