Zabytek Zadbany” to ogólnopolski konkurs, którego celem jest promocja opieki nad zabytkami poprzez propagowanie najlepszych wzorów konserwacji, utrzymania i zagospodarowania zabytków. W 2020 r. w konkursie wzięły udział 63 zabytki z całej Polski. Jury wskazało 6 laureatów i 11 wyróżnionych w pięciu kategoriach.
Ogólnopolski konkurs Generalnego Konserwatora Zabytków „Zabytek Zadbany” wyróżnia właścicieli i zarządców, którzy wzorowo wywiązują się z obowiązku opieki nad zabytkami. Ma na celu promocję właściwych postaw i upowszechnienie najlepszych wzorów konserwacji obiektów zabytkowych, właściwego ich użytkowania i zagospodarowania. Konkurs po raz pierwszy został zorganizowany w 1975 roku, a od 2011 r. jest prowadzony przez Narodowy Instytut Dziedzictwa.
W kategorii A, biorącej pod uwagę utrwalenie wartości zabytkowej obiektu, laureatem został kościół pw. Matki Boskiej Różańcowej w Koszalinie-Jamnie.
Nagrodę tę przyznano za kompleksowe, oparte o staranne rozpoznanie badawcze prace remontowe, konserwatorskie i rewaloryzacyjne, które pozwoliły wydobyć, utrwalić i wyeksponować wartości zabytkowe związane z poszczególnymi etapami historii kościoła.
W 2020 r. w konkursie wzięły udział 63 zabytki wpisane do rejestru zabytków nieruchomych. Zostały one zgłoszone przez ich właścicieli lub zarządców, a także konserwatorów zabytków. Spośród zgłoszeń spełniających kryteria formalne, jury konkursu wybrało laureatów i przyznało wyróżnienia następującym obiektom:
Kategoria specjalna: właściwe użytkowanie i stała opieka nad zabytkiem
Laureaci:
- Zamek – siedziba Muzeum Zamkowego w Pszczynie, woj. śląskie
- Siedziba Muzeum Warszawy – zespół jedenastu kamienic przy Rynku Starego Miasta 28-42 / ul. Nowomiejskiej 4-8 w Warszawie
Kategoria A: utrwalenie wartości zabytkowej obiektu
Laureat: kościół Matki Boskiej Różańcowej w Koszalinie-Jamnie, woj. zachodniopomorskie
Wyróżnienia:
• Rotunda Świętego Mikołaja w podziemiach bazyliki archikatedralnej
w Przemyślu, woj. podkarpackie
• Biały Dom - Muzeum Łazienki Królewskie w Warszawie
• Wieża Ariańska w Wojciechowie, woj. lubelskie
Kategoria B: rewaloryzacji przestrzeni kulturowej i krajobrazu
Nie przyznano nagród.
Kategoria C: adaptacja obiektów zabytkowych
Laureat: klasztor magdalenek, obecnie Centrum Aktywności Społecznej
w Szprotawie, woj. lubuskie
Wyróżnienia:
• Willa „Japonka” w Krzeszowicach, woj. małopolskie
• Biały Spichlerz w Słupsku, woj. pomorskie
• Zespół klasztorny dawnego opactwa cysterek w Trzebnicy, woj. dolnośląskie
Kategoria D: architektura i budownictwo drewniane
Laureat: lamus w Knyszynie, woj. podlaskie
Wyróżnienia:
• Kościół parafialny Świętego Marcina Biskupa w Starej Wiśniewce,
woj. wielkopolskie
• Kościół parafialny Świętych Apostołów Piotra i Pawła wraz z dzwonnicą – dawna cerkiew greckokatolicka w Hannie, woj. lubelskie
• Budynek dawnego dworca cesarskiego w Gumniskach Małych,
woj. warmińsko-mazurskie
Kategoria E: zabytki techniki
Laureat: wieża ciśnień w Malborku, woj. pomorskie
Wyróżnienia:
• pływalnia miejska w Siemianowicach Śląskich, woj. śląskie
• wodozbiór - Muzeum Łazienki Królewskie w Warszawie