Szpital: Tablica upamiętniającą założycielkę koszalińskiego szpitala
2021-10-12 05:41:00 Ala za pomeruanica.pl, fot. Piotr Walendziak
Bertha von Massow urodziła się prawdopodobnie w roku 1872, była przedstawicielką starego pomorskiego rodu szlacheckiego von Massow. W roku 1903 została przełożoną Diakonek Zakładu Salem w Szczecinie.
Diakonissenanstalt Salem powstał 31 marca 1868 roku w Szczecinie z inicjatywy Thekli von Hünerbein (1840-1902)[2]. Początkowo spełniał wyłącznie funkcję schroniska dla dziewcząt. Z czasem stał się kompleksową placówką opiekuńczo-wychowawczą.
W roku 1912 podjęto decyzję o przeniesieniu siedziby Zakładu do Koszalina, a rok później po podpisaniu porozumienia z koszalińskimi władzami miejskimi, diakonki wybudowały dzisiejszy Szpital Wojewódzki (niem. Kaiser-Wilhelm-Krankenhaus) i prowadziły go do 1945 roku. Obok szpitala, diakonki pod kierownictwem Berty von Massow prowadziły także 4 sierocińce dla małych i starszych dzieci oraz szkołę.
W czasie I wojny światowej niosły pomoc zarówno rannym żołnierzom niemieckim, jak i wziętym do niewoli żołnierzom innych armii. Podczas II wojny światowej pomoc ofiarowały też robotnikom przymusowym, także Polakom.
W pierwszych dniach marca 1945, gdy do Koszalina wkroczyli żołnierze sowieccy, kilku z nich wdarło się na teren szpitala i próbowało zgwałcić jedną z sióstr. W jej obronie stanęła Bertha von Massow. Została uderzona przez jednego z żołnierzy kolba karabinu w głowę, w wyniku czego upadła. Przez kilka dni walczyła ze śmiercią. Ostatecznie siostra Bertha została pochowana 6 marca 1945 roku na dawnym koszalińskim cmentarzu (dziś jest to park okalający Koszalińską Bibliotekę Publiczną). Dokładne miejsce jej pochówku jest nieznane.
Inną wersję zdarzeń przedstawia autor biogramu zamieszczonego w "Amtsblatt der Pommerschen Evangelischen Kirche". Według niego ciężko pobita przez żołnierzy Bertha von Massow zmarła 6 kwietnia 1945 roku z powodu czerwonki.