Radni Województwa Zachodniopomorskiego i minister Marek Gróbarczyk apelują. Samorządowcy do rządu, a minister do właścicieli kutrów

Łodzie zabierające turystów – wędkarzy na Bałtyk na stałe wpisały się w nadmorski krajobraz. Od stycznia stoją jednak na sznurkach, a większość najprawdopodobniej trafi na złom. Zakaz połowu dorsza na wschodnim Bałtyku, ma pomóc odnowić populację tego gatunku, ale równocześnie zabrał możliwość pracy. Armatorzy rybaccy i załogi mają do 2024 r. otrzymywać rekompensaty za brak połowów. Przeciągające się zmiany w polskim prawie i trwające konsultacje z Unią Europejską sprawiły, że na ten moment nie mogą liczyć na rekompensaty. Odszkodowania nie objęły armatorów jednostek sportowo-rekreacyjnych, którzy w ramach protestów blokowali już porty w Świnoujściu i Kołobrzegu. 

- Blisko 100 armatorów turystycznych z Pomorza Zachodniego nie może wykonywać pracy, a każdy zatrudniał po 2-3 osoby. Za swoje łódki wciąż pacą raty kredytów, ubezpieczenia. Od początku roku są w bardzo trudnej sytuacji, a pamiętajmy, że na rejsach wędkarskich korzystały również nadmorskie hotele, sklepy czy restauracje. W opinii armatorów, do tej pory rząd nie przedstawił konkretnych rozwiązań. Jako Radni Województwa Zachodniopomorskiego apelujemy o wsłuchanie się w ich głos i pomoc finansową na właściwym poziomie, o podjęcie dialogu z Komisją Europejską i wykorzystanie możliwości jakie dają środki unijne – powiedział marszałek województwa zachodniopomorskiego Olgierd Geblewicz.

W opinii Radnych Województwa pomoc dla armatorów turystycznych może pochodzić między innymi ze środków unijnych w ramach Programu Operacyjnego „Rybactwo i Morze”. Aby było to możliwe Rząd powinien rozpocząć konsultacje z Komisją Europejską. Stanowisko Sejmiku wskazuje również konieczność nowelizacji ustawy o recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji, by umożliwić wypłacanie rekompensat za złomowanie jednostek. Sporym ułatwieniem dla armatorów turystycznych było by również obniżenie lub zwolnienie z opłat portowych.

- Armatorzy mieli obiecane od ministra gospodarki morskiej i żeglugi śródlądowej Marka Gróbarczyka, że do końca marca ich sprawa zostanie rozwiązana. Ministerstwo zaproponowało 20 mln zł. Wiecie Państwo ile to wypada na jednego armatora? 200 tys. zł. Jak oni mogą rozpocząć swoje nowe życie. Oni dalej protestują w porcie w Gdyni – dodawała członek Zarządu Województwa Anna Bańkowska.

Radni wskazali, że zakaz połowów poza armatorami i ich załogami, dotyka również szeroko rozumianą branżę turystyczną, hotelarzy, restauratorów, sklepikarzy, a także lokalne samorządy, które odczują brak wpływów podatkowych. Problem odczuje nie tylko gospodarka nadmorska, ale także firmy turystyczne, transportowe czy producenci i dystrybutorzy sprzętu wędkarskiego. Według danych Morskiego Instytutu Rybackiego, armatorzy turystyczni poławiali zaledwie 1-2% rocznych limitów dorsza przyznanych rybołówstwu morskiemu. 

- Nikt nie jest w stanie wyżywić się ani przetrwać ekonomicznie wożąc ludzi tylko na przejażdżki kutrem. Tak samo nie jest możliwe łowienie innych gatunków ryb, specyfika Bałtyku jest taka, że łowiło się dorsza. Nie można odtworzyć turystyki wędkarskiej w oparciu o inne gatunki ryb, podkreślali to sami armatorzy - powiedział Jakub Hardie – Duglas, przewodniczący Komisji Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich Sejmiku Województwa Zachodniopomorskiego, którego inicjatywą jest stanowisko. Pismo zostało skierowane do Premiera RP, Ministra Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej oraz Ministra Klimatu.

