Informacja dotycząca polityki plików cookies: Informujemy, iż w naszych serwisach internetowych korzystamy z informacji zapisanych za pomocą plików cookies na urządzeniach końcowych użytkowników. Dalsze korzystanie z naszych serwisów, bez zmiany ustawień przeglądarki internetowej oznacza, iż użytkownik akceptuje politykę stosowania plików cookies, opisaną w Polityce prywatności. Zamknij.
Koszalin, Poland
wydarzenia

Bohater, nie zdrajca

Autor Ala za szczecin.po.gov.pl 9 Października 2015 godz. 6:35
Józef Szymański, skazany na dożywocie przez komunistyczne władze członek BOA ma szansę na rehabilitację.
Prokurator Okręgowy w Szczecinie działając na podstawie art. 3 ust. 4 ustawy z dnia 23 lutego 1991 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego (Dz.U. 1991.34.149 z późn. zm.) skierował do Sądu Najwyższego Izby Karnej w Warszawie wniosek o wznowienie postępowania sądowego, zakończonego prawomocnym postanowieniem. Wniosek dotyczy prawomocnego postanowienia Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 16 lutego 1999 r., zmieniającego postanowienie Sądu Okręgowego w Szczecinie z dnia 11 stycznia 1999 r. o oddaleniu wniosku Józefa Szymańskiego o stwierdzenie nieważności wyroku byłego Wojskowego Sądu Rejonowego w Szczecinie z dnia 21 sierpnia 1948 r., sygn. akt Sr 397/48, w zakresie w jakim sąd ten skazał Józefa Szymańskiego za przestępstwa z art. 14 § 1 i z art. 4 § 1 dekretu z 13 czerwca 1946 r. o przestępstwach szczególnie niebezpiecznych w okresie odbudowy Państwa (Dz.U. 1946.30.192) oraz z art. 24 Kodeksu Karnego Wojska Polskiego z 23 września 1944 r. (Dz.U. 1957.22.107 – j.t.) w zw. z art. 259 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 11 lipca 1932 r. Kodeks karny (Dz.U. 1932.60.571), a także z art. 259 Kodeksu karnego z 1932 r.
 
Wyrokiem z dnia 21 sierpnia 1948 r., zmienionym następnie postanowieniem b. Najwyższego Sądu Wojskowego z dnia 10 listopada 1948 r. Józef Szymański  został uznany za winnego tego, że (pisownia oryginalna):
 
1.   od około połowy 1948 r. do dnia aresztowania, tj. do dnia 18 marca 1948 r. na terenie woj. szczecińskiego wspólnie z innymi osobami brał udział w związku mającym na celu zbrodnie, jak gwałtowne zamachy, rabunki i nielegalne przechowywanie broni palnej, tj. przestępstwa z art. 14 § 1 m. k.k.;
2.   w czasie pomiędzy 22 lutego 1948 r. a połową marca 1948 r. w Koszalinie, Broczynie i Sitnie przechowywał względnie posiadał bez zezwolenia w różnych czasokresach pistolet „Arimes” nr 23373, pistolet „Walter” nr 257056 i pistolet „Dreise” nr 239605, które służyły mu do dokonywania gwałtownego zamachu lub rabunku, tj. przestępstwa z art. 4 § 1 m.k.k.;
3.  dnia 24 lutego 1948 r. w Koszalinie wspólnie i w porozumieniu z innymi osobami dokonał gwałtownego zamachu na członka Polskiej Partii Robotniczej z powodu przynależności partyjnej, przy czym sam nie brał udziału w bezpośredniej walce, w wyniku której ww. został zabity sztyletem przez współoskarżonego, a stał przy drzwiach, tj. przestępstwa z art. 1 § 2 i 3 m.k.k.;
4.   w drugiej połowie lutego 1948 r. w Drozdowie, pow. Kołobrzeg wspólnie i w porozumieniu z innymi osobami, uzbrojonymi w broń palną, usiłował dokonać gwałtownego zamachu na nieustalonego z nazwiska członka Partii Demokratycznej, z powodu przynależności partyjnej, a także z chęci zysku, zamierzonego przestępstwa nie dokonał z powodu niemożności zaskoczenia napadniętego i obawy alarmu,
- w drugiej połowie marca 1948 r. w Broczynie, pow. Wałcz wspólnie i w porozumieniu z innymi osobami, wszyscy uzbrojeni w broń palną, usiłował dokonać gwałtownego zamachu na członka Polskiej Partii Socjalistycznej z powodu przynależności partyjnej, jak również z chęci zysku, nie dokonał jednak zamierzonego przestępstwa w skutek niespodziewanego przybycia oddziału wojskowego do Borczyna,
- w połowie marca 1948 r. w Szczecinku, przy ul. Moniuszki nr 10 wspólnie i w porozumieniu z innymi osobami, wszyscy uzbrojeni w broń palną, usiłował dokonać gwałtownego zamachu na członka Polskiej Partii Socjalistycznej, z powodu przynależności partyjnej i nadto z chęci zysku, zamierzonego przestępstwa jednakże nie dokonał wskutek niemożności zaskoczenia ww. i obawy alarmu,
tj. trzykrotnie przestępstwa z art. 24 § 1 k.k.w.p. w zw. z art. 1 § 2 i 3 m.k.k. w zb. z art. 259 k.k.z 1932 r.;
5.   dnia 15 marca 1948 r. w Sitnie, pow. Szczecinek, wspólnie i w porozumieniu z innymi osobami, uzbrojony w broń palną pistolet „Walter”, przy użyciu przemocy zabrał na szkodę spółdzielni rolniczej znaczną ilość mienia ruchomego w celu przywłaszczenia, tj. przestępstwa z art. 259 k.k. z 1932 r.;
6.   dnia 24 lutego 1948 r. w Koszalinie wspólnie i w porozumieniu z innymi osobami, uzbrojeni w broń palną, usiłował zabrać w celu przywłaszczenia w przewidywaniu użycia przemocy mienie ruchome z wozu spółdzielni, który miał przejeżdżać wieczorem, przez to, że zaczaił się razem z wyżej wymienionymi w zasadzce przy drodze, stanowiącej trasę tego wozu, jednakże zamierzonego przestępstwa nie dokonał, wobec niedogodności wczesnego przejazdu tego wozu, tj. przestępstwa z art. 24 § 1 k.k.w.p. w zw. z art. 259 k.k. z 1932 r.;
7.    dnia 24 lutego 1948 r. w Koszalinie zabrał na szkodę spadkobierców zabitych osób jeden litr wódki z mieszkania denatów w celu przywłaszczenia, tj. o przestępstwa z art. 257 § 1 k.k. z 1932 r.
 
