Tylko 2 proc. Polaków bardzo dobrze ocenia służbę zdrowia. Względnie zadowolony jest prawie co piąty

– Z naszego raportu „Doświadczenia pacjenta w Polsce” wynika, że są obszary służby zdrowia oceniane lepiej i te oceniane gorzej. Do tych pierwszych należy podstawowa opieka zdrowotna, nieco gorzej wygląda to w ambulatoryjnej opiece specjalistycznej. Niestety, najgorzej są oceniane szpitale – aż 40 proc. pacjentów, którzy wychodzą ze szpitala, jest niezadowolonych z opieki. To i tak dużo lepsze wyniki w porównaniu z oceną systemu opieki zdrowotnej jako całości. Tam widzimy, że ta skłonność do krytyki jest bardzo silna, bo odzwierciedla cały bagaż negatywnych doświadczeń pacjentów –mówi Piotr Kuskowski z Siemens Healthineers.

Jak podkreśla, w ostatniej dekadzie patient experience stało się bardzo ważnym elementem systemów opieki zdrowotnej na dojrzałych rynkach, takich jak Stany Zjednoczone, Wielka Brytania czy kraje skandynawskie. W krajach wysoko rozwiniętych doświadczenia pacjenta są rzeczywiście jednym z filarów systemu opieki zdrowotnej.

– Są wytyczne, które mówią, jak należy dbać o doświadczenia pacjenta. Z tym czynnikiem często jest też powiązany system refundacyjny. Natomiast w Polsce dyskurs wokół opieki zdrowotnej jest skoncentrowany na kwestiach dostępu, finansowania, organizacji i efektywności klinicznej, ale wydaje się, że to jest właściwy moment, żeby dołożyć nowy komponent, czyli właśnie doświadczenia pacjenta, perspektywę bardzo ludzką. Ważne, żeby nie mówić tylko o kwestiach finansów czy organizacji, lecz także o tym, co odczuwa oraz dostrzega pacjent i jego opiekun – mówi Piotr Kuskowski.

– Kwestia reputacji służby zdrowia rzeczywiście jest zaniedbana, ale problemów w systemie jest tak wiele, że po prostu nie ma na nie czasu. Rządzący skupiają się na gaszeniu pożarów i na rozwiązywaniu bieżących problemów. Nie ma takiego podejścia szerszego, systemowego. Jako fundacja również widzimy, że pacjenci mają duże zaufanie do lekarzy jako takich, ale nie mają zaufania do systemu i ta ich opinia o systemie jest bardzo zła – dodaje Magdalena Kołodziej, członek zarządu Fundacji My Pacjenci.

Raport „Doświadczenia pacjenta w Polsce” to pierwsza próba oceny polskiego systemu ochrony zdrowia z perspektywy doświadczeń pacjentów. O ocenę usług zdrowotnych zapytano blisko 2 tys. Polaków, na podstawie badań ilościowych i jakościowych autorzy wskazali, co – zdaniem pacjentów – zasługuje na pochwałę, a co boli ich najbardziej.

Wyniki pokazują, że jedynie 18 proc. badanych pozytywnie ocenia opiekę zdrowotną w Polsce, w tym tylko 2 proc. – bardzo pozytywnie. Natomiast aż 39 proc. uważa, że polska opieka zdrowotna jest zła lub bardzo zła.

Z drugiej strony Polacy dość pozytywnie oceniają własne doświadczenia w korzystaniu z usług zdrowotnych. Ostatnia wizyta lub pobyt w placówce ochrony zdrowia przebiegły w pełni satysfakcjonująco dla 37 proc. pacjentów Podstawowej Opieki Zdrowotnej (POZ), 32 proc. Ambulatoryjnej Opieki Specjalistycznej (AOS). Na drugim biegunie są szpitale, z których opieki zadowolonych było 26 proc.

– Pozytywne są przede wszystkim doświadczenia związane z kwestiami interpersonalnymi, czyli relacjami miedzy pacjentem i opiekunem a personelem medycznym. Tutaj jest wiele dobrych doświadczeń związanych m.in. z edukacją zdrowotną, przygotowaniem pacjenta do kolejnych kroków w leczeniu, komunikacją i możliwością partnerskiego dialogu. Stosunkowo dobrze oceniamy też zarządzaniem bólem – czyli to, że personel jest wyczulony na te kwestie i czy coś z tym robi. Po drugiej stronie mamy niestety te doświadczenia złe, negatywne. Są to przede wszystkim kwestie związane z komfortem placówek, z jakością wyżywienia w szpitalu, warunkami snu, ale i dużo takich, które budzą niepokój: m.in. komunikacja ryzyk związanych z procedurami medycznymi albo przyjmowaniem leków, które są dla pacjentów niezrozumiałe – mówi Piotr Kuskowski.

Autor raportu podkreśla, że na minus pacjenci zaliczają też kwestie empatii, wyczulenia na stan emocjonalny pacjenta lub opiekuna oraz efektywnego wsparcia w obszarze emocjonalnym.

– Tego niestety w polskiej służbie zdrowia bardzo brakuje i pacjenci to dostrzegają – mówi Piotr Kuskowski.

– Negatywną opinię pacjenci wiążą szczególnie ze sprawami strukturalnymi i organizacyjnymi w ochronie zdrowia. Mają duże zastrzeżenia na przykład do posiłków oraz możliwości komfortowego snu i wypoczynku w szpitalach, ale źle oceniają też takie kwestie jak procedury administracyjne. Słowem, ich złe doświadczenia są związane głównie ze strukturą i organizacją. Ale zaobserwowaliśmy, że pacjenci są gotowi ostrzej oceniać system jako całość, natomiast jeśli zapytać o ich prywatne, osobiste, partykularne doświadczenia to te oceny są trochę lepsze – dodaje prof. Dorota Cianciara, konsultantka naukowa raportu, ekspert Centrum Medycznego Kształcenia Podyplomowego.