Kupuj świadomie - rady dla konsumentów przed świętami Wielkanocnymi

Na co zwracać uwagę kupując żywność?

•  Kupując artykuły spożywcze, zwróćmy uwagę na datę minimalnej trwałości lub termin przydatności do spożycia – pierwsze oznaczenie dotyczy okresu, do którego prawidłowo przechowywany lub transportowany produkt spożywczy zachowuje wszystkie swoje właściwości. Na produktach znajdziemy więc napis: „najlepiej spożyć przed…” Natomiast termin przydatności do spożycia określa się wyrażeniem „należy spożyć do…” i oznacza on, że po danym dniu produkt nie nadaje się do spożycia. Znajdziemy go na nietrwałych i łatwo psujących się artykułach spożywczych, np. produktach mięsnych, sałatkach czy nabiale. Pamiętajmy o tym, że towary oferowane w przedświątecznych promocjach często mają krótkie terminy ważności.
• Czytajmy etykiety! Na nich powinny znajdować się wszystkie informacje, łącznie z zawartością składników odżywczych oraz kalorycznością. Najlepiej wybierać takie, na których widnieją dokładne informacje o składnikach i pochodzeniu. Warto trzymać się pewnej prostej zasady: skład jest dla nas w miarę zrozumiały i krótki, a nazwy składników  umieszczone na opakowaniu informacje nie mogą wprowadzać w błąd, dlatego przykładowo na kartonie powinniśmy znaleźć jasną informację, czy kupujemy „napój” czy też „sok”, a może „nektar”. Mają one zupełnie inny skład, charakterystykę i trwałość.
• Sprawdzamy warunki przechowywania  produktów spożywczych, ponieważ bezpośrednio na jakość żywności wpływa sposób przechowywania w szczególności, dotyczy to towarów łatwo psujących się, wymagających niskich temperatur jak również art. sypkich, owoców suszonych czy słodyczy. Pamiętajmy, że raz rozmrożonych produktów nie wolno ponownie zamrażać. Ponadto przechowujmy potrawy według sposobu podanego przez producenta na etykiecie.

Produkty Wielkanocne

• Kupując jajka warto wiedzieć, że oznaczenie drukowane na każdym z jajek mówi nam skąd takie jajko pochodzi oraz w jakim systemie hodowli kur zostało wyprodukowane. Pierwszy znak na jajku oznacza sposób hodowli kur znoszących jajka. Jajka o numerze 0 pochodzą z fermy ekologicznej. Kolejnym numerem (1) oznacza się jajka pochodzące z fermy, w której kury chowane są na wolnym powietrzu. Dwójka na jajku oznacza chów ściółkowy. Jajka oznaczone numerem 3, znoszą  kury hodowane w małych klatkach bez możliwości swobodnego poruszania się. Kolejnymi symbolami na skorupce jajka oznacza się pochodzenie, czyli państwo, województwo, powiat, kod zakresu działalności i kod producenta. W ogólnoeuropejskim oznaczeniu mamy 5 wielkości jakimi może charakteryzować się jajko: XL – bardzo duże: 73 g i więcej, L – duże: od 63 g do 73 g, M – średnie: od 53 g do 63 g, S – małe: poniżej 53 g.
• Jaj nie powinno się myć ani czyścić, ponieważ czynności te mogą prowadzić do uszkodzenia skorupki jaja, która jest skuteczną  barierą uniemożliwiającą przedostawanie się bakterii i posiada szereg właściwości chroniących jajo przed drobnoustrojami.
• Mięso i przetwory mięsne. Na opakowaniach wszystkich produktów pochodzenia zwierzęcego wymagane  jest podanie weterynaryjnego numeru identyfikacyjnego. Numer ten mówi o tym, że zakład działa legalnie a produkcja odbywa się pod nadzorem Inspekcji Weterynaryjnej. Przy sprzedaży przetworów mięsnych oferowanych luzem („na wagę”) sprzedawca ma obowiązek uwidocznić informację o składzie wędlin tj. informację o zawartości składników np. mięsa wołowego, cielęcego czy też drobiowego, przypraw oraz substancji dodatkowych.
• Kupując pieczywo należy szczególnie zwrócić uwagę na nazwę rodzajową pieczywa, czy jest adekwatna do deklarowanego składu, np. czy pieczywo żytnie zostało wyprodukowane rzeczywiście z mąki żytniej, a pieczywo orkiszowe – z mąki orkiszowej itd., czy znajdujące się w ich składzie składniki złożone z  kilku komponentów (np.: polepszacze) posiadają wykaz tych komponentów.
• Nieodłącznym elementem świąt są wyroby czekoladowe. Czekolada to produkt składający się z miazgi kakaowej, kakao, tłuszczu kakaowego, i cukrów, w tym nie mniej niż 35 proc. suchej masy kakaowej. Czekolada mleczna zawiera dodatkowo mleko lub produkty mleczne, nie mniej niż 25 proc. suchej masy kakaowej i minimum 3,5 proc. tłuszczu mlecznego. Kupując wyroby czekoladowe czytajmy etykiety i sprawdzajmy daty przydatności do spożycia.

