Przedstawiciel Rzecznika Praw Obywatelskich w Szczecinie i Koszalinie

Będzie można przyjść osobiście i zgłosić swoją sprawę, złożyć pisemny wniosek lub uzyskać informację prawną, jak również skonsultować sprawę już prowadzoną przez Biuro RPO.

Rzecznik Praw Obywatelskich stoi na straży wolności i praw człowieka i obywatela, w tym realizacji zasady równego traktowania. Bada, czy na skutek działania lub zaniechania organów władzy publicznej nie nastąpiło naruszenie prawa, zasad współżycia i  sprawiedliwości społecznej oraz czy nie doszło do aktów dyskryminacji. Więcej na temat kompetencji RPO.

\Rzecznik Praw Obywatelskich sprawdza, czy prawa obywateli są szanowane przez instytucje państwowe. Bada, czy działania urzędów i różnych instytucji wobec obywatela były zgodne z prawem. Analizuje też, czy urzędnicy, sądy, szpitale, szkoły i inne służby nie zaniedbały spraw zgłaszanych im przez ludzi.

Jeśli ktoś ma problem na przykład: z emeryturą, mieszkaniem, alimentami, może zwrócić się do Rzecznika. Wtedy sprawdzi on, czy urzędnicy postępowali zgodnie z prawem. Rzecznik zajmuje się też prawami więźniów i mieszkańców domów pomocy, dostępem do służby zdrowia, prawem do nauki czy wolnością słowa. 

To są tylko przykłady praw, których w sumie jest 50 . Prawa te zawarte są w rozdziale II Konstytucji – najważniejszego prawa w Polsce.

W niektórych sytuacjach Rzecznik może pomóc także w sądzie. Nie jest jednak adwokatem zgłaszającym sprawy w imieniu ludzi. Stara się jednak interweniować szczególnie tam, gdzie decyzja sądu może mieć znaczenie dla wielu obywateli.

Oprócz pomagania w konkretnych sprawach Rzecznik może też występować z pomysłami, jak poprawić prawo i działanie państwa (takie działanie Rzecznika nazywa się wystąpieniem generalnym). Rzecznik nie pisze jednak projektów ustaw. Wskazuje za to władzom, na czym polega problem, który dotyczy wielu osób. W przepisach może być bowiem błąd, mogą one nie przewidzieć sytuacji, w jakiej znajdują się ludzie. Rzecznik może to zobaczyć właśnie dzięki skargom, które dostaje od obywateli. One pokazują, jak państwo działa w praktyce. 

Rzecznik dodatkowo zajmuje się sprawami gorszego traktowania ludzi ze względu na to, kim są (dyskryminacją). To zadanie wynika ze specjalnej ustawy, którą Polska przyjęła wstępując do Unii Europejskiej. W Europie państwa mają obowiązek sprawdzać, czy nikt nie jest traktowany gorzej ze względu na swoją cechę - np. niepełnosprawność, wiek, płeć, religię. Mają też obowiązek takiemu krzywdzeniu ludzi przeciwdziałać.

Rzecznik zajmuje się także sprawami osób z niepełnosprawnościami. Jego obowiązkiem jest bowiem sprawdzanie, jak Polska stosuje podpisaną (ratyfikowaną) Konwencję ONZ o prawach osób niepełnosprawnych.

Rzecznik ma obowiązek przeciwdziałać złemu traktowaniu ludzi wszędzie tam, gdzie zależą  oni na innych – w więzieniach, aresztach, w domach pomocy, w szpitalach psychiatrycznych. Ten obowiązek wynika z Konwencji ONZ o zakazie tortur.

Więcej o tym, co może zrobić Rzecznik, jest w sekcji „Co może zrobić dla Ciebie RPO” na stronie https://www.rpo.gov.pl/pl/content/rzecznik-i-biuro 

Kto może się zwrócić o pomoc?

Każdy polski obywatel lub cudzoziemiec (jeśli chce zgłosić skargę na działanie polskiej instytucji), grupa obywateli lub organizacja

Jeśli uważają Państwo, że ich prawa zostały naruszone, mogą Państwo złożyć wniosek (nazywany potocznie skargą) do Rzecznika Praw Obywatelskich. JAK TO ZROBIĆ?

Wniosek do Rzecznika jest darmowy.

Jeśli nie wiedzą Państwo, czy w sprawie, z którą chcecie się zwrócić Rzecznik może pomóc lub chcielibyście dopytać, jak dokładnie napisać wniosek i jakie dołączyć dokumenty ZADZWOŃCIE na bezpłatną infolinię 800 676 676.

Rozmowy są bezpłatne ze wszystkich telefonów stacjonarnych i komórkowych na terenie całego kraju. W Infolinii pracują dobrze przygotowane  i życzliwe osoby pracujące w BRPO.

Status prawny instytucji

Rzecznik Praw Obywatelskich jest konstytucyjnym, niezależnym od innych organów i niezawisłym w swojej działalności organem ochrony prawnej, który działa na podstawie art. 208-212 Konstytucji z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz.U. z 1997 r. Nr 78, poz.483, z późn. zm.) oraz ustawy z dnia 15 lipca 1987 r. o Rzeczniku Praw Obywatelskich (Dz. U. z 2024 r., poz. 1264 t.j.).

Rzecznikiem Praw Obywatelskich może być obywatel polski wyróżniający się wiedzą prawniczą, doświadczeniem zawodowym oraz wysokim autorytetem ze względu na swe walory moralne oraz wrażliwość społeczną.

Powoływany jest przez Sejm za zgodą Senatu na okres 5 lat,

Ta sama osoba nie może być Rzecznikiem więcej niż dwie kadencje,

W swojej działalności pozostaje on niezawisły i niezależny od innych organów,

Corocznie składa przed Sejmem i Senatem informację ze swojej działalności oraz o stanie przestrzegania wolności i praw człowieka i obywatela,

Przedkłada informację o prowadzonej działalności w obszarze równego traktowania oraz jej wynikach,

Za swoją działalność odpowiada wyłącznie przed Sejmem,

Nie może być bez uprzedniej zgody Sejmu pociągnięty do odpowiedzialności karnej ani pozbawiony wolności,

Nie może być również zatrzymany lub aresztowany, z wyjątkiem ujęcia go na gorącym uczynku przestępstwa i jeżeli jego zatrzymanie jest niezbędne do zapewnienia prawidłowego toku postępowania. O zatrzymaniu niezwłocznie powiadamia się Marszałka Sejmu, który może nakazać natychmiastowe zwolnienie zatrzymanego,

Rzecznik nie może należeć do partii politycznej, związku zawodowego, ani prowadzić działalności publicznej nie dającej się pogodzić z godnością jego urzędu.