Zgodnie z przepisami Zakład Ubezpieczeń Społecznych prowadzi dwa typy kontroli: dotyczącą prawidłowości orzekania o czasowej niezdolności do pracy i prawidłowości wykorzystania zwolnień lekarskich. W pierwszym przypadku lekarze orzecznicy ZUS weryfikują, czy osoba na zwolnieniu lekarskim nadal jest chora i tym samym niezdolna do pracy. Przy drugim typie kontroli pracownicy ZUS sprawdzają, czy chory wykorzystuje zwolnienie lekarskie zgodnie z jego przeznaczeniem, a nie np. pracuje.
W efekcie kontroli przeprowadzonych od stycznia do czerwca 2018 r. wydano w województwie zachodniopomorskim 335 decyzji wstrzymujących dalszą wypłatę zasiłków chorobowych na kwotę 280 tys. zł (Szczecin 152 tys. zł, Koszalin 128 tys. zł).
ZUS ma również obowiązek obniżenia podstawy obliczenia wypłacanego zasiłku chorobowego i świadczenia rehabilitacyjnego w przypadku, gdy u danej osoby ustał tytuł ubezpieczenia, czyli np. rozwiązała umowę o pracę lub umowa ta wygasła. Wysokość świadczenia jest ograniczana w takim przypadku do 100 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w kraju. Z tego powodu w tym półroczu obniżono w Zachodniopomorskiem wypłaty prawie 1,4 tys. osobom, w wysokości niemal 2,1 mln zł (Szczecin prawie 1,7 mln zł, Koszalin ponad 400 tys. zł).
Do momentu wprowadzenia obowiązkowego elektronicznego zwolnienia lekarskiego, co nastąpi 1 grudnia 2018 r., każdy musi w ciągu 7 dni od otrzymania zwolnienia przedstawić je pracodawcy. Jeżeli tego nie zrobi, to Zakład Ubezpieczeń Społecznych ma obowiązek obniżyć o 25 proc. świadczenie za każdy kolejny dzień spóźnienia, począwszy od 8 dnia zwolnienia, aż do momentu dostarczenia zwolnienia. Z tego tytułu w pierwszym półroczu bieżącego roku ograniczone wypłaty w Szczecinie sięgnęły 44 tys. zł i dotknęły 541 osób, a w Koszalinie oszczędności wyniosły prawie 28 tys. zł wobec 319 osób.