Reklamacje

Artykuł żywnościowy reklamujemy u sprzedawcy niezwłocznie po stwierdzeniu niezgodności z umową, ale nie później niż w terminie:

• 3  dni od dnia otwarcia opakowania w przypadku towaru paczkowanego (oznakowanego terminem przydatności do spożycia lub datą minimalnej trwałości lub dla którego nie określa się daty minimalnej trwałości albo terminu przydatności do spożycia);
• 3 dni od dnia sprzedaży lub otrzymania towaru – w przypadku towaru Sprzedawanego luzem, odmierzanego w miejscu zakupu lub dostarczanego do miejsca zamieszkania kupującego.
• Zawiadomienie o stwierdzeniu niezgodności z umową powinno nastąpić nie później niż przed upływem daty minimalnej trwałości towaru lub terminu jego przydatności do  spożycia.

Pamiętaj !

• Produkty oferowane w świątecznej promocji często mają krótkie terminy przydatności do spożycia lub daty minimalnej trwałości, dlatego też sprawdźmy na opakowaniu ich termin ważności i nie kupujmy na zapas;
• Należy pamiętać, że jeśli data minimalnej trwałości lub termin przydatności do spożycia już upłynęły ?to znaczy, że dane produkty nie nadają się do spożycia i po tej dacie nikt nie gwarantuje ich dobrej jakości.
• Data minimalnej trwałości określa do kiedy produkt spożywczy zachowuje w pełni swoje właściwości a oznacza się ją sformułowaniem: „Najlepiej spożyć przed”. Termin przydatności do spożycia stosuje się do produktów nietrwałych, po upływie którego produktu nie  należy spożywać. Oznacza się go sformułowaniem: „Należy spożyć do”.
• Towary z krótkimi terminami przydatności do spożycia bądź datami minimalnej trwałości są bardziej dostępne – bliżej klienta;
• Artykuł spożywczy przeterminowany, tj.: po terminie przydatności do spożycia bądź dacie minimalne trwałości nie może być oferowany do sprzedaży, nawet po znacznie obniżonej cenie;
• Mając do wyboru ten sam asortyment sprzedawany luzem np.: pomarańcze, które klient sam wybiera, a pakowane przez sprzedawcę, wybieraj pierwszy wariant, gdyż w opakowaniu może znajdować się towar o niejednorodnej jakości handlowej;
• Sprzedawca ma obowiązek podania informacji o cenie jednostkowej, tj.: cenie za jednostkę miary (za litr, kilogram, gram). Porównując cenę jednostkową tego samego asortymentu, ale np.: o innej masie netto bądź innego producenta, można lepiej wybrać.
• Umieszczone na opakowaniu informacje nie mogą wprowadzać w błąd – powinniśmy znaleźć tam jasną informację, czy kupujemy „sok”, czy też „nektar”, a może napój;
• Kupujmy produkty w szczelnie zamkniętych i nieuszkodzonych opakowaniach;
• Żądajmy zawsze wydania paragonu – sprzedawca ma obowiązek go wydać;
• Wprowadzającym w błąd jest umieszczenie informacji, że wyrób posiada specjalne właściwości, w przypadku gdy ich nie posiada lub wszystkie inne artykuły tego rodzaju posiadają takie same właściwości, np. „bez cholesterolu” na oleju.

O nieprawidłowościach związanych z jakością lub sprzedażą żywności proszę zawiadomić Państwową Inspekcję Sanitarną.