Ile kosztuje zdrowie? NFZ pokazuje nowe dane o refundacji świadczeń i leków

169 mld zł na leczenie – wyraźny wzrost rok do roku

Zespół analityków NFZ wziął pod lupę koszty, które można jednoznacznie przypisać do konkretnego pacjenta. W 2024 roku ich łączna wartość – po uwzględnieniu również świadczeń podstawowej opieki zdrowotnej (POZ), rozliczanej ryczałtowo – sięgnęła około 169 mld zł. To ponad 24,5 mld zł więcej niż w 2023 roku. ()

Prezes NFZ Filip Nowak podkreśla, że analiza ma pokazać w sposób możliwie przejrzysty, jak Fundusz gospodaruje środkami pochodzącymi ze składek ubezpieczonych.

– Często słyszymy pytanie o to, „na co idą moje składki zdrowotne”. W najnowszym raporcie NFZ odpowiadamy na to pytanie. (…) Z danych wynika, że na leczenie pacjentów w publicznym systemie wydajemy coraz więcej – zaznacza Filip Nowak. ()

Średnio 5,25 tys. zł na pacjenta w 2024 r.

Z danych wynika, że średni koszt leczenia jednego pacjenta w 2024 r. wyniósł 5,25 tys. zł, podczas gdy w 2023 r. było to 4,5 tys. zł. NFZ zwraca uwagę, że średnia wartość refundacji świadczeń i leków rośnie nieprzerwanie od 12 lat. ()

Zasada 80/20: większość środków dla mniejszości pacjentów

W raporcie powraca znane z ekonomii zjawisko koncentracji wydatków, określane jako zasada Pareta. Według NFZ około 80% budżetu na świadczenia i leki trafia do niemal 20% najbardziej potrzebującej populacji – czyli pacjentów wymagających intensywniejszego, kosztowniejszego leczenia. ()

„Najdrożsi” pacjenci – 1% populacji pochłania ponad 47 mld zł

Aby lepiej pokazać skalę koncentracji kosztów, analitycy wyodrębnili grupy pacjentów, których leczenie przekraczało określone progi. W latach 2020–2024 było 756 tys. pacjentów, których terapia kosztowała co najmniej 100 tys. zł – a koszty ich leczenia stanowiły 31,5% wydatków NFZ w tym okresie. ()

Jeszcze większą uwagę zwraca grupa pacjentów z terapiami przekraczającymi 250 tys. zł – odpowiadają oni za 14,4% wydatków. W ujęciu syntetycznym oznacza to, że ponad 47 mld zł NFZ przeznacza na świadczenia dla około 1% populacji. ()

W samym 2024 roku leczenie 100 „najdroższych” pacjentów kosztowało 357 mln zł, czyli o 43 mln zł więcej niż rok wcześniej. ()

Kto kosztuje system najwięcej? Seniorzy i różnice między płciami

Analiza pokazuje również, jak koszty leczenia różnią się zależnie od wieku i płci. Najwyższe średnie koszty dotyczą pacjentów w wieku 75–79 lat. Średnia wartość refundacji leczenia mężczyzn jest nieznacznie wyższa niż kobiet: ponad 5,3 tys. zł wobec niemal 5,1 tys. zł. W grupie 75–79 lat wartości te wynoszą odpowiednio 13,63 tys. zł (mężczyźni) i 10,58 tys. zł (kobiety). ()

Wniosek: wydatki rosną, a koszty skupiają się na najciężej chorych

Najważniejszy obraz, jaki wyłania się z danych NFZ, jest podwójny: po pierwsze, średni koszt leczenia rośnie, po drugie zaś – istotna część budżetu jest koncentrowana na leczeniu pacjentów wymagających kosztownych świadczeń i terapii lekowych. To z jednej strony dowód rosnącej dostępności nowoczesnych metod leczenia, z drugiej – wyzwanie dla stabilności finansowej systemu w obliczu starzenia się społeczeństwa i wzrostu potrzeb zdrowotnych.

Raport NFZ