70-lecie „Akcji Wisła"

Iwanofrankiwsk jest miastem partnerskim Koszalina, a udział zespołu jest jednym z elementów współpracy między miastami. Koncert odbędzie się w dniu 14 października 2017 roku (sobota), o godz. 18.00, w Koszalińskiej Filharmonii im. Stanisława Moniuszki w Koszalinie  przy ulicy Piastowskiej 2.

Akcja WISŁA – akcja pacyfikacyjna o charakterze wojskowym przeprowadzona w latach 1947–1950. Polegała ona na masowym wysiedleniu ludności cywilnej z terenów Polski południowo-wschodniej (obszary na wschód od Rzeszowa i Lublina), głównie na tzw. Ziemie Odzyskane, która objęła Ukraińców i mieszane rodziny polsko-ukraińskie. Przesiedlenia objęły ok. 140 tysięcy osób (86 tys. z województwa rzeszowskiego, 45 tys. z województwa lubelskiego i 10 tys. z województwa krakowskiego). O świcie wojsko otaczało wieś, aby nie dopuścić do ucieczki ludności do lasu. Gromadzono wszystkich mieszkańców w jednym miejscu i ogłaszano podjęcie akcji wysiedleńczej i jej warunki, czyli „Przepisy porządkowe": mi.n.: wyraża się zgodę na zabranie tylko żywego inwentarza, podstawowego sprzętu rolniczego, oraz do 25 kg na osobę niezbędnej odzieży, naczyń kuchennych, i zapasu żywności na drogę. Instrukcja przewidywała 2 godziny na spakowanie się i opuszczenie domów. W tym czasie niemożliwością było spakowanie dorobku swego życia, ograniczeniem były też przepisy, nakazujące zmieszczenie całego dobytku maksymalnie na 2 wozach konnych. Nie pozwalało to na załadowanie większych narzędzi, mebli, zapasów ziemniaków i zboża. Z konieczności zostawiano też część zwierząt hodowlanych....

Z tamtych terenów deportowano do tzw. punktów rozdzielczych które znajdowały się w Olsztynie, Szczecinku, Poznaniu i Wrocławiu. Do Szczecinka i dalej na Pomorze trafiło ok.60 tysięcy mieszkańców. Dzisiaj na Pomorzu mieszka już trzecie i czwarte pokolenie wydzielonych.

Ostatnie wyjazdy związane z Akcją miały miejsce od stycznia do kwietnia 1950, kiedy to wysiedlono 32 rodziny (mieszkające w pasie przygranicznym) z powiatu nowotarskiego.

Przez dziesiątki lat Polski Ludowej przesiedleni Ukraińcy nie mogli powracać, ani nawet przyjeżdżać na tereny, z których ich wysiedlono.

Inteligencję, księży greckokatolickich, osoby podejrzane o współpracę z UPA oraz często także osoby przypadkowe, kierowano z punktów zbornych do więzień lub Centralnego Obozu Pracy w Jaworznie, utworzonego w kwietniu 1947. W obozie tym znalazło się prawie 3873 więźniów (2781 Ukraińców – w tym 823 kobiety, 22 księży greckokatolickich, 3 księży prawosławnych), z czego ponad 150 zmarło. Obóz w Jaworznie był w rzeczywistości byłym obozem koncentracyjnym (filia KL Auschwitz). Po II wojnie światowej obóz został zaadaptowany na potrzeby nowego reżimu decyzją Biura Politycznego KC PPR. Centralny Obóz Pracy w Jaworznie funkcjonował jeszcze do stycznia 1949. Później wśród skazanych w obozie tym znaleźli się przede wszystkim polscy działacze niepodległościowi, żołnierze AK, górnicy, Niemcy.

