Konsultacje w sprawie nowego prawa wodnego

Opinie można przesyłać również mailowo – na adres slawomir.wosinski@mos.gov.pl 

Najważniejszymi celami nowej ustawy są: uporządkowanie kompetencji organów administracji wodnej, rozdzielenie zarządzania infrastrukturą wodną od gospodarowania wodami, zlewniowa polityka wodna i uproszczenie finansowania.
 

1 stycznia minie 13 od wejścia w życie ustawa – Prawo wodne (Dz. U. z 2012 r., poz 145), w tym czasie bardzo wiele się zmieniło. Nie tylko wprowadzono do naszego systemu prawnego przepisy Unii Europejskiej, ale także dostosowywaliśmy prawo do zmieniających się warunków społecznych i gospodarczych. Efektem tych dostosowań było ponad pięćdziesiąt nowelizacji Prawa wodnego. Uczyniło go to nieprzejrzystym i złamało jego wewnętrzną spójność. Dlatego, mając na uwadze względy tak merytoryczne (nowa struktura organizacyjna jednoznacznie wskazująca kto i za co będzie odpowiadać), jak i formalne (wprowadzenie wewnętrznej spójności nowego Prawa wodnego), przygotowaliśmy w ministerstwie środowiska projekt zupełnie nowego Prawa wodnego. Będzie to prawny kręgosłup w oparciu o który zbudowana zostanie struktura organizacyjna organów administracyjnych gospodarki wodnej. W prawie wodnym wpisana jest podstawa prawna racjonalnego, spójnego i efektywnego systemu finansowania. Celem reformy jest wprowadzenie pełnej polityki zlewniowej mającej za zadanie efektywne i oszczędne gospodarowanie wodą oraz zachowanie jej zasobów dla przyszłych pokoleń. 

Najbardziej widocznym problemem w gospodarce wodnej jest niejasny i nieprecyzyjny podział kompetencji między organami administracji rządowej i samorządowej tak przy administrowaniu wodami jak i przy utrzymaniu infrastruktury. To powoduje liczne napięcia i problemy związane z podziałem zadań i ponoszeniem odpowiedzialności za ich realizację. Dlatego w przepisach Prawa wodnego tak opisujemy zarządzanie gospodarką wodną aby było ono przejrzyste i efektywne. Naszym głównym celem jest by za całą rzekę, od źródła do ujścia odpowiadał jeden gospodarz w myśl zasady „jedna rzeka jeden gospodarz”.

Rozdzielenie kompetencji w zakresie inwestycji i utrzymania infrastruktury wodnej od funkcji administracyjnych i planistycznych.

Zmniejszy się liczby organów i urzędów z 15 (8 urzędów żeglugi śródlądowej i 7 regionalnych zarządów gospodarki wodnej) do 6 urzędów gospodarki wodnej (administracji rządowej)
i 2 państwowych osób prawnych: Zarządu Dorzecza Wisły i Zarządu Dorzecza Odry.
W każdym urzędzie gospodarki wodnej będzie funkcjonował pion odpowiedzialny za realizację zadań w sektorze żeglugi śródlądowej. Jednym z wielu zadań wykonywanych przez urząd gospodarki wodnej będzie wydawanie pozwoleń wodnoprawnych, z wyłączeniem pozwoleń wydawanych przez starostę.

Uporządkowanie kompetencji utrzymaniowych i inwestycyjnych poprzez jednoznaczne przypisanie rzek do konkretnych gospodarzy. Rzeki duże, o znaczeniu ogólnokrajowym, pełniące rolę dróg wodnych, rzeki graniczne będą utrzymywane odpowiednio przez zarządy dorzeczy Odry i Wisły. Rzeki pozostałe, mniejsze o znaczeniu regionalnym lub lokalnym będą przypisane marszałkom województw, w imieniu których ich utrzymaniem zajmować się będą wojewódzkie zarządy melioracji i urządzeń wodnych.

Równie ważnym i wciąż nierozwiązanym problemem jest niedofinansowanie gospodarki wodnej. Brakuje pieniędzy na utrzymanie infrastruktury wodnej, wykonuje się tylko prace najbardziej konieczne i mimo wiedzy co trzeba zrobić dominuje działanie akcyjne. Nie prowadzi się prac wtedy kiedy powinny być zrealizowane a tylko wtedy gdy nie wykonanie ich grozi katastrofą lub naprawia się skutki zaniedbań. Z naszych analiz wynika, że zaniedbania wynikają wprost z braku odpowiednich środków. Można temu zaradzić. Dlatego proponujemy powstanie racjonalnego, spójnego i efektywnego systemu finansowania gospodarki wodnej. Ma być oparty na istniejących opłatach za korzystanie ze środowiska. Chodzi o wprowadzenie zasady, że pieniądze z wody zostają w wodzie. Działalność Zarządów Dorzeczy i marszałków województw (WZMiUW) będą finansowane 
z opłat za pobór wód, które obecnie stanowią przychód Narodowego i wojewódzkich funduszy ochrony środowiska i gospodarki wodnej.

Ostatnim celem jaki chcemy osiągać. Ostatnim ale także bardzo ważnym. Jest pełna realizacja zlewniowej polityki gospodarowania wodami. Dzięki zmianom organizacyjnym administracji wodnej będzie możliwe realizowanie polityki zlewniowej i wypełnianie kryteriów: funkcjonalności, bezpieczeństwa, zrównoważonego rozwoju, efektywności ekonomicznej, trwałości ekosystemów i akceptacji społecznej przy planowaniu strategicznym i administrowaniu zasobami wody w Polsce.