Każdy, kto wjeżdża do Koszalina od strony Gdańska, widzi charakterystyczny pomnik. Nosi on tytuł „Tym którzy walczyli o polskość i wolność Pomorza”. Projekt rzeźby Władysława Hasiora, jednego z najsłynniejszych polskich rzeźbiarzy, powstał w 1977 roku. Na początku była to makieta z tektury i płyt pilśniowych. Spłonęła ona w tym samym roku w ramach happeningu pt. „Płomienne Ptaki”.
Okazuje się, że słynny rzeźbiarz pracował nad swoim dziełem w warsztatach koszalińskiej szkoły mechanicznej, obecnie Centrum Kształcenia Ustawicznego. Do dziś na terenie CKU znajduje się pojedynczy ptak. Ta osamotniona rzeźba również wyszła spod rąk Władysława Hasiora.
W 1978 roku udostępniono artyście pomieszczenie w warsztatach mechanicznych, gdzie mógł korzystać z maszyn znajdujących się na terenie szkoły (stoły, palniki, urządzenia do cięcia, gięcia i spawania itp.). Hasior bardzo dobrze oceniał pracownię, którą mu przydzielono. Była idealnie dopasowana do jego zadania; przestronna, wysoka i dobrze oświetlona.
Celowym zabiegiem są poszarpane brzegi rzeźby. Imitują ptasie pierze, które nadaje rzeźbie wyrazistego charakteru. Oczy zbudowane są z części samochodowego układu satelitarnego. Na jednej z płóz znajduje się sygnatura „MPiSK”, która jest najprawdopodobniej spawem uczniów technikum w późniejszych latach. Ptak ma złamany dziób, jednak w oryginale był on ostry, co nadawało rzeźbie mocniejszego akcentu.
Po zbudowaniu pierwszego ptaka Władysław Hasior przeniósł się do większej hali, żeby móc realizować kolejne ptaki na wzór tego, który wykonano w warsztatach mechanicznych. Po zrealizowaniu całego projektu ( trwało to 3 lata), pierwowzór rzeźby został podarowany szkole przez Hasiora.
Słuchacze CKU pod kierunkiem Aleksandry Kryszczyńskiej postanowili odświeżyć pamięć o ptaku, który stoi na terenie ich szkoły. Do końca obecnego roku szkolnego planują wykonać stronę internetową, tablicę informacyjną oraz film na temat ptaków Hasiora. Niestety w szkole nie zachowały się żadne zdjęcia ani rysunki Władysława Hasiora. Inicjatorzy tej niezwykle interesującej akcji apelują: jeżeli macie Państwo jakieś materiały związane z pracą Hasiora w Koszalinie prosimy o kontakt e-mail: cku@ckukoszalin.edu.pl lub telefonicznie 790 55 15 15.
Zdjęcia w tekście jak i galerii pochodzą z prywatnego archiwum i zostały wykonane na w ciągu ostatniego ćwierćwiecza.