Święta Wielkanocne u Grekokatolików

Święta Zmartwychwstania są najważniejszym wydarzeniem w roku dla wiernych wszystkich Kościołów wschodnich, w tym także dla Kościoła Greckokatolickiego. Główne uroczystości Wielkanocne u grekokatolików odbędą się w katedrze w Przemyślu i we Wrocławiu. 

Wierni Cerkwi Greckokatolickiej przygotowują się do świąt Zmartwychwstania Pańskiego w ciągu czterech tygodni poprzedzających Wielki Post i przez sześć tygodni Wielkiego Postu. W Wielki Czwartek rano odprawiana jest liturgia św. Bazylego na pamiątkę ustanowienia przez Jezusa Chrystusa sakramentu kapłaństwa i Eucharystii. Wieczorem natomiast odprawiana jest Utrenja Strastiej (Jutrznia Męki Pańskiej), podczas której odśpiewuje się dwanaście fragmentów z czterech Ewangelii opisujących Pasję Chrystusa.

W Wielki Piątek w cerkwiach wynoszone są płaszczenice - rodzaj ikon-całunów z wizerunkiem Chrystusa złożonego do grobu. Płaszczenica - umieszczana na ogół na środku cerkwi - jest adorowana przez wiernych także w Wielką Sobotę do późnej nocy. W tym dniu, podobnie jak to jest u wyznawców kościoła rzymskokatolickiego, grekokatolicy święcą pokarmy. Wierni wkładają do koszyków nie tylko malowane i zdobione jaja, pieczywo i wędliny, ale także chrzan, sól i masło. Koszyki, zgodnie z tradycją są zazwyczaj przystrajane w tzw. wyszywani ruszneczky, czyli haftowane kolorowymi nićmi ręczniczki. Okres postów, dodatkowych umartwień i wyciszenia, kończy się uroczystą jutrznią wielkanocną, która rozpoczyna się zazwyczaj o 7 rano. 

Podczas nabożeństwa śpiewany jest nieustannie troparion paschalny: "Chrystos woskrese" (Chrystus zmartwychwstał). W poprzedzającej liturgię procesji we wszystkich cerkwiach greckokatolickich noszona jest wraz z Ewangelią ikona Chrystusa Zmartwychwstałego. Celebransi wraz z procesją wiernych zatrzymują się przed zamkniętymi drzwiami świątyni. Kapłan stuka trzy razy do drzwi, po czym zgromadzeni wchodzą do cerkwi, w której nie ma już Grobu Pańskiego, a płaszczanica zostaje przeniesiona na ołtarz. Podczas tego nabożeństwa święci się artos - chleb pszenny, na którym naznaczony jest wizerunek Chrystusa zmartwychwstałego. Artos przez cały tydzień jest wystawiony w cerkwiach, aż do niedzieli św. Tomasza, tzw. antypaschy, po czym chleb rozdaje się wiernym. 

Dopiero w tę niedzielę w cerkwiach rozlega się uroczyste bicie dzwonów, które od kilku dni milczały, gdyż od Wielkiego Piątku używa się w świątyni tylko kołatek. Zgodnie z tradycją ludową w okresie po Wielkiejnocy ludność wiejska śpiewa typowe piosenki - "haiłki" - wychwalające budzenie się przyrody i "wesnjanki", które wykonuje się w Oktawie Zmartwychwstania. 

Tak jak w całej Polsce święta wielkanocne są dla grekokatolików okazją do wspólnego świętowania, spotkań w gronie najbliższej rodziny, sąsiadów i przyjaciół.

Kościół greckokatolicki jest najliczniejszym spośród ponad 30 katolickich Kościołów wschodnich. Liczy ok. 7 mln wiernych na całym świecie. Kościół ten jest w jedności z biskupem Rzymu Franciszkiem i uznaje jego prymat. W Polsce jest ok. 300 tys. Grekokatolików, a w regionie Pomorza Środkowego ok.40 tysięcy.