Czworonożni funkcjonariusze

Prawie tysiąc psów służy w policji

Najwięcej czworonożnych funkcjonariuszy służy w policyjnych szeregach. W służbie prewencyjnej wykorzystywanych jest 950 psów. Psy znajdują się również w służbie kryminalnej - są to psy do badań osmologicznych (zapachowych). W całym kraju jest łącznie 48 takich psów w siedmiu laboratoriach kryminalistycznych.

Najwięcej czworonogów to psy patrolowo-tropiące (wykorzystywane są do służby patrolowej oraz tropienia śladów ludzkich) – jest ich w policji prawie 600. Poza tym w policji służy 36 psów tropiących (wykorzystywane głównie do tropienia śladów ludzkich oraz poszukiwań osób zaginionych), 95 do wyszukiwania zapachów materiałów wybuchowych oraz 160 do wyszukiwania zapachów narkotyków.

Głównymi rasami psów wykorzystywanych w służbie są owczarki niemieckie i owczarki belgijskie malinois. Na koniec 2014 r. zadania z psami w służbie prewencyjnej, wykonywało 823 policjantów – przewodników psów służbowych.

Jedynym ośrodkiem szkolenia psów służbowych w policji jest Zakład Kynologii Policyjnej Centrum Szkolenia Policji w Legionowie z siedzibą w Sułkowicach. Szkolenie psów służbowych trwa w zależności od rodzaju kursu od około 4,5 do 6 miesięcy. Zakład Kynologii Policyjnej w Sułkowicach prowadzi centralny dobór psów do służby. Rasą preferowaną do tresury jest owczarek niemiecki oraz owczarek belgijski w wieku od roku do dwóch lat. Istnieje możliwość kwalifikacji psów innych ras po uwzględnieniu predyspozycji psychicznych i fizycznych.

Psa można wycofać ze służby po ukończeniu przez niego dziewiątego roku życia. Często jednak bywa tak, że jeśli pies osiągnął już ten wiek, a nie ma przeciwwskazań weterynaryjnych, to służy dłużej. Po zakończeniu służby najczęściej ostatni przewodnik psa zapewnia mu dom na „emeryturze”.

Pomoc czworonożnych funkcjonariuszy jest czasem nieoceniona. W marcu tego roku 69 osób, w tym 16 policjantów i 53 strażaków ochotników brało udział w poszukiwaniach zaginionej 87-latki z Wiśniewa. Skuteczny trop po śladzie zapachowym podjął dopiero policyjny owczarek, który wspólnie ze swoim przewodnikiem dotarł do zaginionej kobiety. Jak się okazało, staruszka straciła orientację i nie wiedziała jak wrócić do domu.

Na ratunek ofiarom trzęsień ziemi

Poszukiwania osób w ruinach zawalonych budynków, wyjazdy w rejony trzęsień ziemi, poszukiwania osób zaginionych w terenie – to główne zadania czworonogów, które mają zdany egzamin dopuszczający do działań ratowniczych. Takich psów jest w Polsce około stu – pracują w jednostkach Państwowej i Ochotniczej Straży Pożarnej oraz specjalnych stowarzyszeniach takich jak Stowarzyszenie Cywilnych Zespołów Ratowniczych z Psami STORAT.

Ponad 40 psów w Polsce to zwierzęta przeznaczone do poszukiwań gruzowiskowych. Takie psy są używane do poszukiwań żywych ludzi w zawalonych budynkach jak to miało miejsce przy wybuchu gazu w kamienicy w centrum Katowic, czy w rejonach katastrof naturalnych jak trzęsienia ziemi (np. na Haiti w 2010 r. czy ostatnio w Nepalu).

Polska ciężka grupa poszukiwawczo-ratowniczej HUSAR (Heavy Urban Search And Rescue, USAR Poland - Urban Search And Rescue), która jest wysyłana w rejony trzęsień ziemi, dysponuje 16 psami ratowniczymi. Zwykle na miejsce działań leci 12 zwierząt z przewodnikami (tak było podczas niedawnej misji w Nepalu).

Inną grupą psów ratowniczych są te przeznaczone do poszukiwań osób zaginionych w terenie. Jest ich w naszym kraju około 70. Psy ratownicze bardzo często wspierają działania poszukiwawcze policjantów.

W gronie psów ratowniczych przeważają labradory, owczarki (głównie niemieckie) oraz border collie. Psy służą około 9-10 lat. Na emeryturze zwykle opiekują się nimi ich przewodnicy.

Lotniska, przejścia graniczne i nie tylko

Aktualnie w Straży Granicznej służy 236 psów w rożnych specjalnościach m.in. tropiące, patrolowo-obronne oraz szukające m.in. narkotyków, materiałów wybuchowych, broni, czy wyrobów tytoniowych.

Najczęściej występującymi rasami w Straży Granicznej są owczarki niemieckie, owczarki belgijskie oraz labradory retriver. Zakupy psów do szkolenia w Straży Granicznej realizowane są od 2 do 3 razy w danym roku. Jak w pozostałych służbach psy muszą być młode (od 12 do 24 miesięcy).

Szkolenie psów służbowych w Straży Granicznej trwa od 4,5 miesiąca do 6 miesięcy w zależności od specjalności psa. Służba trwa od 8 do 10 lat. Po tym okresie pies jest wycofywany ze służby i przechodzi pod opiekę swojego przewodnika.

Psy ze Straży Granicznej podczas codziennej służby wykorzystują swój fenomenalny węch i znajdują narkotyki, czy wyroby tytoniowe. Do ciekawego wydarzenia doszło w Katowicach. Podczas szkolenia na lotniskowym parkingu pies oznaczył przypadkowego mężczyznę. Okazało się, że mężczyzna miał w samochodzie ukryte narkotyki.

Jednak psy ze Straży Granicznej pracują nie tylko na lotniskach, czy przejściach granicznych. Trzy tygodnie temu dzięki pomocy owczarka niemieckiego o imieniu Jugo szczęśliwie zakończyły się poszukiwania 61-latka z okolic Lubaczowa. O pomoc strażników granicznych z Placówki SG w Lubaczowie poprosili policjanci. W akcji brało udział łącznie 48 osób – oprócz policjantów również strażacy z OSP. Czterej funkcjonariusze SG wspólnie z psem służbowym Jugo przez całą noc przeszukiwali okolice, w której mieszka zaginiony mężczyzna. Nad ranem w okolicach kompleksu leśnego, Jugo odnalazł wycieńczonego 61-latka. Mężczyzna natychmiast został przewieziony do szpitala, stan jego zdrowia jest obecnie stabilny.

Psy BOR-u wyszukują materiały wybuchowe

Również w Biurze Ochrony Rządu służby kilkanaście psów rasy owczarek niemiecki. Psy te są wykorzystywane do wyszukiwania zapachów materiałów wybuchowych.