Smyczkowy zespół "QUATTRO CORDE" założono w 2000 roku. Pierwszym  kierownikiem artystycznym był  P. Smetena. Repertuar grupy jest różnorodny – od klasyki do współczesności, od utworów lekkich do najwspanialszych przykładów muzyki zagranicznej i ukraińskiej. Programy koncertowe zespołu smyczkowego obejmują szeroki wachlarz palet muzycznych. Szczególne miejsce w twórczości grupy zajmuję cykle koncertowe "Muzyka Iwanofrankiwska", w których prezentowane są dzieła kompozytorów z Iwanofrankiwska i Podkarpacia, "Dzieła Wielkich Mistrzów" (kompozytorzy-jubilerzy), "Muzyka Świata" (Francja, Hiszpania) i inne. Smyczkowy zespół «Quattro Corde» nagrał cztery płyty CD i dwa albumy DVD. 

Zespół jest laureatem III Międzynarodowego Konkursu Zespołów Instrumentalnych im. D.  Bortniańskiego (Kijów) oraz II Międzynarodowego Konkursu Instrumentalnego im. J. Stankowycza (Kijów). Zespół smyczkowy «Quattro Corde» jest uczestnikiem wielu festiwali. Wśród nich są: Festiwal Jazzowy (Zimowy) „Winter Jam", „Podkarpacka Wiosna", I Międzynarodowy projekt artystyczny „PORTO FRANKO", XXIV Festiwal Muzyczny im.  A. Kos-Anatolskiego, Festiwal Muzyczny w Nowej Soli (Polska), VII Międzynarodowy Festiwal Muzyczny "Strawiński i Ukraina",  Międzynarodowy festiwal muzyki kameralnej „Chmielnicki Kamer Fest", festiwale religijne: „Wielkanocne Festyny ​​na Mayzlyah" i kolęda na Mayzlyah",  «IV Festiwal Duchowych Pieśni Maryjnych,  Festiwal muzyki klasycznej „Bukowiński Listopad",  „Karpaty Art.", XXIV „Summer Music Fest" (Polska) oraz inne.

Kierownikiem artystycznym oraz solistką zespołu jest Andżela Pryhod'ko - laureatka II Ogólnokrajowego Konkursu im. B. Latoszyńskiego (Kijów). Zakończyła Iwanofrankowską Szkołę Muzyczną im. D. Siczińskiego, Instytut Muzyczny im. М. Łysenki  (Lwów) oraz aspiranturę we Lwowskiej Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej M. Łysenki.

Andżela Pryhod'ko od 1990 roku jest solistką-instrumentalistką akademickiej orkiestry kameralnej "Harmonia Nobile", od 2000 roku koncertmistrzem i solistką zespołu smyczkowego "Quattro Corde", od 2012 roku – dyrektorem artystycznym                         zespołu smyczkowego "Quattro Corde".  Przez wiele lat działalności twórczej A. Pryhod'ko współpracuje jako solistka ze znakomitymi zespołami i wykonawcami, wraz z nimi stała się laureatką wielu konkursów i festiwali, wielokrotnie koncertowała w krajach europejskich.

Przedsięwzięcie muzyczne organizowane jest w 70-tą rocznicę „Akcji „Wisła", tj. przymusowego wysiedlenia ludności pochodzenia ukraińskiego z jej rdzennych terenów (m.in. z Bieszczad i Beskidów) na ziemie północnej i zachodniej Polski. Organizatorem koncertu jest Koszalińska Filharmonia im. Stanisława Moniuszki w Koszalinie oraz Zarząd Oddziału i Koła w Koszalinie Związku Ukraińców w Polsce.

Głównym celem koncertu muzycznego jest przybliżenie społeczeństwu polskiemu kultury oraz historii mniejszości ukraińskiej zamieszkującej region Pomorza Zachodniego, Pomorza Środkowego oraz kształtowanie społeczeństwa obywatelskiego, otwartego na odmienności narodowe i kulturowe, jak również prezentacja mieszkańcom Koszalina i regionu wysokiej kultury ukraińskiej, w doskonałym wykonaniu ukraińskich filharmoników.                          

Przedsięwzięcie kulturalne zrealizowano dzięki wsparciu finansowemu z dotacji Województwa Zachodniopomorskiego, a także dzięki dofinansowaniu ze środków Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji.