Transgraniczne wystawy muzeów poświęcone dziejom i kulturze Pomorza, elektroniczne tablice tłumaczeniem dla teatrów, rewitalizacja parków w uzdrowiskach. To niektóre ze sposobów zbliżenia polsko-niemieckiego pogranicza, pogłębienia współpracy i przełamania barier rozwojowych. W sumie, aż dziewięć projektów z osi „Natura i kultura” Programu INTERREG otrzymało wsparcie w wysokości ponad 85 mln zł.
Na Pomorzu Zachodnim, w Meklemburgii czy Brandenburgii nie brakuje miejsc dziedzictwa kulturowego czy naturalnego, które wspólnie mogą tworzyć transgraniczne szlaki zarówno dla mieszkańców jak i turystów. Razem łatwiej rozwiązywać wyzwania ochrony środowiska czy zagospodarować zasoby naturalne. To tylko niektóre z przykładów jak mogą służyć środki Programu INTERREG z Osi Natura i Kultura.
- Świetnie przemyślane i napisane projekty odpowiadają bezpośrednio na potrzeby pogranicza. Obok infrastruktury, nasze pogranicze potrzebuje inicjatyw, które zbliżają ludzi i pozwolą nam się lepiej poznać. Wyzwania demograficzne podobne po obu stronach Odry, stawiają przed nami konieczność większej integracji, która może przyczynić się do rozwoju turystycznego, społecznego, kulturowego czy w końcu gospodarczego. Te projekty mają tak wielopoziomowy charakter, i to tworzy ich szczególną wartość. – powiedział Marszałek Województwa Zachodniopomorskiego Olgierd Geblewicz.
Wyzwania demograficzne tak naprawdę zmuszają Meklemburgię Pomorze Przednie, Brandenburgię czy Pomorze Zachodnie do poszukiwania platform do współpracy. Określony przez Brukselę w ramach INTERREGU tzw. „obszar wsparcia” zamieszkuje blisko 3 mln osób, z czego 1,7 miliona w polskiej części i 1,2 miliona w niemieckiej. Gęstość zaludnienia za Odrą wynosi 65 mieszkańców, a po naszej stronie to 74 mieszkańców na kilometr kwadratowy. To znacznie niżej niż średnia dla obu państw członkowskich, Polski (123 mieszkańców na km2) i Niemiec (229 mieszkańców na km2)[1].
Silniejsza kultura
Wsparcie z INTERREGU to szansa na zrealizowanie projektów, które od dłuższego czasu były w sferze marzeń. Przykład? Muzeum Narodowe w Szczecinie i Pommerches Landesmuseum stworzą wspólną transgraniczną ofertę wystawienniczą poświęconą dziejom i kulturze Pomorza. Wyposażone w audioprzewodniki i kioski multimedialne nowe wystawy stałe powstaną w obu muzeach, na które wyjdziemy po obu stronach Odry dzięki jednemu transgranicznemu biletowi. Obie ekspozycje zostaną również połączone w jedną, wirtualną. Projekt Wspólne dziedzictwo, wspólna przyszłość – centralne muzea pomorskie wspólnie prezentują dzieje i kulturę Pomorza otrzymał ponad 2,4 mln. euro dofinansowania.
Na równie ciekawą ofertę mogą liczyć miłośnicy teatru, bo z myślą o nich powstanie polsko-niemiecka sieć teatralna theater-pom.net, którą stworzą Uckermärkische Bühnen i Eigenbetrieb der Stadt Schwedt Oder, Theater Vorpommern GmbH oraz Szczecińska Opera na Zamku. Dofinansowanie w wysokości 2,8 mln euro zwiększy atrakcyjność i poprawi dostęp do teatrów. Zyskają przede wszystkim dzieci i młodzież, w głównej mierze to do nich będą skierowane działania takie jak elektroniczne tablice prezentujące tłumaczenie dialogów na język polski lub niemiecki. Współpraca teatrów będzie również obejmować uzgadnianie programów teatralnych czy organizację wspólnych produkcji i występy gościnne.
Infrastruktura cały czas ważna
- INTERREG do tej pory był gównie kojarzony z szansami na modernizację czy budowę nowoczesnej infrastruktury. Te działania cały czas są kontynuowane. – dodaje Geblewicz.
Świadczy o tym chociażby inicjatywa Neubrandenburga i Koszalina, przy współpracy z Centrum Kultury 105 Koszalin. Choć oba miasta są silnymi ośrodkami gospodarczymi w regionie, oba borykają się ze wspomnianymi już trendami demograficznymi. Celem obu ośrodków jest podniesienie atrakcyjności dla firm i kadry specjalistycznej dzięki transgranicznym kooperacjom w Euroregionie. Tak narodził się pomysł uczynienia z założeń parkowych o dużym znaczeniu historycznym miejsc spotkań i centrów dialogu. Miasta chcą dzięki aranżacji strefy wejściowej w „Parku Kulturowym“ w Neubrandenburgu i remontowi amfiteatru w „Parku Książąt Pomorskich“ w Koszalinie stymulować rozwój stref śródmiejskich i wygenerować w przyszłości funkcje użytkowe. Poprzez interaktywną komunikację w projekt będą włączani mieszkańcy, którzy wnoszą do projektu wspólne pomysły i działania. Wartość projektu to prawie 2,8 mln. euro.
Dofinansowane projekty pozwolą również na rozbudowę tras rowerowych, badania z zakresu historii i dziedzictwa kulturowego, a także wzmocnią turystykę w Templin i w Połczynie Zdroju poprzez rewitalizację tamtejszych parków czy wymianę specjalistów. Większość ze wspartych w sumie ponad 21 mln. euro projektów będzie zrealizowana do 2020 r.
Projekty INTERREG wybrane do wsparcia:
- Wspólne dziedzictwo, wspólna przyszłość – centralne muzea pomorskie wspólnie prezentują dzieje i kulturę Pomorza. Zatwierdzone dofinansowanie ze środków wsparcia (EFRR) maks. 2,42 mln. EUR,
- Przystosowanie mostu europejskiego Siekierki – Neurüdnitz do ruchu turystycznego
Zatwierdzone dofinansowanie ze środków wsparcia (EFRR) maks. 3,03 mln. EUR,
- Analiza transgranicznej turystyki rowerowej wraz z rozbudową wybranych odcinków międzynarodowej trasy rowerowej R10 w nadmorskim obszarze Euroregionu Pomerania. Zatwierdzone dofinansowanie ze środków wsparcia (EFRR) maks. 1,83 mln. EUR,
- Zrównoważona turystyka wodna w unikalnej Dolinie Dolnej Odry. Zatwierdzone dofinansowanie ze środków wsparcia (EFRR) maks. 2,22 mln. EUR,
- Polsko-niemiecka sieć teatralna (theater-pom.net). Zatwierdzone dofinansowanie ze środków wsparcia (EFRR) maks. 2,81 mln. EUR,
- Polsko – Niemieckie Forum Historyczne. Innowacyjna sieć muzealna Göhren – Karlino – Wałcz: silni dynamiczną współpracą w realu i wirtualu. Zatwierdzone dofinansowanie ze środków wsparcia (EFRR)
maks. 1,74 mln. EUR,
- POMERANIA - Atrakcje kulturalne i przyrodnicze. Zatwierdzone dofinansowanie ze środków wsparcia (EFRR) maks. 3,66 mln. EUR,
- Transgraniczny rozwój turystyki, w szczególności turystyki zdrowotnej w miastach Templin i Połczyn-Zdrój w oparciu o zrównoważone wykorzystanie lokalnego dziedzictwa kulturowego i naturalnego. Zatwierdzone dofinansowanie ze środków wsparcia (EFRR) maks. 0,90 mln. EUR,
- Park rekreacyjno-kulturowy w Neubrandenburgu i Koszalinie. Zatwierdzone dofinansowanie ze środków wsparcia (EFRR) maks. 2,79 mln. EUR, – z zastrzeżeniem spełnienia warunków zdefiniowanych przez Komitet Monitorujący.