„Mikołaj” na Przystanku Historia

Tym razem gościem będzie Marek Adamkiewicz - znany opozycjonista, który w 1984 r. trafił do więzienia za odmowę złożenia przysięgi wojskowej. Na fali protestów przeciwko jego uwięzieniu powstał ogólnopolski Ruch "Wolność i Pokój".

Marek Janusz Adamkiewicz, pseudo „Mikołaj”, „Adaf” – ur. 1957, matematyk, działacz opozycji demokratycznej w PRL. Po ukończeniu I Liceum Ogólnokształcącego w Szczecinie w 1976 r. wyjechał na studia do Wrocławia. W grudniu 1977 r. współzałożyciel Studenckiego Komitetu Solidarności tamże, następnie jeden z jego rzeczników. W maju 1978 r. przyłapany na kolportażu materiałów „drugiego obiegu” na terenie wrocławskiej Akademii Ekonomicznej, wyrzucony ze studiów na Uniwersytecie Wrocławskim. W latach 1978–1980 uczeń Policealnego Studium Zawodowego w Szczecinie, kolporter wydawnictw opozycyjnych. Na studia mógł powrócić po podpisaniu tzw. porozumień sierpniowych w 1980 r., zdecydował się na ich podjęcie na kierunku matematyka w szczecińskiej Wyższej Szkole Pedagogicznej. W latach 1980–1981 jeden z liderów Niezależnego Zrzeszenia Studentów w Szczecinie, redaktor niezależnych pism, uczestnik strajków studenckich. Po 13 grudnia 1981 r. uczestnik strajku w Stoczni Szczecińskiej im. Adolfa Warskiego. Podczas jego pacyfikacji uniknął zatrzymania, w kolejnych tygodniach ukrywał się, zawieszony w prawach studenta, po ujawnieniu otrzymał przydział pracy w szkole jako nauczyciel matematyki. Współzałożyciel podziemnego Akademickiego Ruchu Oporu. Internowany w maju 1982 r. Zwolniony w listopadzie tego roku powrócił na studia. W dalszym ciągu utrzymywał kontakty z podziemną opozycją, angażował się w kolportaż niezależnych wydawnictw, wraz z innymi studentami podejmował próby powołania niezależnego samorządu studenckiego. W 1984 r. po uzyskaniu absolutorium, powołany do obycia zasadniczej służby wojskowej przed obroną pracy magisterskiej. Odmówił złożenia przysięgi wojskowej z przyczyn politycznych, za co Wojskowy Sąd Garnizonowy w grudniu 1984 r. skazał go na 2,5 roku pozbawienia wolności (odsiedział 22 miesiące). W czasie kiedy przebywał w zakładzie karnym, opozycjoniści z różnych miast kraju na fali protestu przeciwko jego uwięzieniu powołali do życia jedną z głównych inicjatyw opozycyjnych w Polsce drugiej połowie lat osiemdziesiątych – Ruch „Wolność i Pokój”, działający jawnie, grupujący ludzi o bardzo zróżnicowanych poglądach, ekologów, pacyfistów, konserwatystów i anarchistów, których jednoczył sprzeciw wobec realiów społeczno-politycznych PRL. Po wyjściu z więzienia Adamkiewicz stał się jednym z jego aktywnych działaczy, uczestnicząc w redakcji i kolportażu pism i ulotek, różnego rodzaju manifestacjach ulicznych i happeningach. W 1989 r. wspierał kampanię wyborczą „Solidarności” w tzw. wyborach kontraktowych. W III RP zrezygnował z aktywności politycznej.