Amerykańskie wybory na ostatniej prostej. Wygrana Joe Bidena będzie wymagała nowego rozdania w relacjach z Europą

– Nie ma żadnych wątpliwości, że wygrana Bidena oznaczałaby ogromną zmianę w relacjach transatlantyckich i byłaby dla Europy doskonałą informacją, w przeciwieństwie do kontynuacji rządów Trumpa, która byłaby dla Unii Europejskiej, nie waham się tego powiedzieć, prawdziwą katastrofą – mówi agencji informacyjnej Newseria Biznes Piotr Buras, dyrektor Warszawskiego Biura Europejskiej Rady Spraw Zagranicznych (ECFR). – Jakkolwiek zwycięstwo Bidena nie oznaczałoby, że Stany Zjednoczone wrócą do roli niekwestionowanego, jedynego parasola bezpieczeństwa nad Europą, że staną się z powrotem partnerem, z którym Unia Europejska ma po drodze we wszystkich ważnych sprawach. Byłby jednak prezydentem zainteresowanym współpracą z UE i wspólnym rozwiązywaniem problemów globalnych, czego w żadnym razie nie można by powiedzieć o Trumpie.

Floryda, Pensylwania, Michigan, Wisconsin, Karolina Północna, Iowa oraz Arizona to stany, w których wynik wyborów zadecyduje o tym, czy Stany Zjednoczone będą miały 46. prezydenta czy reelekcję 45. W USA nie chodzi bowiem o prostą przewagę liczby głosów – podczas poprzednich wyborów Hillary Clinton miała ich więcej niż Donald Trump, podobnie jak Al Gore w 2000 roku, gdy przegrał z George’em W. Bushem. Decyduje jednak liczba głosów elektorskich; każdy stan ma ich inną liczbę ze względu na różną liczbę mieszkańców, a „zwycięzca bierze wszystko”. Języczkiem u wagi może być wynik głosowania na Florydzie, gdzie do zdobycia jest 29 głosów. Tam lokale zamkną się już o 1:30 w nocy z wtorku na środę czasu środkowoeuropejskiego.

Większość sondaży daje przewagę Joe Bidenowi, co niewątpliwie cieszy państwa członkowskie UE.

– W stosunku do prezydentury Trumpa rządy Bidena oznaczałyby z całą pewnością powrót do opartych na wzajemnym zaufaniu relacji między Unią Europejską i Stanami Zjednoczonymi – ocenia Piotr Buras. – Biden jest politykiem, który ma ogromne doświadczenie w relacjach z Europą, jest znany z tego, że przywiązuje do interesów Unii Europejskiej i roli USA jako partnera Europy bardzo dużą wagę. On z całą pewnością rozpocząłby poważną dyskusję z Europejczykami na temat nowego ułożenia relacji. Pierwszą kluczową rzeczą jest z pewnością dyskusja o bezpieczeństwie europejskim.

Chodzi o większe zaangażowanie Europejczyków i wzięcie przez Unię Europejską na barki większej odpowiedzialności za bezpieczeństwo świata, zwłaszcza w bliskich sobie geograficznie regionach, Amerykanie przeniosą bowiem swoją uwagę w region Azji Południowo-Wschodniej.

– Biden zapowiada wycofanie się Stanów Zjednoczonych z – jak on to nazywa – niepotrzebnych czy przydługich wojen, czyli należy to rozumieć jako ograniczenie obecności amerykańskiej w południowym sąsiedztwie Unii Europejskiej, na Bliskim Wschodzie, w Afryce ­Północnej – prognozuje dyrektor Warszawskiego Biura Europejskiej Rady Spraw Zagranicznej..

W dalszym ciągu kluczową kwestią gospodarczą będą też stosunki z Chinami. Choć Joe Biden będzie mniej konfrontacyjny i konfliktowy niż Donald Trump, także będzie chciał chronić amerykańską gospodarkę i myśl technologiczną oraz oczekiwał współpracy Europy w tym działaniu. Jest to o tyle realne, że także niektóre europejskie rządy w ostatnich miesiącach zaostrzyły kurs wobec Pekinu.

Wygrana Joe Bidena spowoduje, że zmienią się także relacje na linii Polska–USA. W opinii eksperta ECFR na znaczeniu będą zyskiwać nie tyle relacje wojskowe i ekonomiczne, lecz polityczne, związane z sytuacją wewnętrzną w Polsce.

– Biden jest politykiem, który już od lat zapowiadał, że jeśli zostałby prezydentem, chciałby odnowić Zachód jako wspólnotę demokracji. Jednym z ważniejszych punktów jego agendy polityki zagranicznej jest przeciwstawianie się tendencjom autokratycznym, autorytarnym na świecie. Z całą pewnością kraj taki jak Polska, mający problemy z demokracją, rządami prawa, nie będzie najbardziej pożądanym partnerem dla Bidena – podkreśla Piotr Buras. – W ostatnich latach za prezydentury Trumpa tematy związane z rządami praw, czy w ogóle polityki wewnętrznej nie były istotnym elementem relacji polsko-amerykańskich, chyba że sprawy te zagrażały interesom biznesu amerykańskiego w Polsce, ale myślę, że za prezydentury Bidena to by się zmieniło.

Z kolei przyszłość stacjonowania wojsk amerykańskich w Polsce będzie zależeć od szerszego kontekstu współpracy z UE oraz NATO.

– Trump traktował Polskę w nieco szczególny sposób, co było wyjątkiem związanym z tym, że zależało mu na rozbijaniu Europy, na tym, żeby wykorzystywać podziały wewnątrz niej. Upatrzył sobie Polskę jako jeden z krajów, który może temu celowi służyć. Za Bidena będziemy mieć do czynienia raczej z powrotem do dawnej tradycji polityki amerykańskiej wobec Europy. Stanom Zjednoczonym zależeć będzie na tym, żeby Europa była partnerem silnym i spójnym, żeby nie było w niej wewnętrznych sporów i podziałów, ponieważ to będzie utrudniało współpracę. I takie będzie przesłanie dla Polski – ocenia dyrektor Warszawskiego Biura ECFR.

O tym, co wyniki wyborów w Stanach Zjednoczonych będą oznaczały dla Europy, będą dyskutować międzynarodowi eksperci w ramach debaty online „Świat pod lupą” organizowanej przez ECFR i Fundację im. Heinricha Bölla.