Za te czyny wymierzono mu karę łączną dożywotniego pozbawienia wolności, utratę praw na okres 5 lat i przepadek całego mienia.
 
Działając na podstawie art. 540 § 1 pkt 2 k.p.k. Prokurator Okręgowy w Szczecinie wniósł o wznowienie powyższego postępowania na korzyść Józefa Szymańskiego z uwagi na ujawnienie nowych faktów i dowodów nieznanych przedtem sądowi, wskazujących na to, że czyny, za które Józef Szymański został skazany wyrokiem b. Wojskowego Sądu Rejonowego w Szczecinie z dnia 21 sierpnia 1948 r., zmienionego następnie postanowieniem b. Najwyższego Sądu Wojskowego z dnia 10 listopada 1948 r. nie stanowiły przestępstwa, a przejaw prowadzonej działalności na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego w ramach organizacji zbrojnego podziemia niepodległościowego o nazwie „BOA”.
 
Na podstawie art. 547 § 2 k.p.k. Prokurator Okręgowy w Szczecinie wniósł o uchylenie postanowienia Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 16 lutego 1999 r., oraz postanowienia Sądu Okręgowego w Szczecinie z dnia 11 stycznia 1999 r. i przekazanie sprawy Sądowi Okręgowemu w Szczecinie do ponownego rozpoznania.
 
Uzasadniając swoje stanowisko odnośnie nowych faktów i dowodów prokurator wskazał na nieznane Sądowi Apelacyjnemu w Poznaniu, nowe środki dowodowe, w postaci zeznań części członków „BOA”, jak również osób z nimi związanych, których zeznania wskazują jednoznacznie na niepodległościowy charakter działalności prowadzonej przez członków oddziału „BOA”, a tym samym i Józefa Szymańskiego oraz przedstawiają okoliczności nakazujące z bardzo dużą dozą ostrożności odnosić się do wiarygodności ustaleń postępowania prowadzonego w 1948 roku. Nowym faktem nieznanym Sądowi orzekającemu w tej sprawie jest to, iż działająca od 1945 do 1948 r. grupa pod nazwą „BOA” nie była w żadnym okresie swojego funkcjonowania grupą kryminalną, a oddziałem zbrojnego podziemia niepodległościowego, w ramach którego jej członkowie podejmowali działalność niepodległościową, za którą następnie zostali ukarani w 1948 r. w pokazowym, propagandowym procesie sądowym.
 
Wniosek o wznowienie postępowania w sprawie Józefa Szymańskiego to już trzeci tego rodzaju środek prawny wywiedziony przez Prokuratora Okręgowego w Szczecinie, dotyczący członków organizacji BOA. 
 
Postanowieniem z dnia 6 grudnia 2012 r., Sąd Najwyższy rozpoznając wniosek Prokuratora Okręgowego w Szczecinie postanowił wznowić postępowanie w sprawie innego członka organizacji BOA, Stanisława Basiewicza. Ostatecznie postanowieniem z dnia 26 września 2013 r. Sąd Okręgowy w Szczecinie stwierdził nieważność wyroku zapadłego w stosunku do Stanisława Basiewicza. 
 
Nadto postanowieniem z dnia 23 kwietnia 2015 r. Sąd Najwyższy uwzględniając wniosek Prokuratora Okręgowego w Szczecinie wznowił postępowanie w sprawie stwierdzenia nieważności wymienionego wyroku dotyczącego Wacława Piotrowicza. Uchylił orzeczenia w tej sprawie i sprawę przekazał do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Szczecinie. Postępowanie jest w toku.
Poprzedni artykuł
Następny artykuł