Od kilku lat rząd wspiera branżę morskiego wędkarstwa rekreacyjnego, znacząco obniżając koszty jej funkcjonowania. W związku z zakazem połowu dorsza oraz stanem epidemii wypłaconych zostanie 20 milionów złotych, czyli ok. 200 tysięcy złotych dla przedsiębiorcy. „Proszę właścicieli kutrów wędkarskich o rozsądek. To znacznie większe wsparcie niż otrzymują inne branże” - mówi Marek Gróbarczyk, minister gospodarki morskiej i żeglugi śródlądowej.

„W mediach pojawiło się wiele nieprawdziwych informacji o tym, że rząd nie wspiera branży morskiego wędkarstwa rekreacyjnego. Od 2015 roku podjęliśmy szereg działań obniżających koszty funkcjonowania wielu armatorom” - mówi minister Gróbarczyk. Dodaje, że wcześniej opłaty za wydanie pozwolenia na prowadzenie połowów rekreacyjnych ze statków wynosiły 3000 zł, obecnie stawka wynosi 42 złote.

Rząd ponadto obniżył z 23% do 8% stawkę VAT za usługi w zakresie rejsów wędkarskich. A wychodząc naprzeciw problemom, z jakimi pozostawiła branżę Komisja Europejska, ograniczając połowy rekreacyjne bez stosownej ochrony finansowej, Ministerstwo Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej zainicjowało obniżenie od 1 stycznia 2020 r. opłat portowych dla armatorów statków, z których prowadzone jest rybołówstwo rekreacyjne przez wędkarzy w portach należących do Urzędów Morskich o 90%.

„Zwróciliśmy się również do portów należących do jednostek samorządu terytorialnego o przyjęcie tożsamych rozwiązań, ale niestety pomimo apelu zarządy portów samorządowych nie zareagowały lub odmówiły obniżenia kosztów, a tym samym zignorowały trudną sytuację, w której znaleźli się poszkodowani przedsiębiorcy, w dużej mierze ich dotychczasowi kontrahenci” - komentuje minister Gróbarczyk.

W rozumieniu przepisów rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 508/2014 z dnia 15 maja 2014 r. w sprawie Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego (EFMR) organizatorzy rejsów wędkarskich nie są rybkami i w związku z tym niestety nie kwalifikują się do wsparcia z tego funduszu oraz opracowanego na jego podstawie Programu Operacyjnego „Rybactwo i Morze” na lata 2014-2020 (PO RYBY 2014-2020). Dlatego też przedstawiciele MGMiŻŚ na spotkaniach grup roboczych Rady UE oraz Komisji Europejskiej systematycznie zgłaszają potrzebę zmiany ww. rozporządzenia nr 508/2014, tak aby umożliwić armatorom statków, z których prowadzone jest rybołówstwo rekreacyjne przez wędkarzy, dostęp do środków funduszu EFMR. Ostatecznie decyzją Kancelarii Prezesa Rady Ministrów armatorzy ci zostali uwzględnieni w projektowanej zmianie PO RYBY 2014-2020. Jeżeli przedmiotowa zmiana Programu Operacyjnego zostanie zaakceptowana przez Komisję Europejską, do branży rybołówstwa rekreacyjnego niezwłocznie skierowane zostaną środki finansowe z Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego.

Niezależnie od powyższego, w ramach poprawek do ustawy o zmianie niektórych ustaw w zakresie działań osłonowych w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2 zgłoszono postulat umożliwiający ministrowi właściwemu do spraw gospodarki morskiej przeznaczenie środków budżetu państwa z części, której jest dysponentem, na wsparcie właścicieli albo armatorów jachtów komercyjnych, o których mowa w art. 5 pkt 9 ustawy z dnia 18 sierpnia 2011 r. o bezpieczeństwie morskim (Dz.U. z 2020 r. poz. 680) w przypadku gdy wykonywana przez nich działalność, o której mowa w art. 5 pkt 9 lit. c tej ustawy, nie może być kontynuowana w następstwie wystąpienia COVID-19.

Celem jest udzielenie pomocy z budżetu krajowego właścicielom albo armatorom jachtów komercyjnych, którzy ponieśli w 2020 r. straty w związku z epidemią COVID-19. Wysokość tej pomocy to 20 milionów złotych. Każdy armator otrzyma ok. 200 tysięcy złotych za przystosowanie do wykonywania działalności innej niż wskazana w art. 5 pkt 9 lit c ustawy z dnia 18 sierpnia 2011 r. o bezpieczeństwie morskim lub zaprzestanie działalności i złomowanie jednostki.