Decyzja TSUE: Oświadczenie Zarządu Stowarzyszenia Sędziów Polskich “Iustitia”

Oświadczenie Zarządu Stowarzyszenia Sędziów Polskich “Iustitia” w sprawie wyroku TSUE:

Zapewnienie obywatelom skutecznej procedury wznowienia postępowań,  to tylko część planu stworzonego przez Stowarzyszenie Sędziów Polskich “Iustitia”. Sędziowie są gotowi do działania i apelują do polityków o  ułatwienia dla Polaków poszkodowanych aktywnością partyjnych  prawników.

Krajowa Rada Sądownictwa, w której 23 spośród 25 członków powołali politycy, może wg TSUE nie spełniać warunków niezależności od władzy politycznej. Jeżeli Sąd Najwyższy, kierując się wskazówkami TSUE, stwierdzi, że nie jest ona organem niezależnym, może to oznaczać chaos prawny dla tysięcy obywateli polskich, gdyż przy udziale KRS powołano nie tylko sędziów Izby Dyscyplinarnej, ale również około 300 sędziów sądów powszechnych. Sędziowie ci od czasu powołania wydali tysiące wyroków. Ponad 70 000 postępowań może zostać uznanych za wadliwe.

W obliczu wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej najważniejsze jest uchronienie obywateli przed katastrofą prawną - powiedział w reakcji na wyrok prof. Krystian Markiewicz, prezes Stowarzyszenia Sędziów Polskich “Iustitia” - Kilkuset tysiącom Polaków grozi anulowanie ich wyroków oraz fundamentalne pozbawienie poczucia sprawiedliwości. Ci, którzy rozpętali ten chaos, powinni natychmiast go naprawić. My możemy pomóc, dlatego przedstawiamy konkretne propozycje.

Dzisiejsza decyzja Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej jest ostateczna i stwierdza: Artykuł 47 karty praw podstawowych i art. 9 ust. 1 dyrektywy 2000/78 należy interpretować w ten sposób, że stoją one na przeszkodzie temu, by spory dotyczące stosowania prawa Unii mogły należeć do wyłącznej właściwości organu niestanowiącego niezawisłego i bezstronnego sądu w rozumieniu pierwszego z tych przepisów. Do tej ostatniej sytuacji dochodzi wówczas, gdy obiektywne okoliczności, w jakich został utworzony dany organ, oraz jego cechy, a także sposób, w jaki zostali powołani jego członkowie, mogą wzbudzić w przekonaniu jednostek uzasadnione wątpliwości co do niezależności tego organu od czynników zewnętrznych, w szczególności od bezpośrednich lub pośrednich wpływów władzy ustawodawczej i wykonawczej, oraz jego neutralności względem ścierających się przed nim interesów, i prowadzić w ten sposób do braku przejawiania przez ten organ oznak niezawisłości lub bezstronności, co mogłoby podważyć zaufanie, jakie sądownictwo powinno budzić w tych jednostkach w społeczeństwie demokratycznym. Do sądu odsyłającego należy ustalenie, przy wzięciu pod uwagę wszystkich istotnych informacji, którymi dysponuje, czy jest tak w przypadku organu takiego jak Izba Dyscyplinarna Sądu Najwyższego.

W razie gdyby tak było, zasadę pierwszeństwa prawa Unii należy interpretować w ten sposób, że zobowiązuje ona sąd odsyłający do odstąpienia od stosowania przepisu prawa krajowego zastrzegającego dla takiego organu właściwość do rozpoznania sporów w postępowaniu głównym, ażeby spory te mogły zostać rozpatrzone przez sąd, który spełnia wyżej wskazane wymogi niezawisłości i bezstronności i który byłby właściwy w danej dziedzinie, gdyby ów przepis nie stał temu na przeszkodzie.

Jako Stowarzyszenie Sędziów Polskich Iustitia podkreślaliśmy od początku skutki błędów w odwoływaniu dotychczasowych i powoływaniu nowych członków tzw. KRS, a także Izby Dyscyplinarnej Sądu Najwyższego w Polsce. Byliśmy z tego tytułu hejtowani w rządowych mediach oraz stawiani przed oblicze rzecznika dyscyplinarnego. Nie będziemy przepraszać. Dla wszystkich osób publicznych i dla polskich instytucji dobro obywateli i obywatelek, ich prawa, powinny być najważniejsze!

Apeluję o to do rządzących polityków. Tutaj nie chodzi, o to jak odbiorą to Wasi wyborcy. Tu chodzi o coś więcej: o stabilność Polski, o bezpieczeństwo zwykłych obywateli. Wasze samopoczucie w ministerstwach w Warszawie powinno być teraz na ostatnim miejscu - podkreślił Markiewicz. - Macie obowiązek respektować wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej i wydany na jego podstawie wyrok Sądu Najwyższego. Nie potrafiliście naprawić sytuacji w polskim wymiarze sprawiedliwości, o co prosimy od lat. Teraz dopiero mamy gotowe rozwiązanie, jak ustrzec zwykłych ludzi przed szkodliwością Waszych działań.

