Arcadis, wiodąca globalna firma projektowo-doradcza działająca w 70 krajach, opublikowała pierwszą edycję raportu Ranking Polskich Miast Zrównoważonych Arcadis, w którym porównała 50 największych polskich miast. Zestawienie przygotowano na podstawie 45 wskaźników, zgrupowanych w trzech obszarach: społecznym, środowiskowym i gospodarczym. Ranking ma na celu porównanie, które miasta i na jakich polach radzą sobie najlepiej. Opracowanie prezentuje ponadto ciekawe i innowacyjne projekty, dzięki czemu stanie się swoistym katalogiem dobrych praktyk dla władz miejskich.
Liderzy rankingu
W pierwszej trójce rankingu znalazły się kolejno Warszawa (1. miejsce), Toruń (2. miejsce) i Wrocław (3. miejsce). Stolica zawdzięcza swoją pozycję lidera przede wszystkim wysokim ocenom w obszarze społecznym (1. miejsce) i gospodarczym (1. miejsce), gdyż w obszarze środowiska zajęła dopiero 44. miejsce. Na drugim miejscu uplasował się Toruń, który zachowuje równowagę między trzema obszarami zrównoważonego rozwoju (społeczeństwo – 14. miejsce, środowisko – 8. miejsce, gospodarka – 6. miejsce). W skali całego raportu widoczna jest silna korelacja między dobrymi wynikami w obszarach gospodarki i społeczeństwa, a potwierdzeniem tego może być choćby Wrocław (społeczeństwo – 3. miejsce, środowisko – 37. miejsce, gospodarka – 2. miejsce).
Województwo zachodniopomorskie w rankingu
Województwo zachodniopomorskie reprezentowane jest w rankingu przez Szczecin (17. miejsce) i Koszalin (18. miejsce).
„Szczecin (społeczeństwo – 20. miejsce, środowisko – 27. miejsce, gospodarka – 9. miejsce) to 7. pod względem liczby ludności miasto w Polsce i 3. pod względem zajmowanej powierzchni, miasto otwarte na “wodę i zieleń”, które stanowią ponad połowę jego powierzchni. Władze metropolii mocno stawiają na rozwój ekologicznego budownictwa, promując budynki z „zielonymi” certyfikatami LEED oraz BREEAM.” – zauważa Anna Rusek, Dyrektor Pionu Środowiska w Arcadis i dodaje: „Miasto rozwija się bardzo dynamicznie, skutecznie pozyskując środki z Unii Europejskiej na finansowanie programów i projektów unijnych (30,1 zł w przeliczeniu na 1 mieszkańca). W związku z tym sytuacja na rynku pracy jest korzystna, szczególnie dla młodych absolwentów oraz osób niepełnosprawnych. Szczecin to także ważny ośrodek akademicki dla regionu.”
Tuż za Szczecinem znalazł się Koszalin (społeczeństwo – 19. miejsce, środowisko – 6. miejsce, gospodarka – 33. miejsce). Swoją wysoką pozycję w obszarze środowiska miasto zawdzięcza przede wszystkim dużemu udziałowi terenów prawnie chronionych w powierzchni miasta, w skład których wchodzą obszary Natura 2000, wysokiemu procentowi ludności korzystającej z sieci kanalizacyjnej i oczyszczalni ścieków, a także niskiemu zużyciu wody oraz energii elektrycznej w przeliczeniu na mieszkańca.
Przyszłość polskich miast
Jak pokazują wyniki Rankingu Polskich Miast Zrównoważonych Arcadis stopień rozwoju polskich miast w poszczególnych obszarach zrównoważonego rozwoju jest silnie zróżnicowany. Nie ma wątpliwości, że miasta, które są liderami regionów, powinny wyznaczać trendy w zakresie zrównoważonego korzystania z zasobów, szczególnie w odniesieniu do rozwiązań energooszczędnych oraz gospodarki niskoemisyjnej. Istotne znaczenie dla poszczególnych ośrodków ma także rozwój niskoemisyjnego transportu publicznego, pod kątem którego dużą szansę stwarza rządowy program rozwoju elektromobilności. Obecnie w kilku miastach Polski (między innymi w Warszawie, Krakowie, Jaworznie, Lublinie i Tychach) w użyciu jest kilkadziesiąt elektrobusów.
Istnieje jednak szereg zagrożeń dla dalszego zrównoważonego rozwoju polskich miast. Jednym z nich jest zjawisko eksurbanizacji, czyli tzw. rozlewania się ośrodków miejskich, które może mieć negatywny wpływ na dostęp mieszkańców do usług, opieki zdrowotnej, edukacji, administracji i komunikacji. Nie bez znaczenia jest także uszczelnianie metropolii (tzw. betonowanie) oraz zmiany klimatu wywołujące gwałtowne zjawiska pogodowe. Z tego powodu miasta coraz więcej uwagi poświęcają aktywnym działaniom z zakresu rozwoju błękitno-zielonej infrastruktury.
W perspektywie najbliższej przyszłości dla polskich miast największe znaczenie może mieć konieczność odnalezienia równowagi pomiędzy wszystkimi obszarami zrównoważonego rozwoju – gospodarką, społeczeństwem i środowiskiem. Stabilna gospodarka oraz świadome społeczeństwo stanowią podstawę do dokonania pozytywnych przemian w obszarze środowiska, w tym między innymi w kierunku zwiększenia udziału terenów zielonych w powierzchni miasta, które z jednej strony podniesie walory krajobrazowe, a z drugiej - istotnie wpłynie na jakość i komfort życia mieszkańców.