Zachodniopomorskie: Wsparcie dla mniejszości narodowych i etnicznych

Tymi zadaniami i projektami zabiegają o pamięć przedwojennego i powojennego Szczecina oraz regionu. Organizacje pozarządowe, które w swoich działaniach wspierają mniejszości narodowe i etniczne w województwie zachodniopomorskim otrzymają dotacje z Urzędu Marszałkowskiego. To środki m.in. na wydanie książki „Panie Abrahamson, pańska synagoga płonie! Szczecińskie historie” oraz kontynuację „Depozytów Pamięci”. W poniedziałek, 15 kwietnia z Janem Syrnykiem i Różą Król spotkał się marszałek Olgierd Geblewicz. Rozmawiano o tegorocznych projektach.

Na realizację 10 projektów w całym regionie zostało przeznaczone ćwierć miliona złotych z budżetu Województwa Zachodniopomorskiego. Konkurs jest rozstrzygany nieprzerwanie od 2016 r.

– Dziś podpisujemy umowy z organizacjami pozarządowymi zrzeszającymi mniejszości narodowe i etniczne. Za tymi umowami kryją się konkretne działania, które wpisują się w budowanie otwartej społeczności. Otwarta społeczność czerpie z wszelkich form różności, jest wartością dodaną. Cieszę się, że udaje nam się realizować wiele wspólnych inicjatyw – mówił podczas spotkania Marszałek Województwa Zachodniopomorskiego Olgierd Geblewicz.

Dzięki dotacjom z tego konkursu wydawane są ciekawe publikacje, mieszkańcy biorą udział w wydarzeniach kulturalnych, warsztatach edukacyjnych czy spotkaniach integracyjnych. Jednym z efektów podejmowanych działań jest „Mural Pamięci” na budynku Książnicy Pomorskiej w Szczecinie. Mural znajduje się niemal dokładnie w tym samym miejscu, gdzie stała spalona przez nazistów Synagoga Szczecińska.

Panie Abrahamson, Pańska synagoga płonie!

Pomysłodawcą takiego upamiętnienia tragicznych wydarzeń było Towarzystwo Społeczno-Kulturalne Żydów w Polsce, oddział w Szczecinie. W tym roku TSKŻ, dzięki środkom z dotacji, przetłumaczy z języka niemieckiego i wyda książkę Hansa -Gerda Warmanna pt. „Herr Abrahamson, Ihre Synagoge brennt! Stettiner Geschichten” („Panie Abrahamson, pańska synagoga płonie! Szczecińskie historie").

– W tym roku wydamy kolejną publikację, która ma dużą wartość edukacyjną. Książka trafi do szkół i bibliotek – mówiła Róża Król, przewodnicząca Towarzystwa Społeczno-Kulturalnego Żydów w Polsce.

Hans -Gerd Warmann urodził się w 1932 r. w Szczecinie i z kilkumiesięczną przerwą mieszkał tu do jesieni 1945 r. Do końca życia (zmarł w styczniu 2021 r.) utrzymywał stałe kontakty z polskimi mieszkańcami miasta, bywał w nim często, m.in. w Książnicy Pomorskiej, której ofiarował większą część swojego bogatego księgozbioru. Jako historyk i dziennikarz kultywował pamięć o mieście w ramach Koła Ojczyźnianego Szczecinian, Domu Szczecina w Lubece oraz podczas spotkań i seminariów, współorganizowanych z polskimi historykami i muzealnikami.

– Hans -Gerd Warmann był miłośnikiem miasta Szczecin. Kilka rozdziałów książki dotyczy historii Żydów szczecińskich, a pozostałe niemieckości tego miasta. Książka będzie dobrze wydana. Red. Twardochleb podjął się opracowania indeksu nazw z tłumaczeniem na język polski. Dzięki temu łatwo będzie można umiejscowić, gdzie dzieją się wydarzenia – podkreślała Róża Król. – Nakład książki wyniesie 300 egzemplarzy. Do jesieni skończymy ten projekt – zapowiadała pani Róża.

„Depozyty pamięci”

Swoje działania związane z kontynuacją dobrze znanego projektu „Depozyty pamięci” zaplanował także Związek Ukraińców w Polsce, oddział w Szczecinie. To w skali kraju pierwszy taki projekt, który dokumentuje historię oddziału ZUwP, ale też przybliża skomplikowane relacje polsko-ukraińskie. Z dotychczas wykonanymi pracami można zapoznać się na stronie internetowej: https://depozytypamieci.eu/. W tym roku zasoby archiwalne „Depozytów” powiększą się.

– Do tej pory dokumentowaliśmy życie Ukraińców ziemi szczecińskiej. W tej edycji wychodzimy w teren. Chcemy skupić się na losach Ukraińców, którzy zostali tu po 1947 r. Będziemy sięgać do prywatnych archiwów. Przed nami setki kilometrów, by udokumentować tamten okres – mówił Jan Syrnyk, Przewodniczący Związku Ukraińców w Polsce, oddział w Szczecinie.

Organizacja przeprowadzi 10 trzydniowych kwerend w powiatach: choszczeńskim, pyrzyckim, gryfińskim, stargardzkim, goleniowskim oraz łobeskim - zamieszkałych przez ukraińską mniejszość po przymusowej Akcji „Wisła” w 1947 roku.

Podczas spotkań zostaną zeskanowane fotografie oraz negatywy (ok. 10 tys. szt.) i prowadzone będą rozmowy z żyjącymi świadkami historii. Ponadto zostaną opracowane i przetłumaczone na języki: ukraiński, angielski oraz niemiecki nowe biogramy, które dostępne będą na stronie internetowej „Depozytów”. Ośrodek Kultury Ukraińskiej zyska również nowy sprzęt wystawienniczy.

Pozostałe przyznane dotacje

W tym konkursie dotację otrzymały także  następujące organizacje: Związek Ukraińców w Polsce, Oddział w  Koszalinie (XIX Spotkanie Kultur – Koszalin 2024, Integracyjne warsztaty muzyczne dla dzieci ukraińskich i chóry dziecięce - 2024 oraz VI Przegląd Kina Ukraińskiego - 2024), Związek Ukraińców w Polsce Koło w Białym Borze (Braterstwo w pieśni i tańcu – II edycja), Związek Romów Polskich w Szczecinku (Edukacyjne warsztaty z kulturą i językiem romskim),  Stowarzyszenie „Majsternia” w Koszalinie (Koncert z okazji Dnia Niepodległości Ukrainy), Fundacja PROSVITA  (#osvita.pl nr 5), Fundacja PROSVITA z Wałcza (Tajemniczy świat Bojków-wystawa).