Zakrztuszenie vs. zadławienie
Przy zakrztuszeniu dochodzi do częściowej niedrożności górnych dróg oddechowych, czyli jamy ustnej gardła, krtani lub tchawicy. Jego objawami są między innymi: silny kaszel, utrudniony oddech i zaczerwienienie twarzy. Pierwsza pomoc polega przede wszystkim na zachęcaniu takiej osoby do intensywnego kaszlu. Jeśli sam kaszel nie pomaga, staramy się pomóc rękoczynami: uderzeniami w okolicę międzyłopatkową lub uściśnięciami nadbrzusza. Przedłużające się zakrztuszenie lub całkowita niedrożność dróg oddechowych – zadławienie, mogą doprowadzić do niedotlenienia, sinicy poszkodowanego, a w konsekwencji zatrzymania oddechu i krążenia. Dlatego tak ważna jest znajomość pierwszej pomocy i jak najszybsze przystąpienie do działań w celu usunięcia ciała obcego.
O schemacie postępowania mówi Marcin Pieczyński, ratownik Akademii Ratownictwa LUX MED:
W takiej sytuacji należy stanąć nieco z boku, za plecami dziecka/osoby dorosłej. Pamiętamy, by nie ograniczać poszkodowanemu możliwości odkrztuszania, kaszlu. Osoba krztusząca się, niedotleniona, najprawdopodobniej jest zdenerwowana zaistniałą sytuacją i może nie reagować adekwatnie, dlatego też warto uprzedzać ją o kolejnych podejmowanych przez nas czynnościach. Schemat postępowania jest następujący:
Asekurując poszkodowanego, staramy się go pochylić, by grawitacja ułatwiła pozbycie się ciała obcego.
Uderzamy dłonią w okolicę międzyłopatkową. Staramy się wykonywać posuwiste ruchy w taki sposób, jakbyśmy chcieli wysunąć ciało obce. Jeśli uderzenie nie pomogło, powtarzamy je do 5 prób.
Jeśli uderzenia między łopatki nie pomogły, stosujemy rękoczyn (chwyt) Heimlicha:
Stajemy nieco z boku, za plecami poszkodowanego.
Asekurując poszkodowanego, obejmujemy go oburącz. W tym celu układamy dłonie splecione w pięść, w połowie odległości pomiędzy zakończeniem mostka a pępkiem.
Zdecydowanym, krótkim ruchem podciągamy ułożone na nadbrzuszu dłonie do siebie i do góry. Jeśli ta czynność nie przyniesie rezultatu, powtarzamy ją do 5 prób.
Jeśli w dalszym ciągu nie pozbyliśmy się ciała obcego z dróg oddechowych, kontynuujemy na przemian czynności: do 5 prób uderzeń w okolicę międzyłopatkową, do 5 prób uciśnięć nadbrzusza. Jeżeli nie przyniosą pozbycia się ciała obcego z dróg oddechowych, w wyniku niedotlenienia może dojść do utraty przytomności i zatrzymania krążenia. Należy wówczas rozpocząć resuscytację zgodnie z zasadami BLS (Basic Life Support). Pamiętajmy, aby przed przystąpieniem do czynności ratunkowych jak najszybciej wezwać zespół ratownictwa medycznego (999 lub 112).