Dla ważności wszystkich postępowań sądowych niezbędne będzie w pierwszej kolejności odpolitycznienie procesu nominacyjnego sędziów. W naszym przekonaniu do realizacji tego celu zgodnie z wyrokiem TSUE konieczne jest powołanie nowej KRS, spełniającej wymogi dla państwa praworządnego. Członkowie będący sędziami powinni być wybierani w powszechnych wyborach przez sędziów, a nie przez polityków.

Musimy zapobiec chaosowi prawnemu. Polki i Polacy mają więcej niż prawo do bezpieczeństwa. Do czasu wydania przez Sąd Najwyższy orzeczenia w oparciu o wyrok TSUE, apelujemy:

1. do sędziów i kandydatów na sędziów: o niezgłaszanie się do konkursów na stanowiska sędziowskie, a biorących w nich udział w celu objęcia stanowiska, o niezwłoczne wycofanie się;
2. do osób powołanych przy udziale upolitycznionej KRS na stanowiska sędziowskie: o wstrzymanie się z orzekaniem i do sędziów – o nieorzekanie z takimi osobami - do czasu rozstrzygnięcia przez Sąd Najwyższy, jaki jest status ustrojowy tych osób;
3. do sędziów sądów dyscyplinarnych: o wstrzymanie się z orzekaniem do czasu rozstrzygnięcia przez Sąd Najwyższy kwestii statusu osób zasiadających w Izbie Dyscyplinarnej Sądu Najwyższego;
4. do instytucji pełniącej dotąd rolę KRS oraz Prezydenta RP: o natychmiastowe wstrzymanie postępowań nominacyjnych - każda kolejna nominacja pogłębia chaos prawny ze szkodą dla obywateli;
5. do Ministra Sprawiedliwości o: a) nieogłaszanie nowych konkursów na stanowiska sędziowskie do czasu rozstrzygnięcia przez Sąd Najwyższy statusu KRS; b) w razie stwierdzenia przez Sąd Najwyższy, że KRS nie spełnia warunków niezależności od władzy politycznej, a co za tym idzie, nominacje sędziowskie z jej udziałem są  dotknięte wadą prawną, o zapewnienie w regulaminie urzędowania sądów specjalnej, przyspieszonej procedury wznowienia postępowań, w których orzekały osoby powołane przy udziale upolitycznionej KRS; deklarujemy gotowość orzekania w takich sprawach priorytetowo, tak aby jak najszybciej usunąć wątpliwości prawne;
6. do Sejmu i Senatu: a) w razie stwierdzenia przez Sąd Najwyższy, że KRS nie spełnia warunków niezależności od władzy politycznej, aby uchwalono nową ustawę o Krajowej Radzie Sądownictwa, przewidującą wybór 15 sędziów przez sędziów w ogólnopolskich wyborach, zapewniających odpowiednią reprezentację wszystkich rodzajów i szczebli sądownictwa, b) w razie stwierdzenia przez Sąd Najwyższy, że KRS nie spełnia warunków niezależności od władzy politycznej, zaś Izba Dyscyplinarna nie jest sądem w rozumieniu traktatowym, aby zmieniono przepisy regulujące system dyscyplinarny sędziów na zgodne z Konstytucją i Traktatami Unijnymi; c) aby uchwalono zwolnienie od kosztów sądowych osób składających skargi o wznowienie postępowania w związku z dzisiejszym wyrokiem TSUE.
7. do Sądu Najwyższego: o jak najszybsze rozstrzygnięcie statusu KRS, sędziów Izby Dyscyplinarnej oraz statusu ustrojowego osób powołanych przy udziale upolitycznionej KRS oraz związanych z tym skutków wadliwości orzeczeń przez nich wydanych;
8. w razie stwierdzenia przez Sąd Najwyższy, że KRS nie spełnia warunków niezależności od władzy politycznej, do nowej Krajowej Rady Sądownictwa: o wznowienie procedur nominacyjnych prowadzonych przez upolitycznioną KRS, zapewniające ponowne otwarcie terminu do zgłaszania się kandydatów; w szczególności z troską i zrozumieniem odnotowujemy sytuację osób powołanych na pierwsze stanowisko sędziowskie, którym jak najszybciej należy umożliwić uzyskanie nominacji pozbawionej wad prawnych;
9. do prezesów i przewodniczących wydziałów: o wstrzymanie wyznaczania składów z udziałem osób powołanych przy udziale upolitycznionej KRS, w tym w sprawach dyscyplinarnych;
10. do sędziów: wybranych przez Sejm do organu pełniącego dotąd rolę KRS o natychmiastowe wstrzymanie się od czynności w ramach tego organu do czasu rozstrzygnięcia jego statusu przez Sąd Najwyższy.

Do wszystkich obywateli i obywatelek o szczególną solidarność w czasie, od którego zależy przyszłość.